اصل خبر تکذیب نشد؛ پای علوم انسانی از مدارس دولتی تهران بریده می‌شود

چکیده : با احتساب گفته مدیر کل آموزش و پرورش استان تهران که می‌خواهد این تعداد را به ۲۴ دبیرستان در سال آینده برسانند، این یعنی در هر منطقه فقط یک دبیرستان به آموزش علوم انسانی می‌پردازد و این در یک کلام یعنی محدود کردن این رشته. یعنی خشکاندن ریشه از مبدا. یعنی همان چیزی که مصباح یزدی و آیت الله خامنه ای، رهبر کشور درباره آموزش علوم انسانی در کشور می خواهند...

کلمه – گروه اجتماعی: با تمام تکذیب ها و توضیح های مسوولان آموزش و پرورش در رده های استان تهران و کشوری آنچه باقی ماند، همان ممنوعیت ثبت نام متقاضیان رشته علوم انسانی از سال آینده در مدارس دولتی است.

هفته گذشته مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران اعلام کرد که سال آینده ثبت نام در رشته ادبیات و علوم انسانی را در مدارس دولتی عادی نخواهیم داشت.

این خبر با حاشیه سیاسی هم همراه شد، وقتی مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران گفت که متقاضیان این رشته فقط می‌توانند در دبیرستان های فرهنگ ثبت نام کنند. نام “فرهنگ” تداعی کننده دبیرستان فرهنگ، دبیرستان غیرانتفاعی معروف حدادعادل بود.

اما خیلی زود مسوولان آموزش و پرورش با توضیح خبر تأکید کردند که این دبیرستان ها ربطی به حدادعادل ندارد. اما این چیزی از نگرانی‌ها برای آینده رشته مهمی مانند علوم انسانی کم نکرد.

اعتراضات سال ۸۸ سرآغاز حمله به علوم انسانی

علوم انسانی پیش از این مورد بی مهری واقع شده بود، همان وقتی که پس از وقایع سال ۸۸ و دادگاههای نمایشی مورد حمله تندروهایی مانند مصباح یزدی قرار گرفت.

سال ۸۸، مصباح یزدی یکی از خط دهندگان به محمود احمدی نژاد دز سالهای دولت داری اش این بار نوک پیکان رو به سوی آموزش علوم انسانی در دانشگاهها و دبیرستان ها گرفت و در یکی از سخنرانی‌هایش گفت: “باید از سرمنشأ کار را شروع کرد؛ این مفاسد سیاسی اخیر که در کشور ما ایجاد شد منشأ آن به بیست سال پیش برمی‌گردد.

"نام “فرهنگ” تداعی کننده دبیرستان فرهنگ، دبیرستان غیرانتفاعی معروف حدادعادل بود.اما خیلی زود مسوولان آموزش و پرورش با توضیح خبر تأکید کردند که این دبیرستان ها ربطی به حدادعادل ندارد"برخی اساتید دانشگاه، افکار انحرافی را به این افراد تزریق کردند… درس آن اساتید، این کارگزاران را به بار آورد و آنها این حرکت را به وجود آوردند و به فکر براندازی نظام افتادند… بسیاری از مفاسدی که ما با آن درگیر هستیم ناشی از ضعف ما در علوم نسانی‌ست که نمونه‌ی کاملا روشن آن در جریانات اخیر بعد از انتخابات بود… برخی به همین تعبیر در دادگاه اعتراف کردند”

پس از آن آیت الله خامنه ای هم بارها در سخنرانی‌هایش بر لزوم بازنگری رشته‌های علوم انسانی تأکید کرد.

همان زمان کارگزاران فرمایشات رهبری در دانشگاه‌ها بلافاصله دست به کار شدند و در اولین قدم تعدادی از رشته‌های دانشگاهی در علوم انسانی را یا حذف کردند یا تعداد پذیرش ها را کاهش دادند. رشته‌هایی مانند روزنامه‌نگاری ، علوم سیاسی،فلسفه و… در اولویت تغییر قرار گرفتند.

توجیه و منطق این سخنان هم این بود که آنچه از دادخواهی و آزادیخواهی در سال ۸۸ شکل گرفت، نتیجه آموزه هایی است که در علوم انسانی مبتنی بر دروس غربی آموزش داده شده، که اگر این آموزه ها بر علوم اسلامی پایه ریزی شود دیگر اعتراض و آزادیخواهی شکل نمی گیرد. “دین” و “خواست الهی” جای هر پرسشی را خواهد گرفت و در نتیجه تمکین را به دنبال خواهد داشت.

برای جلوگیری از تکرار آنچه در سال ۸۸ به وجود آمد علوم انسانی باید محدود می شد. در این سالها به نظر می‌رسید کشور آن‌قدر درگیر مسایل تحریم و انرژی هسته ای و احتمال وقوع جنگ و کسری بودجه حاصل از تحریم ها بود که کار به برخورد ریشه‌ای با مواردی مانند علوم انسانی نمی رسید.

اما مدتی است که پرونده دانشگاه‌ها برای رهبری رو آمده است. در سخنرانی‌های اخیر باز به فضای فرهنگی دانشگاهها می پردازد، اردوهای مختلط را مورد نقد قرار می دهد، بر تغییر مفاد و مراجع دروس علوم انسانی تأکید می‌کند و….

این بار برای تأمین نظرات رهبری مسوولان آموزش و پرورش پیشقدم شده اند.

و مدیران آموزش و پرورش کار را از دبیرستان های پایتخت آغاز کرده اند.

حتی اگر معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در مصاحبه‌ای تأکید کند که خبر ممنوعیت ثبت نام دانش‌آموزان علاقه‌مند به رشته علوم انسانی در مدارس دولتی, مربوط به وزارت آموزش و پرورش نیست بلکه آموزش و پرورش شهر تهران به عنوان یکی از ۳۱ استان کشور تصمیم به اجرای این سیاست گرفته و سیاست مربوط به کل آموزش‌ و پرورش نیست.

روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش هم روز چهارشنبه ۱۸ آذر با صدور بیانیه ای تاکید کرد: “گسترش مدارس ویژه علوم انسانی موسوم به فرهنگ، آن هم صرفا در شهر تهران، به هیچ وجه به معنای حذف رشته ی علوم انسانی از سایر مدارس این شهر نبوده و تحصیل در رشته علوم انسانی کماکان در کلیه مدارس به قوت خود باقی است.”

روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، در بیانیه خود آورده است که “منظور مدیرکل شهر تهران گسترش و تقویت مدارس فرهنگ بوده” و “آنچه که تحت عنوان ‘ممنوعیت تحصیل دانش آموزان در مدارس عادی دولتی در رشته علوم انسانی’ منعکس شده به هیچ وجه از سیاست های کلان وزارت آموزش و پرورش نبوده است.”

اما نکته قابل تأمل این است که مگر می‌شود سیاست به این مهمی را بدون در نظر گرفتن نظرات مسوولان کشوری، اجرایی کرد؟

مدارس فرهنگ، محدود کننده یا ارتقا دهنده علوم انسانی

در چند روز گذشته که این خبر منتشر شد اعتراض های زیادی را به دنبال داشت. مسوولان آموزش و پرورش هر کدام در توضیحات تکمیلی خواستند تلخی این خبر را بگیرند ولی آنچه از همه اظهار نظرها برآمد این است که رشته علوم انسانی از سال آینده در مدارس دولتی برای سال اول دوره دوم متوسطه (کلاس دهم) که از سال تحصیلی بعد آغاز می شود پذیرش نخواهند داشت ولی برای آنان که سال‌های بالاتر این رشته هستند ثبت نام انجام خواهد شد تا مقطع تحصیلی خود را به پایان برسانند. ولی آنانی که در آغاز راه این رشته هستند در استان تهران فقط در دبیرستان های فرهنگ پذیرش خواهند شد.

دبیرستان هایی که هر چند مسوولان آموزش و پرورش اصرار دارند بگویند دولتی هستند ولی در‌واقع مدرسه‌های خاصی هستند که هیئت امنایی اداره می‌شوند و این یعنی تحصیل در این مدارس رایگان نخواهد بود.

از آن گذشته مسوولان آموزش و پرورش بارها گفته‌اند که این کار را برای تحقق اهداف سند تحول بنیادین انجام می‌دهند و از آن رو مدرسه‌ها فرهنگ را پیشتاز آن کرده‌اند که می‌خواهند این رشته آنگونه که باید آموخته شود.

به این منظور باید برگردیم به زمان و سیاست وقت، برای تاسیس مدرسه‌های فرهنگ در تهران.

دبیرستان های فرهنگ سال ۱۳۸۳ و در زمان دولت اصلاحات، وقتی تاسیس شد که مسوولان وقت آموزش و پرورش نگاه ویژه و صدالبته متفاوتی با آنچه به علوم انسانی وجود دارد، داشتند. آنان دبیرستان های فرهنگ را تاسیس کردند تا سطح بالاتری از آموزش علوم انسانی را به دانش آموزان علاقه‌مند ارایه کنند.

آیا نگاه آموزش و پرورش امروز همان نگاه دولت اصلاحات به علوم انسانی است؟

همه این‌ها در کنار این است که دبیرستان های فرهنگ چقدر گنجایش پذیرش علاقه‌مندان را دارند و دانش آموزانی که خواهان تحصیل در این رشته هستند چقدر توانایی پرداخت شهریه های چنین مدارسی را دارند. در حال حاضر تنها ۱۲ دبیرستان فرهنگ در سطح استان تهران قرار دارد.

"“دین” و “خواست الهی” جای هر پرسشی را خواهد گرفت و در نتیجه تمکین را به دنبال خواهد داشت.برای جلوگیری از تکرار آنچه در سال ۸۸ به وجود آمد علوم انسانی باید محدود می شد"با احتساب گفته مدیر کل آموزش و پرورش استان تهران که می‌خواهد این تعداد را به ۲۴ دبیرستان در سال آینده برسانند، این یعنی در هر منطقه فقط یک دبیرستان به آموزش علوم انسانی می‌پردازد و این در یک کلام یعنی محدود کردن این رشته. یعنی خشکاندن ریشه از مبدا. یعنی همان چیزی که مصباح یزدی و آیت الله خامنه ای، رهبر کشور درباره آموزش علوم انسانی در کشور می خواهند.