چرا روسیه به اوکراین حمله کرد و آیا جنگ پوتین شکست خورده است؟
بی بی سی فارسی
چرا روسیه به اوکراین حمله کرد و آیا جنگ پوتین شکست خورده است؟
- پل کربی
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر،
Getty Images
توضیح تصویر،
ولادیمیر پوتین برای جمعیت در مسکو سخنرانی کرد و عبارت «برای همیشه با هم» در بالای صفحه نمایش داده شد
زمانی که ولادیمیر پوتین در ۲۴ فوریه ۲۰۰ هزار سرباز را به اوکراین فرستاد، فکر می‌کرد می‌تواند ظرف چند روز به سرعت به کی‌یف، پایتخت اوکراین برسد و دولت را سرنگون کند.
نیروهای روسیه به سرعت بخش‌های وسیعی از قلمرو اوکراین را تصرف کردند، اما نتوانستند کی‌یف را محاصره کنند.
اما نیروهای روسیه در ماه‌های بعد به سلسله‌ای از عقب‌نشینی‌های تحقیرآمیز تن دادند، ابتدا در شمال و اکنون در جنوب. تا به امروز، آنها بیش از نیمی از قلمروهایی که در آغاز تهاجم تصرف کرده بودند را از دست داده‌اند.
هدف اولیه پوتین چه بود؟
حتی همین حالا، رهبر روسیه بزرگترین حمله نظامی در اروپا پس از پایان جنگ جهانی دوم را «عملیات نظامی ویژه» توصیف می‌کند نه جنگی تمام عیار که میلیون‌ها اوکراینی را در داخل و خارج از کشورشان آواره کرده است.
او با اعزام نیرو از شمال، جنوب و شرق به اوکراین در ۲۴ فوریه به مردم روسیه گفت هدفش «غیر نظامی کردن و نازی‌زدایی اوکراین» است. هدف اعلام شده او محافظت از مردمی بود که به گفته او هشت سال قربانی زورگویی و نسل‌کشی دولت اوکراین بودند - ادعاهایی که برای آنها هیچ دلیل و مدرکی وجود ندارد. این تهاجم به عنوان تلاشی برای جلوگیری از ناتو برای به دست آوردن جای پایی در اوکراین مطرح شد. هدف دیگر به زودی اضافه شد: اطمینان از بی‌طرف ماندن اوکراین.
- ولادیمیر پوتین به چه می‌اندیشد و چه برنامه‌ای دارد؟
- رؤیای پوتین برای پیروزی روسیه در اوکراین بر باد می‌رود
- پوتین در ۷۰ سالگی؛ هفت لحظه مهم تعیین‌کننده برای پوتین
- جنگ اوکراین؛ شکست‌های روسیه چه معنایی برای پوتین دارد؟
سرنگونی دولت رئیس‌جمهور منتخب اوکراین در دستور کار اصلی قرار داشت.
"هدف اعلام شده او محافظت از مردمی بود که به گفته او هشت سال قربانی زورگویی و نسل‌کشی دولت اوکراین بودند - ادعاهایی که برای آنها هیچ دلیل و مدرکی وجود ندارد"ولودیمیر زلنسکی گفت: «دشمن من را به عنوان هدف شماره یک تعیین کرده است، خانواده من هدف شماره دو هستند.» به گفته مشاور او، نیروهای روسی دو بار برای یورش به مقر ریاست جمهوری تلاش کردند.
أوضاع معقول به نظر نمی‌رسید
منبع تصویر،
Getty Images
از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بی‌بی‌سی
پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
ادعاهای مکرر روسیه درباره نازی‌ها و نسل‌کشی در شرق اوکراین کاملاً بی‌اساس بود، اما بخشی از روایتی است که روسیه از زمانی که نیروهای نیابتی‌اش بخش‌هایی از مناطق لوهانسک و دونتسک در شرق این کشور را در سال ۲۰۱۴ تصرف کردند و باعث آغاز جنگ با نیروهای اوکراین شد، تکرار می‌کند. دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، شکایت کرد: «احمقانه است، گاهی اوقات حتی خودشان هم نمی‌توانند توضیح دهند که بهانه‌شان چیست.»
مقاله‌ای که خبرگزاری دولتی «ریا نووستی» روسیه در اوایل آوریل برای اظهار نظر درباره موضوع منتشر کرد نشان داد که «نازی‌زدایی ناگزیر منجر به اوکراینی‌زدایی نیز می‌شود» - در واقع کشور اوکراین کنونی را از بین می‌برد.
این مقاله در حالی منتشر شد که جزئیات ارتکاب جنایات جنگی نیروهای روسی علیه غیرنظامیان در بوچا در نزدیکی کی‌یف آشکار شده بود. یک گزارش مستقل بعداً خود روسیه را به تحریک سازماندهی شده دولتی به نسل‌کشی متهم کرد.
در مورد پیوستن به ناتو، حتی قبل از تهاجم، اوکراین با یک توافق موقت با روسیه موافقت کرد تا از اتحاد دفاعی غرب دور بماند. روسیه نمی‌خواهد همسایه‌اش به ناتو بپیوندد، زیرا می‌ترسد ناتو به قلمرو آن بسیار نزدیک شود.
در ماه مارس، رئیس‌جمهور زلنسکی علناً پذیرفته بود که پیوستن به ناتو اتفاق نخواهد افتاد: «این یک حقیقت است و باید به رسمیت شناخته شود.» اوکراین پیشنهاد داد به یک کشور غیرمتعهد و غیرهسته‌ای تبدیل شود، اما مذاکرات شکست خورد.
پوتین چگونه اهداف جنگی خود را تغییر داد
یک ماه از تهاجم گذشته بود و مشخص بود که کارزار روسیه طبق برنامه پیش نمی‌رود. ولادیمیر پوتین به طرز چشمگیری جاه‌طلبی‌های خود را کاهش داد و اعلام کرد که مرحله اول تا حد زیادی به انجام رسیده است.
ارتش روسیه از اطراف کی‌یف و چرنیهف عقب نشینی کرد و در شمال شرق دوباره جمع شد.
هدف اصلی اکنون «آزادسازی دونباس» بود - که منظور از آن به طور کلی دو منطقه صنعتی اوکراین در شرق لوهانسک و دونتسک بود.
دلیل عقب نشینی، عدم درک چابکی نیروهای اوکراینی یا ناکامی در تأمین امنیت خطوط تدارکاتی بود. یکی از نمادهای اولیه تدارکات ضعیف روسیه یک کاروان زرهی ۶۴ کیلومتری بود که در نزدیکی کی‌یف زمین‌گیر و متوقف شد.
به گفته ژنرال والری زالوژنی، فرمانده کل اوکراین، آخرین عقب‌نشینی روسیه از شهر جنوبی خرسون در ۱۱ نوامبر نیز به دلیل انهدام خطوط تدارکاتی و اختلال در سیستم‌های فرماندهی بود.
منبع تصویر،
OLEG PETRASYUK/EPA-EFE
توضیح تصویر،
ولودیمیر زلنسکی (راست) چند روز پس از آزادسازی خرسون از اشغال روسیه به دست نیروهای اوکراین، از این شهر دیدن کرد
نیروهای نیابتی روسیه پیش از این در سال ۲۰۱۴ یک سوم دونباس را در جنگی تصرف کرده بودند که از آن زمان به یک درگیری تقریباً متوقف شده تبدیل شده بود. در اواخر ماه مارس، آنها بیشتر مناطق لوهانسک و تنها کمی بیشتر از نیمی از دونتسک را تصرف کردند.
تصرف شهر بندری ویران شده ماریوپل در دونتسک در اواسط ماه مه، منجر به یکی از معدود پیروزی‌های بزرگ ولادیمیر پوتین شد و یک گذرگاه زمینی بسیار ضروری را در اختیار روسیه گذاشت که از مرز این کشور تا کریمه، شبه جزیره اوکراین که سال ۲۰۱۴ به تصرف روسیه در آمد، کشیده شده بود.
نیروهای روسی هنوز امیدوار به تصرف اراضی بیشتری در جنوب بودند. یکی از ژنرال‌های مهم قبلاً از تصرف اراضی کنار ساحل دریای سیاه آن سوی اودسا در مسیر منطقه جدایی‌طلب مولدوا صحبت کرده بود. سرلشکر رستم مینه‌کایف گفت: «تسلط یافتن بر جنوب اوکراین راه دیگری برای رسیدن به ترانس‌نیستریا است.»
اوایل ژوئیه، رهبر روسیه توانست مدعی تسلط کامل بر لوهانسک نیز شود، چون نیروهای اوکراینی روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ سرباز خود را در برابر قدرت آتش همه‌جانبه روسیه از دست می‌دادند.
پوتین در موضع ضعف
اما ورود توپخانه‌های غربی، به ویژه موشک‌های آمریکایی هیمارس، به زودی تلفاتی را بر مراکز لجستیکی و انبارهای تسلیحاتی روسیه در شرق وارد کرد و یک ضد حمله پیش‌بینی شده اوکراین در منطقه جنوبی خرسون نیز در جریان بود.
در ماه سپتامبر، ولادیمیر پوتین از «بسیج نسبی» حدود ۳۰۰ هزار سرباز با هدف تقویت خط مقدم ۱۰۰۰ کیلومتری در شرق خبر داد.
"این تهاجم به عنوان تلاشی برای جلوگیری از ناتو برای به دست آوردن جای پایی در اوکراین مطرح شد"روس‌ها دسته دسته از این فراخوان فرار کردند، زیرا جنگ به خانه نزدیک‌تر می‌شد.
او در موضع ضعف اعلام کرد که در حال ضمیمه کردن دو منطقه شرقی و دو منطقه دیگر در جنوب - خرسون و زاپوریژیا - است، با اینکه هیچ یک از این مناطق به طور کامل در تسلط روسیه نبود. او گفت که آنها برای همیشه بخشی از روسیه خواهند بود.
چند هفته بعد، روسیه از شهر خرسون، تنها مرکز منطقه‌ای که در جنگ سال ۲۰۲۲ تصرف کرده بود، عقب نشینی کرد.
در زمان فرماندهی تازه منصوب شده، ژنرال سرگی سوروویکین، روسیه در ماه اکتبر استراتژی خود را به تخریب زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین تغییر داد و ۴۰ درصد از سیستم برق این کشور را با حملات هوایی در سراسر اوکراین تخریب کرد یا به آنها آسیب رساند. کرملین در میدان نبرد شکست خورده بود، بنابراین اکنون هدف کرملین آماج حمله قرار دادن روحیه غیرنظامیان بود.
شهرهای سراسر اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفته‌اند و دو نفر در لهستان پس از اصابت یک موشک به مزرعه‌ای نزدیک مرز این کشور با اوکراین کشته شدند. این حادثه باعث ایجاد ترس از کشاندن پای ناتو به درگیری شد، اگرچه ایالات متحده گفت بعید است که موشک را روسیه شلیک کرده باشد.
ناکامی‌های بزرگ روسیه
از دست دادن شهر خرسون و عقب‌نشینی ۳۰ هزار سرباز روسی از کرانه سمت راست رودخانه دنیپرو فهرستی از شکست‌های روسیه در میدان جنگ را کامل کرد که تصویر گسترده‌ای از این تهاجم غرق در شکست را نشان می‌دهد.
بعد از عقب‌نشینی از نزدیکی کی‌یف و از چرنیهف در ماه مارس، عقب‌نشینی چشمگیری در اوایل سپتامبر از منطقه شمال شرقی خارکف و رها کردن جاده بزرگ و مرکز راه آهن کوپیانسک و شهر استراتژیک ایزیوم رخ داد.
در اواخر سپتامبر، نیروهای اوکراینی همچنین مرکز بزرگ دیگری به نام لیمان را چهار ماه پس از آن‌که به تصرف روسیه در آمده بود، آزاد کردند.
ناکامی‌ها فراتر از میدان جنگ بودند. اوکراین در ماه آوریل با غرق کردن مسکوا، کشتی رزمی جنگی اصلی نیروی دریایی روسیه، در دریای سیاه به یک پیروزی نمادین دست یافت.
چند هفته بعد نیروهای روسی مجبور به فرار از پاسگاه کوچک جزیره مار در دریای سیاه شدند.
کریمه نیز شاهد شکست‌های بزرگ روسیه بوده است. در اوایل اکتبر، یک انفجار به پُلی آسیب جدی وارد کرد که پس از الحاق کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴ بر روی تنگه کرچ ساخته شده بود. پس از این حمله ویرانگر به خطوط تدارکاتی روسیه، حمله پهپاد اوکراینی به ناوگان دریای سیاه روسیه در سواستوپل انجام شد.
اگرچه پوتین به دنبال این بوده است که از چنین شکست‌هایی خود را به دور نگهدارد، اما به نظر می‌رسد اقتدار او در سطح بین‌المللی آسیب دیده است.
پس از حمله پهپادی به ناوگان روسیه، کرملین حمایت خود را از توافقی که با میانجیگری ترکیه برای عبور ایمن کشتی‌های غلات از دریای سیاه انجام شده بود، به تعلیق درآورد.
اما زمانی که سازمان ملل و ترکیه تصمیم گرفتند به هر صورت به ارسال محموله‌ها ادامه دهند، پوتین این تعلیق را لغو کرد. همانطور که وزیر امور خارجه آلمان گفت، جامعه بین‌المللی باج دادن را نپذیرفته بود.
آیا تهاجم شکست خورده است؟
در بسیاری از جوانب، جنگ روسیه در حال شکست است، اما این کشور همچنان تمام سرزمین‌های تصرف شده در سال ۲۰۱۴ و همچنین گذرگاه ساحلی از کریمه تا مرز روسیه را در تسلط خود دارد.
بسیج نسبی رئیس‌جمهور پوتین هنوز تفاوت اساسی در میدان ایجاد نکرده است.
ماه‌هاست که نیروهای روسی به دنبال تصرف شهر باخموت دونتسک بوده‌اند و به دستاوردهای جزئی در نزدیکی آن دست یافته‌اند، اما این نشان می‌دهد که جاه‌طلبی‌های آنها چه اندازه کاهش یافته است.
منبع تصویر،
EPA/Russian Defence Ministry
توضیح تصویر،
هزاران نظامی روسیه در مانورهای نظامی مشترک در بلاروس که هم مرز با اوکراین است شرکت کردند
و اگر هدف رهبر روسیه واقعاً عقب راندن ناتو بوده، آن هدف هم شکست خورده است زیرا سوئد و فنلاند نگران از تهدید نظامی مسکو، درخواست پیوستن به ناتو را داده‌اند.
پیام‌های پوتین چه تغییری کرده است
سال‌ها بود که رئیس‌جمهور روسیه استقلال اوکراین را انکار می‌کرد و در سال ۲۰۲۱ در مقاله‌ای طولانی نوشت که «روس‌ها و اوکراینی‌ها یک ملت بودند» که قدمت آن به اواخر قرن نهم بازمی‌گردد.
این پیام در دو سخنرانی او قبل از جنگ تکرار شد که در آنها پوتین کی‌یف را به تلاش برای ریشه‌کن کردن زبان روسی و ناتو را به تلاش برای به دست آوردن جای پایی در اوکراین متهم کرد. او بعداً همسایه خود را به «ضد روسیه» بودن متهم کرد.
تا سپتامبر، این غرب بود که مقصر تلاش برای «تضعیف، تقسیم و در نهایت نابودی کشور ما» بود، و تقصیر کی‌یف «جاه‌طلبی‌اش برای داشتن سلاح‌های هسته‌ای» بود.
در عالم واقع، این اوکراین مستقل بود که قبول کرد پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ تمام تسلیحات هسته‌ای موجود در خاک خود را تحویل دهد.
در همین حال، پوتین تهدیدهای هسته‌ای پیاپی را انجام داد و از استفاده از همه ابزارهایی که در اختیار دارد برای محافظت از روسیه و حفظ سرزمین‌های اشغال شده توسط این کشور صحبت کرد.
او هشدار داد: «ما مطمئناً از تمام سیستم‌های تسلیحاتی در دسترس خود استفاده خواهیم کرد.
"ولادیمیر پوتین به طرز چشمگیری جاه‌طلبی‌های خود را کاهش داد و اعلام کرد که مرحله اول تا حد زیادی به انجام رسیده است.ارتش روسیه از اطراف کی‌یف و چرنیهف عقب نشینی کرد و در شمال شرق دوباره جمع شد"این بلوف نیست.»
آیا ناتو مقصر است؟
کشورهای عضو ناتو بیش از پیش سیستم‌های دفاع هوایی را برای محافظت از شهرهای اوکراین و همچنین سامانه‌های موشکی، توپخانه و پهپادهایی را به این کشور ارسال کرده‌اند که به تغییر جریان نبرد در برابر تهاجم روسیه کمک کرده‌اند.
اما ناتو مقصر این جنگ نیست و به هر حال تهاجم روسیه بود که سوئد و فنلاند را متقاعد کرد که به طور رسمی برای پیوستن به این ائتلاف نظامی درخواست دهند. هنگامی که روسیه در اواخر سپتامبر اعلام کرد که چهار استان اوکراین را به خاک خود ضمیمه می‌کند، اوکراین نیز گفت که به دنبال عضویت سریع در ناتو است.
ملامت کردن ناتو به خاطر گسترش نفوذش در جهت شرق روایتی است روسی که تا حدودی در اروپا ریشه دوانیده است. پیش از جنگ، پوتین از ناتو درخواست کرده بود که به وضعیت سال ۱۹۹۷ برگردد و نیروها و زیرساخت‌های نظامی‌اش را از اروپای مرکزی، اروپای شرقی و منطقه بالتیک خارج کند.
از نظر او، غرب در سال ۱۹۹۰ وعده داده بود که ناتو نفوذش را «حتی یک سانتیمتر به شرق» گسترش نخواهد داد، اما به هر حال این کار را انجام داده است.
اما این‌ها همه پیش از سقوط اتحاد شوروی بود در نتیجه وعده‌‌ای که آن زمان به رئیس‌جمهور وقت اتحاد شوروی میخاییل گورباچف داده شده بود تنها به آلمان شرقی در چارچوب یک آلمان یکپارچه اشاره داشت.
آقای گورباچف بعداً گفت که در آن زمان «موضوع گسترش ناتو هرگز مورد بحث قرار نگرفته بود».
این وعده دفاع جمعی ناتو است که پوتین را بیشتر نگران می‌کند. نیروهای روسیه ابتدا در سال ۲۰۰۸ به همسایه‌اش گرجستان حمله کردند و سپس شش سال بعد این کشور نیروهای خود را به اوکراین اعزام کرد.
ناتو معتقد است که تا زمانی که روسیه در سال ۲۰۱۴ کریمه را به طور غیرقانونی ضمیمه نکرده بود، هرگز قصد اعزام نیروهای رزمی به جناح شرقی خود را نداشته است.
- پل کربی
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر، Getty Images
ولادیمیر پوتین برای جمعیت در مسکو سخنرانی کرد و عبارت «برای همیشه با هم» در بالای صفحه نمایش داده شد
زمانی که ولادیمیر پوتین در ۲۴ فوریه ۲۰۰ هزار سرباز را به اوکراین فرستاد، فکر می‌کرد می‌تواند ظرف چند روز به سرعت به کی‌یف، پایتخت اوکراین برسد و دولت را سرنگون کند.
نیروهای روسیه به سرعت بخش‌های وسیعی از قلمرو اوکراین را تصرف کردند، اما نتوانستند کی‌یف را محاصره کنند.
اما نيروهای روسیه در ماه‌های بعد به سلسله‌ای از عقب‌نشینی‌های تحقیرآمیز تن دادند، ابتدا در شمال و اکنون در جنوب. تا به امروز، آنها بیش از نیمی از قلمروهایی که در آغاز تهاجم تصرف کرده بودند را از دست داده‌اند.
هدف اولیه پوتین چه بود؟
حتی همین حالا، رهبر روسیه بزرگترین حمله نظامی در اروپا پس از پایان جنگ جهانی دوم را «عملیات نظامی ویژه» توصیف می‌کند نه جنگی تمام عیار که میلیون‌ها اوکراینی را در داخل و خارج از کشورشان آواره کرده است.
او با اعزام نیرو از شمال، جنوب و شرق به اوکراین در ۲۴ فوریه به مردم روسیه گفت هدفش «غیر نظامی کردن و نازی‌زدایی اوکراین» است. هدف اعلام شده او محافظت از مردمی بود که به گفته او هشت سال قربانی زورگویی و نسل‌کشی دولت اوکراین بودند - ادعاهایی که برای آنها هیچ دلیل و مدرکی وجود ندارد. این تهاجم به عنوان تلاشی برای جلوگیری از ناتو برای به دست آوردن جای پایی در اوکراین مطرح شد. هدف دیگر به زودی اضافه شد: اطمینان از بی‌طرف ماندن اوکراین.
سرنگونی دولت رئیس‌جمهور منتخب اوکراین در دستور کار اصلی قرار داشت. ولودیمیر زلنسکی گفت: «دشمن من را به عنوان هدف شماره یک تعیین کرده است، خانواده من هدف شماره دو هستند.» به گفته مشاور او، نیروهای روسی دو بار برای یورش به مقر ریاست جمهوری تلاش کردند.
أوضاع معقول به نظر نمی‌رسید
منبع تصویر، Getty Images
ادعاهای مکرر روسیه درباره نازی‌ها و نسل‌کشی در شرق اوکراین کاملاً بی‌اساس بود، اما بخشی از روایتی است که روسیه از زمانی که نیروهای نیابتی‌اش بخش‌هایی از مناطق لوهانسک و دونتسک در شرق این کشور را در سال ۲۰۱۴ تصرف کردند و باعث آغاز جنگ با نیروهای اوکراین شد، تکرار می‌کند. دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، شکایت کرد: «احمقانه است، گاهی اوقات حتی خودشان هم نمی‌توانند توضیح دهند که بهانه‌شان چیست.»
مقاله‌ای که خبرگزاری دولتی «ریا نووستی» روسیه در اوایل آوریل برای اظهار نظر درباره موضوع منتشر کرد نشان داد که «نازی‌زدایی ناگزیر منجر به اوکراینی‌زدایی نیز می‌شود» - در واقع کشور اوکراین کنونی را از بین می‌برد.
این مقاله در حالی منتشر شد که جزئیات ارتکاب جنایات جنگی نیروهای روسی علیه غیرنظامیان در بوچا در نزدیکی کی‌یف آشکار شده بود. یک گزارش مستقل بعداً خود روسیه را به تحریک سازماندهی شده دولتی به نسل‌کشی متهم کرد.
در مورد پیوستن به ناتو، حتی قبل از تهاجم، اوکراین با یک توافق موقت با روسیه موافقت کرد تا از اتحاد دفاعی غرب دور بماند. روسیه نمی‌خواهد همسایه‌اش به ناتو بپیوندد، زیرا می‌ترسد ناتو به قلمرو آن بسیار نزدیک شود.
در ماه مارس، رئیس‌جمهور زلنسکی علناً پذیرفته بود که پیوستن به ناتو اتفاق نخواهد افتاد: «این یک حقیقت است و باید به رسمیت شناخته شود.» اوکراین پیشنهاد داد به یک کشور غیرمتعهد و غیرهسته‌ای تبدیل شود، اما مذاکرات شکست خورد.
پوتین چگونه اهداف جنگی خود را تغییر داد
یک ماه از تهاجم گذشته بود و مشخص بود که کارزار روسیه طبق برنامه پیش نمی‌رود. ولادیمیر پوتین به طرز چشمگیری جاه‌طلبی‌های خود را کاهش داد و اعلام کرد که مرحله اول تا حد زیادی به انجام رسیده است.
ارتش روسیه از اطراف کی‌یف و چرنیهف عقب نشینی کرد و در شمال شرق دوباره جمع شد. هدف اصلی اکنون «آزادسازی دونباس» بود - که منظور از آن به طور کلی دو منطقه صنعتی اوکراین در شرق لوهانسک و دونتسک بود.
دلیل عقب نشینی، عدم درک چابکی نیروهای اوکراینی یا ناکامی در تأمین امنیت خطوط تدارکاتی بود. یکی از نمادهای اولیه تدارکات ضعیف روسیه یک کاروان زرهی ۶۴ کیلومتری بود که در نزدیکی کی‌یف زمین‌گیر و متوقف شد.
به گفته ژنرال والری زالوژنی، فرمانده کل اوکراین، آخرین عقب‌نشینی روسیه از شهر جنوبی خرسون در ۱۱ نوامبر نیز به دلیل انهدام خطوط تدارکاتی و اختلال در سیستم‌های فرماندهی بود.
منبع تصویر، OLEG PETRASYUK/EPA-EFE
ولودیمیر زلنسکی (راست) چند روز پس از آزادسازی خرسون از اشغال روسیه به دست نیروهای اوکراین، از این شهر دیدن کرد
نیروهای نیابتی روسیه پیش از این در سال ۲۰۱۴ یک سوم دونباس را در جنگی تصرف کرده بودند که از آن زمان به یک درگیری تقریباً متوقف شده تبدیل شده بود. در اواخر ماه مارس، آنها بیشتر مناطق لوهانسک و تنها کمی بیشتر از نیمی از دونتسک را تصرف کردند.
تصرف شهر بندری ویران شده ماریوپل در دونتسک در اواسط ماه مه، منجر به یکی از معدود پیروزی‌های بزرگ ولادیمیر پوتین شد و یک گذرگاه زمینی بسیار ضروری را در اختیار روسیه گذاشت که از مرز این کشور تا کریمه، شبه جزیره اوکراین که سال ۲۰۱۴ به تصرف روسیه در آمد، کشیده شده بود.
نيروهای روسی هنوز امیدوار به تصرف اراضی بيشتری در جنوب بودند. يکی از ژنرال‌های مهم قبلاً از تصرف اراضی کنار ساحل دریای سیاه آن سوی اودسا در مسیر منطقه جدایی‌طلب مولدوا صحبت کرده بود. سرلشکر رستم مینه‌کايف گفت: «تسلط یافتن بر جنوب اوکراین راه دیگری برای رسيدن به ترانس‌نیستریا است.»
اوایل ژوئیه، رهبر روسیه توانست مدعی تسلط کامل بر لوهانسک نیز شود، چون نیروهای اوکراینی روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ سرباز خود را در برابر قدرت آتش همه‌جانبه روسیه از دست می‌دادند.
پوتین در موضع ضعف
اما ورود توپخانه‌های غربی، به ویژه موشک‌های آمریکایی هیمارس، به زودی تلفاتی را بر مراکز لجستیکی و انبارهای تسلیحاتی روسیه در شرق وارد کرد و یک ضد حمله پیش‌بینی شده اوکراین در منطقه جنوبی خرسون نیز در جریان بود.
در ماه سپتامبر، ولادیمیر پوتین از «بسیج نسبی» حدود ۳۰۰ هزار سرباز با هدف تقویت خط مقدم ۱۰۰۰ کیلومتری در شرق خبر داد. روس‌ها دسته دسته از این فراخوان فرار کردند، زیرا جنگ به خانه نزدیک‌تر می‌شد.
او در موضع ضعف اعلام کرد که در حال ضمیمه کردن دو منطقه شرقی و دو منطقه دیگر در جنوب - خرسون و زاپوریژیا - است، با اینکه هیچ یک از این مناطق به طور کامل در تسلط روسیه نبود. او گفت که آنها برای همیشه بخشی از روسیه خواهند بود.
چند هفته بعد، روسیه از شهر خرسون، تنها مرکز منطقه‌ای که در جنگ سال ۲۰۲۲ تصرف کرده بود، عقب نشینی کرد.
در زمان فرماندهی تازه منصوب شده، ژنرال سرگی سوروویکین، روسیه در ماه اکتبر استراتژی خود را به تخریب زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین تغییر داد و ۴۰ درصد از سیستم برق این کشور را با حملات هوایی در سراسر اوکراین تخریب کرد یا به آنها آسیب رساند. کرملین در میدان نبرد شکست خورده بود، بنابراین اکنون هدف کرملین آماج حمله قرار دادن روحیه غیرنظامیان بود.
شهرهای سراسر اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفته‌اند و دو نفر در لهستان پس از اصابت یک موشک به مزرعه‌ای نزدیک مرز این کشور با اوکراین کشته شدند. این حادثه باعث ایجاد ترس از کشاندن پای ناتو به درگیری شد، اگرچه ایالات متحده گفت بعید است که موشک را روسیه شلیک کرده باشد.
ناکامی‌های بزرگ روسیه
از دست دادن شهر خرسون و عقب‌نشینی ۳۰ هزار سرباز روسی از کرانه سمت راست رودخانه دنیپرو فهرستی از شکست‌های روسیه در میدان جنگ را کامل کرد که تصویر گسترده‌ای از این تهاجم غرق در شکست را نشان می‌دهد.
بعد از عقب‌نشینی از نزدیکی کی‌یف و از چرنیهف در ماه مارس، عقب‌نشینی چشمگیری در اوایل سپتامبر از منطقه شمال شرقی خارکف و رها کردن جاده بزرگ و مرکز راه آهن کوپیانسک و شهر استراتژیک ایزیوم رخ داد.
در اواخر سپتامبر، نیروهای اوکراینی همچنین مرکز بزرگ دیگری به نام لیمان را چهار ماه پس از آن‌که به تصرف روسیه در آمده بود، آزاد کردند.
ناکامی‌ها فراتر از میدان جنگ بودند. اوکراین در ماه آوریل با غرق کردن مسکوا، کشتی رزمی جنگی اصلی نیروی دریایی روسیه، در دریای سیاه به یک پیروزی نمادین دست یافت. چند هفته بعد نیروهای روسی مجبور به فرار از پاسگاه کوچک جزیره مار در دریای سیاه شدند.
کریمه نیز شاهد شکست‌های بزرگ روسیه بوده است. در اوایل اکتبر، یک انفجار به پُلی آسیب جدی وارد کرد که پس از الحاق کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴ بر روی تنگه کرچ ساخته شده بود. پس از این حمله ویرانگر به خطوط تدارکاتی روسیه، حمله پهپاد اوکراینی به ناوگان دریای سیاه روسیه در سواستوپل انجام شد.
اگرچه پوتین به دنبال این بوده است که از چنین شکست‌هایی خود را به دور نگهدارد، اما به نظر می‌رسد اقتدار او در سطح بین‌المللی آسیب دیده است.
پس از حمله پهپادی به ناوگان روسیه، کرملین حمایت خود را از توافقی که با میانجیگری ترکیه برای عبور ایمن کشتی‌های غلات از دریای سیاه انجام شده بود، به تعلیق درآورد.
اما زمانی که سازمان ملل و ترکیه تصمیم گرفتند به هر صورت به ارسال محموله‌ها ادامه دهند، پوتین این تعلیق را لغو کرد. همانطور که وزیر امور خارجه آلمان گفت، جامعه بین‌المللی باج دادن را نپذیرفته بود.
آیا تهاجم شکست خورده است؟
در بسیاری از جوانب، جنگ روسیه در حال شکست است، اما این کشور همچنان تمام سرزمین‌های تصرف شده در سال ۲۰۱۴ و همچنین گذرگاه ساحلی از کریمه تا مرز روسیه را در تسلط خود دارد.
بسیج نسبی رئیس‌جمهور پوتین هنوز تفاوت اساسی در میدان ایجاد نکرده است.
ماه‌هاست که نیروهای روسی به دنبال تصرف شهر باخموت دونتسک بوده‌اند و به دستاوردهای جزئی در نزدیکی آن دست یافته‌اند، اما این نشان می‌دهد که جاه‌طلبی‌های آنها چه اندازه کاهش یافته است.
منبع تصویر، EPA/Russian Defence Ministry
هزاران نظامی روسیه در مانورهای نظامی مشترک در بلاروس که هم مرز با اوکراین است شرکت کردند
و اگر هدف رهبر روسیه واقعاً عقب راندن ناتو بوده، آن هدف هم شکست خورده است زیرا سوئد و فنلاند نگران از تهدید نظامی مسکو، درخواست پیوستن به ناتو را داده‌اند.
پیام‌های پوتین چه تغییری کرده است
سال‌ها بود که رئیس‌جمهور روسیه استقلال اوکراین را انکار می‌کرد و در سال ۲۰۲۱ در مقاله‌ای طولانی نوشت که «روس‌ها و اوکراینی‌ها یک ملت بودند» که قدمت آن به اواخر قرن نهم بازمی‌گردد.
این پیام در دو سخنرانی او قبل از جنگ تکرار شد که در آنها پوتین کی‌یف را به تلاش برای ریشه‌کن کردن زبان روسی و ناتو را به تلاش برای به دست آوردن جای پایی در اوکراین متهم کرد. او بعداً همسایه خود را به «ضد روسیه» بودن متهم کرد.
تا سپتامبر، این غرب بود که مقصر تلاش برای «تضعیف، تقسیم و در نهایت نابودی کشور ما» بود، و تقصیر کی‌یف «جاه‌طلبی‌اش برای داشتن سلاح‌های هسته‌ای» بود.
در عالم واقع، این اوکراین مستقل بود که قبول کرد پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ تمام تسلیحات هسته‌ای موجود در خاک خود را تحویل دهد.
در همین حال، پوتین تهدیدهای هسته‌ای پیاپی را انجام داد و از استفاده از همه ابزارهایی که در اختیار دارد برای محافظت از روسیه و حفظ سرزمین‌های اشغال شده توسط این کشور صحبت کرد.
او هشدار داد: «ما مطمئناً از تمام سیستم‌های تسلیحاتی در دسترس خود استفاده خواهیم کرد. این بلوف نیست.»
آیا ناتو مقصر است؟
کشورهای عضو ناتو بیش از پیش سیستم‌های دفاع هوایی را برای محافظت از شهرهای اوکراین و همچنین سامانه‌های موشکی، توپخانه و پهپادهایی را به این کشور ارسال کرده‌اند که به تغییر جریان نبرد در برابر تهاجم روسیه کمک کرده‌اند.
اما ناتو مقصر این جنگ نیست و به هر حال تهاجم روسیه بود که سوئد و فنلاند را متقاعد کرد که به طور رسمی برای پیوستن به این ائتلاف نظامی درخواست دهند. هنگامی که روسیه در اواخر سپتامبر اعلام کرد که چهار استان اوکراین را به خاک خود ضمیمه می‌کند، اوکراین نیز گفت که به دنبال عضویت سریع در ناتو است.
ملامت کردن ناتو به خاطر گسترش نفوذش در جهت شرق روایتی است روسی که تا حدودی در اروپا ریشه دوانیده است. پیش از جنگ، پوتین از ناتو درخواست کرده بود که به وضعیت سال ۱۹۹۷ برگردد و نیروها و زیرساخت‌های نظامی‌اش را از اروپای مرکزی، اروپای شرقی و منطقه بالتیک خارج کند.
از نظر او، غرب در سال ۱۹۹۰ وعده داده بود که ناتو نفوذش را «حتی یک سانتیمتر به شرق» گسترش نخواهد داد، اما به هر حال این کار را انجام داده است.
اما اين‌ها همه پیش از سقوط اتحاد شوروی بود در نتیجه وعده‌‌ای که آن زمان به رئیس‌جمهور وقت اتحاد شوروی میخاییل گورباچف داده شده بود تنها به آلمان شرقی در چارچوب یک آلمان یکپارچه اشاره داشت.
آقای گورباچف بعداً گفت که در آن زمان «موضوع گسترش ناتو هرگز مورد بحث قرار نگرفته بود».
این وعده دفاع جمعی ناتو است که پوتین را بیشتر نگران می‌کند. نیروهای روسیه ابتدا در سال ۲۰۰۸ به همسایه‌اش گرجستان حمله کردند و سپس شش سال بعد این کشور نیروهای خود را به اوکراین اعزام کرد.
ناتو معتقد است که تا زمانی که روسیه در سال ۲۰۱۴ کریمه را به طور غیرقانونی ضمیمه نکرده بود، هرگز قصد اعزام نیروهای رزمی به جناح شرقی خود را نداشته است.
- پل کربی
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر، Getty Images
ولادیمیر پوتین برای جمعیت در مسکو سخنرانی کرد و عبارت «برای همیشه با هم» در بالای صفحه نمایش داده شد
زمانی که ولادیمیر پوتین در ۲۴ فوریه ۲۰۰ هزار سرباز را به اوکراین فرستاد، فکر می‌کرد می‌تواند ظرف چند روز به سرعت به کی‌یف، پایتخت اوکراین برسد و دولت را سرنگون کند.
نیروهای روسیه به سرعت بخش‌های وسیعی از قلمرو اوکراین را تصرف کردند، اما نتوانستند کی‌یف را محاصره کنند.
اما نيروهای روسیه در ماه‌های بعد به سلسله‌ای از عقب‌نشینی‌های تحقیرآمیز تن دادند، ابتدا در شمال و اکنون در جنوب. تا به امروز، آنها بیش از نیمی از قلمروهایی که در آغاز تهاجم تصرف کرده بودند را از دست داده‌اند.
هدف اولیه پوتین چه بود؟
حتی همین حالا، رهبر روسیه بزرگترین حمله نظامی در اروپا پس از پایان جنگ جهانی دوم را «عملیات نظامی ویژه» توصیف می‌کند نه جنگی تمام عیار که میلیون‌ها اوکراینی را در داخل و خارج از کشورشان آواره کرده است.
او با اعزام نیرو از شمال، جنوب و شرق به اوکراین در ۲۴ فوریه به مردم روسیه گفت هدفش «غیر نظامی کردن و نازی‌زدایی اوکراین» است. هدف اعلام شده او محافظت از مردمی بود که به گفته او هشت سال قربانی زورگویی و نسل‌کشی دولت اوکراین بودند - ادعاهایی که برای آنها هیچ دلیل و مدرکی وجود ندارد. این تهاجم به عنوان تلاشی برای جلوگیری از ناتو برای به دست آوردن جای پایی در اوکراین مطرح شد. هدف دیگر به زودی اضافه شد: اطمینان از بی‌طرف ماندن اوکراین.
سرنگونی دولت رئیس‌جمهور منتخب اوکراین در دستور کار اصلی قرار داشت. ولودیمیر زلنسکی گفت: «دشمن من را به عنوان هدف شماره یک تعیین کرده است، خانواده من هدف شماره دو هستند.» به گفته مشاور او، نیروهای روسی دو بار برای یورش به مقر ریاست جمهوری تلاش کردند.
أوضاع معقول به نظر نمی‌رسید
منبع تصویر، Getty Images
ادعاهای مکرر روسیه درباره نازی‌ها و نسل‌کشی در شرق اوکراین کاملاً بی‌اساس بود، اما بخشی از روایتی است که روسیه از زمانی که نیروهای نیابتی‌اش بخش‌هایی از مناطق لوهانسک و دونتسک در شرق این کشور را در سال ۲۰۱۴ تصرف کردند و باعث آغاز جنگ با نیروهای اوکراین شد، تکرار می‌کند. دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، شکایت کرد: «احمقانه است، گاهی اوقات حتی خودشان هم نمی‌توانند توضیح دهند که بهانه‌شان چیست.»
مقاله‌ای که خبرگزاری دولتی «ریا نووستی» روسیه در اوایل آوریل برای اظهار نظر درباره موضوع منتشر کرد نشان داد که «نازی‌زدایی ناگزیر منجر به اوکراینی‌زدایی نیز می‌شود» - در واقع کشور اوکراین کنونی را از بین می‌برد.
این مقاله در حالی منتشر شد که جزئیات ارتکاب جنایات جنگی نیروهای روسی علیه غیرنظامیان در بوچا در نزدیکی کی‌یف آشکار شده بود. یک گزارش مستقل بعداً خود روسیه را به تحریک سازماندهی شده دولتی به نسل‌کشی متهم کرد.
در مورد پیوستن به ناتو، حتی قبل از تهاجم، اوکراین با یک توافق موقت با روسیه موافقت کرد تا از اتحاد دفاعی غرب دور بماند. روسیه نمی‌خواهد همسایه‌اش به ناتو بپیوندد، زیرا می‌ترسد ناتو به قلمرو آن بسیار نزدیک شود.
در ماه مارس، رئیس‌جمهور زلنسکی علناً پذیرفته بود که پیوستن به ناتو اتفاق نخواهد افتاد: «این یک حقیقت است و باید به رسمیت شناخته شود.» اوکراین پیشنهاد داد به یک کشور غیرمتعهد و غیرهسته‌ای تبدیل شود، اما مذاکرات شکست خورد.
پوتین چگونه اهداف جنگی خود را تغییر داد
یک ماه از تهاجم گذشته بود و مشخص بود که کارزار روسیه طبق برنامه پیش نمی‌رود. ولادیمیر پوتین به طرز چشمگیری جاه‌طلبی‌های خود را کاهش داد و اعلام کرد که مرحله اول تا حد زیادی به انجام رسیده است.
ارتش روسیه از اطراف کی‌یف و چرنیهف عقب نشینی کرد و در شمال شرق دوباره جمع شد. هدف اصلی اکنون «آزادسازی دونباس» بود - که منظور از آن به طور کلی دو منطقه صنعتی اوکراین در شرق لوهانسک و دونتسک بود.
دلیل عقب نشینی، عدم درک چابکی نیروهای اوکراینی یا ناکامی در تأمین امنیت خطوط تدارکاتی بود. یکی از نمادهای اولیه تدارکات ضعیف روسیه یک کاروان زرهی ۶۴ کیلومتری بود که در نزدیکی کی‌یف زمین‌گیر و متوقف شد.
به گفته ژنرال والری زالوژنی، فرمانده کل اوکراین، آخرین عقب‌نشینی روسیه از شهر جنوبی خرسون در ۱۱ نوامبر نیز به دلیل انهدام خطوط تدارکاتی و اختلال در سیستم‌های فرماندهی بود.
منبع تصویر، OLEG PETRASYUK/EPA-EFE
ولودیمیر زلنسکی (راست) چند روز پس از آزادسازی خرسون از اشغال روسیه به دست نیروهای اوکراین، از این شهر دیدن کرد
نیروهای نیابتی روسیه پیش از این در سال ۲۰۱۴ یک سوم دونباس را در جنگی تصرف کرده بودند که از آن زمان به یک درگیری تقریباً متوقف شده تبدیل شده بود. در اواخر ماه مارس، آنها بیشتر مناطق لوهانسک و تنها کمی بیشتر از نیمی از دونتسک را تصرف کردند.
تصرف شهر بندری ویران شده ماریوپل در دونتسک در اواسط ماه مه، منجر به یکی از معدود پیروزی‌های بزرگ ولادیمیر پوتین شد و یک گذرگاه زمینی بسیار ضروری را در اختیار روسیه گذاشت که از مرز این کشور تا کریمه، شبه جزیره اوکراین که سال ۲۰۱۴ به تصرف روسیه در آمد، کشیده شده بود.
نيروهای روسی هنوز امیدوار به تصرف اراضی بيشتری در جنوب بودند. يکی از ژنرال‌های مهم قبلاً از تصرف اراضی کنار ساحل دریای سیاه آن سوی اودسا در مسیر منطقه جدایی‌طلب مولدوا صحبت کرده بود. سرلشکر رستم مینه‌کايف گفت: «تسلط یافتن بر جنوب اوکراین راه دیگری برای رسيدن به ترانس‌نیستریا است.»
اوایل ژوئیه، رهبر روسیه توانست مدعی تسلط کامل بر لوهانسک نیز شود، چون نیروهای اوکراینی روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ سرباز خود را در برابر قدرت آتش همه‌جانبه روسیه از دست می‌دادند.
پوتین در موضع ضعف
اما ورود توپخانه‌های غربی، به ویژه موشک‌های آمریکایی هیمارس، به زودی تلفاتی را بر مراکز لجستیکی و انبارهای تسلیحاتی روسیه در شرق وارد کرد و یک ضد حمله پیش‌بینی شده اوکراین در منطقه جنوبی خرسون نیز در جریان بود.
در ماه سپتامبر، ولادیمیر پوتین از «بسیج نسبی» حدود ۳۰۰ هزار سرباز با هدف تقویت خط مقدم ۱۰۰۰ کیلومتری در شرق خبر داد. روس‌ها دسته دسته از این فراخوان فرار کردند، زیرا جنگ به خانه نزدیک‌تر می‌شد.
او در موضع ضعف اعلام کرد که در حال ضمیمه کردن دو منطقه شرقی و دو منطقه دیگر در جنوب - خرسون و زاپوریژیا - است، با اینکه هیچ یک از این مناطق به طور کامل در تسلط روسیه نبود. او گفت که آنها برای همیشه بخشی از روسیه خواهند بود.
چند هفته بعد، روسیه از شهر خرسون، تنها مرکز منطقه‌ای که در جنگ سال ۲۰۲۲ تصرف کرده بود، عقب نشینی کرد.
در زمان فرماندهی تازه منصوب شده، ژنرال سرگی سوروویکین، روسیه در ماه اکتبر استراتژی خود را به تخریب زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین تغییر داد و ۴۰ درصد از سیستم برق این کشور را با حملات هوایی در سراسر اوکراین تخریب کرد یا به آنها آسیب رساند. کرملین در میدان نبرد شکست خورده بود، بنابراین اکنون هدف کرملین آماج حمله قرار دادن روحیه غیرنظامیان بود.
شهرهای سراسر اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفته‌اند و دو نفر در لهستان پس از اصابت یک موشک به مزرعه‌ای نزدیک مرز این کشور با اوکراین کشته شدند. این حادثه باعث ایجاد ترس از کشاندن پای ناتو به درگیری شد، اگرچه ایالات متحده گفت بعید است که موشک را روسیه شلیک کرده باشد.
ناکامی‌های بزرگ روسیه
از دست دادن شهر خرسون و عقب‌نشینی ۳۰ هزار سرباز روسی از کرانه سمت راست رودخانه دنیپرو فهرستی از شکست‌های روسیه در میدان جنگ را کامل کرد که تصویر گسترده‌ای از این تهاجم غرق در شکست را نشان می‌دهد.
بعد از عقب‌نشینی از نزدیکی کی‌یف و از چرنیهف در ماه مارس، عقب‌نشینی چشمگیری در اوایل سپتامبر از منطقه شمال شرقی خارکف و رها کردن جاده بزرگ و مرکز راه آهن کوپیانسک و شهر استراتژیک ایزیوم رخ داد.
در اواخر سپتامبر، نیروهای اوکراینی همچنین مرکز بزرگ دیگری به نام لیمان را چهار ماه پس از آن‌که به تصرف روسیه در آمده بود، آزاد کردند.
ناکامی‌ها فراتر از میدان جنگ بودند. اوکراین در ماه آوریل با غرق کردن مسکوا، کشتی رزمی جنگی اصلی نیروی دریایی روسیه، در دریای سیاه به یک پیروزی نمادین دست یافت. چند هفته بعد نیروهای روسی مجبور به فرار از پاسگاه کوچک جزیره مار در دریای سیاه شدند.
کریمه نیز شاهد شکست‌های بزرگ روسیه بوده است. در اوایل اکتبر، یک انفجار به پُلی آسیب جدی وارد کرد که پس از الحاق کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴ بر روی تنگه کرچ ساخته شده بود. پس از این حمله ویرانگر به خطوط تدارکاتی روسیه، حمله پهپاد اوکراینی به ناوگان دریای سیاه روسیه در سواستوپل انجام شد.
اگرچه پوتین به دنبال این بوده است که از چنین شکست‌هایی خود را به دور نگهدارد، اما به نظر می‌رسد اقتدار او در سطح بین‌المللی آسیب دیده است.
پس از حمله پهپادی به ناوگان روسیه، کرملین حمایت خود را از توافقی که با میانجیگری ترکیه برای عبور ایمن کشتی‌های غلات از دریای سیاه انجام شده بود، به تعلیق درآورد.
اما زمانی که سازمان ملل و ترکیه تصمیم گرفتند به هر صورت به ارسال محموله‌ها ادامه دهند، پوتین این تعلیق را لغو کرد. همانطور که وزیر امور خارجه آلمان گفت، جامعه بین‌المللی باج دادن را نپذیرفته بود.
آیا تهاجم شکست خورده است؟
در بسیاری از جوانب، جنگ روسیه در حال شکست است، اما این کشور همچنان تمام سرزمین‌های تصرف شده در سال ۲۰۱۴ و همچنین گذرگاه ساحلی از کریمه تا مرز روسیه را در تسلط خود دارد.
بسیج نسبی رئیس‌جمهور پوتین هنوز تفاوت اساسی در میدان ایجاد نکرده است.
ماه‌هاست که نیروهای روسی به دنبال تصرف شهر باخموت دونتسک بوده‌اند و به دستاوردهای جزئی در نزدیکی آن دست یافته‌اند، اما این نشان می‌دهد که جاه‌طلبی‌های آنها چه اندازه کاهش یافته است.
منبع تصویر، EPA/Russian Defence Ministry
هزاران نظامی روسیه در مانورهای نظامی مشترک در بلاروس که هم مرز با اوکراین است شرکت کردند
و اگر هدف رهبر روسیه واقعاً عقب راندن ناتو بوده، آن هدف هم شکست خورده است زیرا سوئد و فنلاند نگران از تهدید نظامی مسکو، درخواست پیوستن به ناتو را داده‌اند.
پیام‌های پوتین چه تغییری کرده است
سال‌ها بود که رئیس‌جمهور روسیه استقلال اوکراین را انکار می‌کرد و در سال ۲۰۲۱ در مقاله‌ای طولانی نوشت که «روس‌ها و اوکراینی‌ها یک ملت بودند» که قدمت آن به اواخر قرن نهم بازمی‌گردد.
این پیام در دو سخنرانی او قبل از جنگ تکرار شد که در آنها پوتین کی‌یف را به تلاش برای ریشه‌کن کردن زبان روسی و ناتو را به تلاش برای به دست آوردن جای پایی در اوکراین متهم کرد. او بعداً همسایه خود را به «ضد روسیه» بودن متهم کرد.
تا سپتامبر، این غرب بود که مقصر تلاش برای «تضعیف، تقسیم و در نهایت نابودی کشور ما» بود، و تقصیر کی‌یف «جاه‌طلبی‌اش برای داشتن سلاح‌های هسته‌ای» بود.
در عالم واقع، این اوکراین مستقل بود که قبول کرد پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ تمام تسلیحات هسته‌ای موجود در خاک خود را تحویل دهد.
در همین حال، پوتین تهدیدهای هسته‌ای پیاپی را انجام داد و از استفاده از همه ابزارهایی که در اختیار دارد برای محافظت از روسیه و حفظ سرزمین‌های اشغال شده توسط این کشور صحبت کرد.
او هشدار داد: «ما مطمئناً از تمام سیستم‌های تسلیحاتی در دسترس خود استفاده خواهیم کرد. این بلوف نیست.»
آیا ناتو مقصر است؟
کشورهای عضو ناتو بیش از پیش سیستم‌های دفاع هوایی را برای محافظت از شهرهای اوکراین و همچنین سامانه‌های موشکی، توپخانه و پهپادهایی را به این کشور ارسال کرده‌اند که به تغییر جریان نبرد در برابر تهاجم روسیه کمک کرده‌اند.
اما ناتو مقصر این جنگ نیست و به هر حال تهاجم روسیه بود که سوئد و فنلاند را متقاعد کرد که به طور رسمی برای پیوستن به این ائتلاف نظامی درخواست دهند. هنگامی که روسیه در اواخر سپتامبر اعلام کرد که چهار استان اوکراین را به خاک خود ضمیمه می‌کند، اوکراین نیز گفت که به دنبال عضویت سریع در ناتو است.
ملامت کردن ناتو به خاطر گسترش نفوذش در جهت شرق روایتی است روسی که تا حدودی در اروپا ریشه دوانیده است. پیش از جنگ، پوتین از ناتو درخواست کرده بود که به وضعیت سال ۱۹۹۷ برگردد و نیروها و زیرساخت‌های نظامی‌اش را از اروپای مرکزی، اروپای شرقی و منطقه بالتیک خارج کند.
از نظر او، غرب در سال ۱۹۹۰ وعده داده بود که ناتو نفوذش را «حتی یک سانتیمتر به شرق» گسترش نخواهد داد، اما به هر حال این کار را انجام داده است.
اما اين‌ها همه پیش از سقوط اتحاد شوروی بود در نتیجه وعده‌‌ای که آن زمان به رئیس‌جمهور وقت اتحاد شوروی میخاییل گورباچف داده شده بود تنها به آلمان شرقی در چارچوب یک آلمان یکپارچه اشاره داشت.
آقای گورباچف بعداً گفت که در آن زمان «موضوع گسترش ناتو هرگز مورد بحث قرار نگرفته بود».
این وعده دفاع جمعی ناتو است که پوتین را بیشتر نگران می‌کند. نیروهای روسیه ابتدا در سال ۲۰۰۸ به همسایه‌اش گرجستان حمله کردند و سپس شش سال بعد این کشور نیروهای خود را به اوکراین اعزام کرد.
ناتو معتقد است که تا زمانی که روسیه در سال ۲۰۱۴ کریمه را به طور غیرقانونی ضمیمه نکرده بود، هرگز قصد اعزام نیروهای رزمی به جناح شرقی خود را نداشته است.
اخبار مرتبط
دیگر اخبار این روز
