کرونا؛ چگونه نیوزیلند 'سخت و سریع' با شیوع مقابله کرد؟

حق نشر عکس

Getty Images

اواخر ماه ژوئن (حدود دو هفته پیش) در نیوزیلند ابتلای دو نفر به کرونا تایید شد. در آن زمان در کشورهای دیگر ابتلای روزانه به هزاران نفر می‌رسید و دو مورد، نباید اسباب نگرانی می‌شد اما ۲۴ روز بود که در نیوزیلند ابتلای جدید ثبت نشده بود.

علت موارد جدید نقض مقررات قرنطینه بود و برای استعفای وزیر بهداشت کافی. ولی استراتژی موفق نیوزیلند در قبال کرونا چه بوده است؟

نیوزیلند کی مرزهای خود را بست؟

دوم فوریه (۱۳ بهمن)، مردی در فیلیپین در اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داد. او اولین فردی بود که خارج از چین از این بیماری می‌مرد. در آن زمان در نیوزیلند این بیماری گزارش نشده بود.

"حق نشر عکسGetty Imagesاواخر ماه ژوئن (حدود دو هفته پیش) در نیوزیلند ابتلای دو نفر به کرونا تایید شد"ولی روز بعد، این کشور ورود افراد خارجی از چین یا از طریق چین را ممنوع کرد. هر نیوزیلندی که از چین باز می‌گشت باید ۱۴ روز در خانه ایزوله می‌ماند.

با گسترش کرونا در دنیا، نیوزیلند پرواز به ایران را هم ممنوع کرد. اولین مورد ابتلا به بیماری کرونا در نیوزیلند به ایران ربط پیدا می‌کرد. محدودیت‌هایی هم برای کسانی گذاشته شد که از کره‌جنوبی و شمال ایتالیا وارد نیوزیلند می‌شدند یا علائم این بیماری را داشتند.

از نیمه شب ۱۶ مارس (۲۶ اسفند)، همه حتی نیوزیلندی‌هایی که به کشورشان برمی‌گشتند باید به محض ورود خود را در خانه قرنطینه می‌کردند مگر کسانی که از جزایر اقیانوس آرام می‌آمدند که هنوز تا حد زیادی از کرونا در امان بودند.

جاسیندا آردرن نخست وزیر نیوزیلند پذیرفت که اینها شدیدترین مقررات در دنیا هستند ولی گفت بابت آنها "عذرخواهی نمی‌کند."

چند روز بعد خانم آردرن در اقدامی بی‌سابقه مرزهای این کشور را تقریبا به روی همه کسانی بست که شهروند یا ساکن نیوزیلند نبودند.

پروفسور مارتین برکا، اقتصاددان دانشگاه مسی در نیوزیلند به بی‌بی‌سی گفت: "این اقدام زودهنگام، زمانی که در دنیا فقط چند هزار مبتلا وجود داشت، امکان داد جلوی هجوم ویروس گرفته و شیوع آن در جامعه متوقف شود."

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

جاسیندا آردرن در اقدامی بی‌سابقه مرزهای نیوزیلند را بست محدودیت رفت و آمد و تعطیلی‌ها سریع اعمال شدند

پروفسور مایکل بیکر یکی از برجسته‌ترین همه‌گیرشناسان نیوزیلند به بی‌بی‌سی گفت تا اواسط ماه مارس مشخص شده بود که با برنامه استاندارد مقابله با همه‌گیری جهانی آنفلوآنزا، نمی‌توان این ویروس را کنترل کرد.

پروفسور بیکر گفت گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره موفقیت قرنطینه ووهان در اواخر ژانویه روشن کرد که روش نیوزیلند باید "اقدام با تمام قوا از همان ابتدا" باشد با هدف محو کامل شیوع: "ما مجبور شدیم از اطمینان علمی معمول فاصله بگیریم و بگوییم شواهد نشان می‌دهند این کار در چین جواب داده است".

اواخر ماه مارس در نیوزیلند شرایط به سرعت رو به تغییر بود و این کشور برای آماده کردن مردم، یک سیستم هشدار چهار مرحله‌ای را طراحی کرد که میزان خطر و اقدام‌های لازم برای حفظ فاصله اجتماعی را نشان می‌داد.

• کرونا کی به ایران رسید؟
• کرونا؛ رکورد شناسایی بیماران جدید در فلوریدا
• ارمنستان در تقلا برای مقابله با شیوع کرونا

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

روش نیوزیلند "اقدام با تمام قوا از همان ابتدا" بود

هشدار از سطح دو آغاز شد ولی در ۲۵ مارس به سطح چهار رسید. این باعث شد کل کشور وارد مرحله محدودیت و تعطیلی شود، از همه خواسته شد که در خانه و در "حلقه" خود بمانند و فقط خدمات ضروری ارائه می‌شد.

در آن زمان نیوزیلند فقط ۱۰۲ ابتلا ثبت کرده بود و هیچ کس نمرده بود. بریتانیا هم در همان زمان وارد مرحله تعطیلی و محدودیت می‌شد ولی بیش از شش هزار و پانصد ابتلا و بیش از ۳۳۰ مرگ ثبت کرده بود.

بریتانیا مرزهای خود را نبست ولی اوائل ژوئن قرنطینه خانگی را برای افرادی که وارد کشور می‌شدند اجباری کرد.

"ولی استراتژی موفق نیوزیلند در قبال کرونا چه بوده است؟نیوزیلند کی مرزهای خود را بست؟دوم فوریه (۱۳ بهمن)، مردی در فیلیپین در اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داد"این محدودیت هم اوائل ژوئیه برای برخی کشورها لغو شد. دولت بریتانیا می‌گوید "بر اساس توصیه‌های علمی در زمان مناسب اقدام مناسب را انجام داده است" و زمانی که سرایت بسیار زیاد بوده، محدودیت مرزی تاثیر ناچیزی می‌گذاشته است.

پرفسور بیکر می‌گوید: "اگر کار بریتانیا را بکنید یعنی زمان طولانی صبر کنید و مرزها را طولانی باز بگذارید، تعداد زیاد می‌شود و تبدیل به یک مشکل اساسی خواهد شد که هم برای سلامت جامعه هم اقتصاد پرهزینه است. فشار اقتصادی از کشورهای دیگر کمی بیشتر بود اما نتیجه اینکه می‌توان ایزوله بود ولی زندگی آزاد و سالمی داشت".

ارتباط موثر و پذیرش عمومی

پروفسور بیکر می‌گوید دولت نیوزیلند در مورد محدودیت و تعطیلی‌ها کارش را "فوق‌العاده خوب" انجام داد و بالاترین آمار روزانه در این کشور فقط ۸۹ مبتلای جدید بود: "آنها برای این اقدام‌های غیرقابل تصور با فکر و دل مردم ارتباط برقرار کردند و به آنها گفتند به خانه بروید و تقریبا شش هفته در خانه بمانید".

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

زندگی در نیوزیلند تقریبا به حالت عادی برگشته است

فرصت بدست آمده در دوران محدودیت و تعطیلی، صرف آزمایش گسترده و ردیابی تماس شد.

نیوزیلند در حال حاضر می‌تواند روزانه ده هزار تست انجام دهد و زمانی که آلودگی به ویروس تایید می‌شود، ردیابان تماس فعالیت خود را شروع می‌کنند و به تمام افرادی که با فرد آلوده تماس نزدیک داشته‌اند اطلاع می‌دهند و از آنها می‌خواهند در خانه بمانند.

سازمان بهداشت جهانی از نیوزیلند به دلیل عملکرد سریعش قدردانی کرد و آن را الگوی سایر کشورها دانست.

ولی این واکنش سریع بدون انتقاد نبود. با شروع قرنطینه، وحدت سیاسی اولیه کم شد. سیمون بریجز، که در آن زمان رهبر حزب مخالف بود گفته بود این وضعیت به اقتصاد و سلامت روانی افراد لطمه می‌رند و "آسیب خانه ماندن بیشتر از وقتی خواهد بود که افراد بتوانند از خانه بیرون بروند".

پرفسور برکا می‌گوید مردم کم‌کم به آثار اقتصادی محدودیت و تعطیلی‌ها پی بردند و بسیاری ارزش این کار را زیر سوال بردند به خصوص زمانی که ابتلای جدید رو به کاهش گذاشت. با اینکه پلیس صدها نفر را به دلیل نقض قوانین قرنطینه جریمه کرد، این سیاست از حمایت مردمی بالایی برخوردار بود و نظرسنجی ها نشان می‌داد که بیش از ۸۰ درصد مردم از اقدامات دولت حمایت می‌کنند.

"محدودیت‌هایی هم برای کسانی گذاشته شد که از کره‌جنوبی و شمال ایتالیا وارد نیوزیلند می‌شدند یا علائم این بیماری را داشتند"

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

مغازه های و کافه ها بازگشایی شدند موفق بود ولی آیا می تواند ادامه پیدا کند؟

خانم آردرن هشتم ژوئن (۱۹ خرداد)، اعلام کرد ۱۷ روز است که ابتلای جدید دیده نشده و تمام بیماران کاملا بهبود پیدا کرده‌اند و به همین دلیل می‌توان گفت که "در حال حاضر مطمئن هستیم که سرایت ویروس در نیوزیلند متوقف شده است".

در نیوزیلند اکنون محدودیت و تعطیلی‌ها تمام شده و زندگی روزمره با رعایت نوعی فاصله اجتماعی تقریبا به حالت عادی بازگشته است؛ با این حال مرزها همچنان بروی افراد خارجی بسته‌اند و معلوم نیست چه زمانی باز خواهند شد. مسئولان می‌گویند غفلت می‌تواند فاجعه‌بار باشد.

یک هفته بعد از این گفته خانم آردرن، آزمایش کرونای دو زن که تازه از بریتانیا به نیوزیلند بازگشته بودند مثبت و خطر باز بودن مرزها مشخص‌تر شد.

به این دو نفر به دلایل انسان‌دوستانه اجازه داده شده بود زودتر از موعد قرنطینه ورود به نیوزیلند را بشکنند اما آنها آزمایش نشده بودند و قبل از اینکه احساس بیماری کنند در سراسر نیوزیلند رانندگی کرده بودند.

بعد مشخص شد به ده‌ها نفر بدون آزمایش اجازه داده بودند زودتر از موعد قرنطینه را ترک کنند. پرفسور برکا می‌گوید "ناکارآمدی محض" سیستم، دولت را دستپاچه کرد.

با اینکه این اشتباه منجر به بالا رفتن یک‌باره موارد آلودگی نشد ولی خشم عمومی را برانگیخت و دیوید کلارک، وزیر بهداشت استعفا داد.

او قبلا به دلیل بردن خانواده‌اش به ساحل، مقررات را نقض کرده بود و به همین دلیل تنزل رتبه گرفته بود.

با این حال بار اقتصادی محدودیت‌ها برای کشوری کوچک و دورافتاده با مرزهای بسته بسیار محسوس است. یارانه‌های دولت در نهایت به پایان می‌رسند و نیوزیلند به گردشگران و نیروی کار خارجی احتیاج پیدا می‌کند.

چهره‌های تاثیرگذار مثل هلن کلارک نخست وزیر سابق نیوزیلند می‌گویند زمان آن رسیده که این کشور درباره طول مدتی که می‌خواهد ارتباطش با دنیا قطع باشد تجدید نظر کند.

آیا کوچکی نیوزیلند باعث شده بتواند این اقدام‌ها را انجام دهد؟

دورافتادگی و تراکم جمعیت نسبتا کم نیوزیلند تاثیر داشته ولی پرفسور بیکر می‌گوید این مزیتی جزئی است:

"این استراتژی در هر کشوری که زیرساخت و دولت موثر داشته باشد می‌تواند جواب دهد مثل ویتنام، تایوان و چین.

"دولت بریتانیا می‌گوید "بر اساس توصیه‌های علمی در زمان مناسب اقدام مناسب را انجام داده است" و زمانی که سرایت بسیار زیاد بوده، محدودیت مرزی تاثیر ناچیزی می‌گذاشته است"کشورهایی که سر از کارشان در نمی‌آورم بریتانیا، اروپا و آمریکای شمالی هستند که ما معمولا در بهداشت عمومی به آنها نگاه می‌کنیم".

او معتقد است اکثرا کشورهای آسیایی، به خصوص تایوان، موفقیت چشمگیری داشتند و بهترین الگوها را ارائه کرده‌اند: "برای ما حیرت‌انگیز بود" که چرا "با وجود سطح علمی و مراقبت‌های بهداشتی گسترده بریتانیا، "شواهد را در نظر نگرفتید و الگویی مانند الگوی نیوزیلند تهیه نکردید".

دولت بریتانیا از استراتژی خود دفاع می‌کند و می‌گوید رویکردش را "علم هدایت می‌کند".