چه عواملی ایران و آمریکا را تشویق به مذاکره و توافق می‌کند؟

آفتاب - ۱۱ اسفند ۱۳۹۹

آفتاب‌‌نیوز :

سرویس بین الملل- بخش عربی شبکه خبری "سی ان ان" در گزارشی به علل امکان‌پذیری توافق میان ایران و آمریکا در بازه زمانی کنونی پرداخته و نوشته است: "می‌توان علل و عواملی را که موجب امکان‌پذیری توافق میان ایران و امریکا می‌شوند به شرح ذیل بیان کرد: نخست آنکه ارکان سیاست خارجی بایدن توافق با ایران را برای برقراری و حفط ثبات در خاورمیانه ضروری می‌سازد. برقراری ثبات در خاورمیانه دامنه‌ای رو به گسترش به سوی شمال افریقا نیز خواهد داشت.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ سی ان ان افزوده است: دوم آن که تنظیم امنیت منطقه برای امریکا که اکنون در مواجهه با چین است از اهمیت بالایی برخودار خواهد بود. این بدان خاطر است که شورای همکاری خلیج فارس مهم‌ترین منبع تامین انرژی برای چین محسوب می‌شود و این نقطه از جهان تنها منطقه‌ای است که چین هنوز جای پای نظامی خود را در آن محکم نکرده است. چین از دریای چین تا شرق آفریقا نشان داده که ابتدا از طریق حضور صنعتی و تجاری در ناحیه‌ای وارد می‌شود و سپس آن را به حضور نظامی تعمیم می‌دهد. امریکا نمی‌خواهد این سناریو در خلیج فارس تکرار شود.

سوم آن که ایران بازیگر مهمی علیه امریکا است.

"این بدان خاطر است که شورای همکاری خلیج فارس مهم‌ترین منبع تامین انرژی برای چین محسوب می‌شود و این نقطه از جهان تنها منطقه‌ای است که چین هنوز جای پای نظامی خود را در آن محکم نکرده است"اگرچه ایران در سطح روسیه و چین دسته‌بندی نمی‌شود با این وجود، آن کشور دارای قابلیت‌های سیاسی و نظامی است و اثبات کرده که ظرف ۱۵ سال گذشته قادر به ورود به منازعات خاورمیانه بوده است. در نتیجه، توافق با ایران باعث کاهش تهدیدات علیه امریکا خواهد شد.

نکته چهارم آن که امریکا باور دارد که ایران هم اکنون به دلیل مواجهه با تبعات ناشی از فشار اقتصادی کارزار فشار حداکثری دوره ترامپ آمادگی توافق را دارد.

نکته پنجم آنکه ایران بازیگری باهوش است و در کشور‌های منطقه حضوری جدی دارد. امریکا می‌داند که ایران در مقایسه با دهه‌های گذشته کم‌تر ایدئولوژیک است و اکنون با محاسبه‌گری عملگرایانه تصمیم‌گیری می‌کند. هدف جمهوری اسلامی در شرایط فعلی حفط ثبات است. به خصوص آنکه ممکن است به زودی خلاء قدرت در ایران ایجاد شود.

هدف دوم ایران حفظ نفوذ خود در کشور‌های منطقه است که در سالیان اخیر کسب کرده است. ایران می‌داند که تنها امریکا و اسرائیل هستند که می‌توانند تهدیدی برای این هدف باشند.

نکته ششم آن که ایران می‌داند روسیه و چین از نظر استراتژیک در جایگاهی نیستند که بتوانند نیاز‌های اساسی اقتصادی آن کشور به دلیل مشکلات ایجاد شده بر اثر تحریم‌های امریکا را تامین کنند. در نتیجه، ایران نیازمند توافق با امریکا است".

موانع توافق

این شبکه خبری در ادامه به موانع و نقاط افتراقی که باعث عدم حصول احتمالی توافق میان ایران و امریکا می‌شوند نیز پرداخته و نوشته است: "نخست آنکه مشکل اصلی امریکا با ایران بلندپروازی‌های منطقه آن کشور است که امریکا از آن تحت عنوان توسعه‌طلبی و جاه‌طلبی یاد می‌کند. امریکا نمی‌تواند توسعه طلبی ایران و تهدید دائمی از سوی آن کشور علیه اسرائیل در شرق مدیترانه را بپذیرد. این بدان معناست که امریکا خواستار کاهش حضور ایران در منطقه است.

دوم آنکه نگرانی از آن است که لغو تحریم‌های ضدایرانی باعث افزایش نفوذ ایران در منطقه شود.

"چین از دریای چین تا شرق آفریقا نشان داده که ابتدا از طریق حضور صنعتی و تجاری در ناحیه‌ای وارد می‌شود و سپس آن را به حضور نظامی تعمیم می‌دهد"دغدغه امریکا از منظر و رویکرد امنیتی قابل بررسی است. امریکا خواستار توافق با ایران برای دستیابی به هدف استراتژیک اصلی خود یعنی معامله با چین است. این وضعیت محاسبه را برای ایران دشوار می‌سازد.

نکته سوم آن که تجارب شکست خورده امریکا در قبال خلع تسلیحات هسته‌ای سایر کشور‌ها از جمله کره شمالی سبب می‌شود تا ایران تمایل جدی برای توافق با امریکا نداشته باشد. از سوی دیگر، ایران تجربه پاکستان مجهز به سلاح هسته‌ای را پیش روی خود دارد. پاکستان به دلیل در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای با تهدید از جانب غرب مواجه نیست و در برابر هندوستان نیز از موضع قدرت وارد می‌شود.

نکته چهارم آن که لابی‌ها و حلقه‌های صاحب نفوذ تاثیرگذار برای کارشکنی در مسیر هرگونه توافق احتمالی بین ایران و امریکا مشغول به کار هستند.

این فشار‌ها بر دولت بایدن در ماه‌های آینده افزایش خواهند یافت.

نکته پنجم آن که جنبه روانی دیدگاه ایران نسبت به امریکا را نباید نادیده گرفت. از دید ایران، امریکا حامی اصلی رژیم شاه تا زمان ساقط شدن آن در سال ۱۹۷۹ میلادی بود. این باور دیدگاهی است که مقامات ایران و مردم آن کشور دارند و امریکا را مخالف خواسته‌های خود قلمداد می‌کنند. مقابله امریکا با ایران در چهار دهه گذشته نیز به وجهه منفی امریکا در میان ایرانیان دامن زده است و باعث تشدید موضع مخالف توافق با امریکا در داخل ایران شده است.

منابع خبر

اخبار مرتبط