چرا مصر از رابطه با ایران عقب می نشیند؟  (۱۳ نظر)

عصر ایران ؛ رضا غبیشاوی - در مدت کمتر از ۱۰ روز گذشته، سومین نشانه از "اتفاقی جدید در رفتار دولت مصر در برابر ایران" روی داد تا بر همه مسجل شود که این اتفاقات و اظهارات نه تصادفی، بلکه در هماهنگی کامل با یکدیگر هستند:- اظهارات وزیر خارجه مصر مبنی بر موکول کردن ارتقای روابط با ایران به تشکیل پارلمان آینده و بررسی موضوع در پارلمانی که هنوز تأسیس نشده، که فرق چندانی با " تعطیلی ارتقای روابط با ایران تا اطلاع ثانونی" ندارد-بازداشت یک دیپلمات ایرانی در قاهره به اتهام جاسوسی- و در نهایت اخراج وی که همگی در مسیر ارسال پیام های شفاف و واضح به مقامات ایران و جهان هستند.در این ارتباط یادآوری چند نکته لازم به نظر می رسد:۱- در کنار این سه اتفاق مهم، در چند روز اخیر اتفاق فوق العاده مهم دیگری نیز افتاد و آن بازگشایی دائمی گذرگاه رفح میان مصر و منطقه غزه بود.با این اقدام نه تنها محاصره چند ساله غزه پایان می یابد بلکه تمامی تلاش های ریز و درشت آمریکا، اسرائیل و برخی دیگر از کشورهای عربی برای از پای درآوردن گروه حماس نیز به شکست می انجامد و از این پس شاهد سیر صعودی قدرت حماس خواهیم بود. قطعا آمریکا و اسرائیل از این تصمیم دولت مصر نه تنها خرسند نیستند بلکه به دنبال تلافی جویی و بهانه گیری نیز هستند.به نظر می رسد مصر برای اطمینان بخشی به اسرائیل، آمریکا و قدرت های غربی که قرار نیست ایران از طریق گذرگاه رفح ، نوار غزه را در اختیار خود بگیرد؛ روابط با ایران را تنش آلود کرده است.توجه به این نکته مهم است که مصر نمی تواند همزمان در چند جبهه با تنش روبه رو شود.شاید تنها جبهه ای که هم اکنون بروز تنش با آن برای مصر با کمترین ضرر روبه رو است؛ ایران است چرا که مصر به ۳۰ سال قطعی رابطه با ایران خو گرفته  است اما  توان تنش در روابط خود همزمان با آمریکا، اسرائیل و کشورهای عربی را ندارد لذا باز کردن دائمی گذرگاه رفح و به چالش کشیدن اسرائیل، نمی تواند با عادی سازی روابط با ایران همزمان باشد.۲- از سوی دیگر کشورهای عربی حامی آمریکا و در راس آنها عربستان به شدت می کوشند در پی از دست دادن هم پیمانی چون حسنی مبارک، مصر به پایگاه نفوذ ایران تبدیل نشود و این کشور نیز علاوه بر عراق، سوریه و لبنان در جمع کشورهای تحت نفوذ ایران قرار نگیرد.این کشورها پیش از این نیز از دولت مصر انتقاد کرده بودند که چگونه همزمان با چالش کشورهای جنوب خلیج فارس با ایران ، قاهره به دنبال دوستی با  تهران است. آنها همزمان با دادن وعده های اقتصادی به مصر، فشارهای گسترده ای را نیز علیه این کشور اعمال کرده اند که به نظر می رسد بخشی از این اعمال فشارها به نتیجه رسیده است.در همین مدت عربستان سعودی اعلام کرد در نظر دارد وامی به ارزش ۲/ ۳ میلیارد دلار به دولت مصر اعطا کند.قطر هم قصد دارد مبلغ ۱۰ میلیارد دلار در مصر سرمایه گذاری کند.کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و حامی آمریکا از سوی دیگر سعی کردند با موافقت با سپردن مسئولیت دبیر کلی اتحادیه عرب به یک شخصیت مصری (نبیل العربی وزیر امور خارجه مصر) ، امتیازی را در برابر دوری از ایران به قاهره بدهند. باید گفت آنچه هم اکنون اتفاق افتاده این است که دولت فعلی مصر برای ایجاد تغییرات در سیاست های خود در برابر فلسطین ، مجبور است باجی را به اسرائیل، آمریکا و کشورهای عربی دهد و این باج، چیزی جز هزینه کردن از رابطه با ایران نیست.۳- در روزهای اخیر مقامات ارشد ایرانی در مقام وکیل مدافع مصر حاضر شدند و هر چقدر که مقامات مصری آشکار و پنهان و از طریق منابع رسمی و غیررسمی علیه ایران حرف زدند و اقدام کردند ، مقامات ایرانی اظهاراتی خلاف واقع و در توجیه عملکرد مصری ها  را بیان کردند.به عنوان مثال خوب است اگر دیپلمات ایرانی به هر دلیلی در مصر بازداشت یا اخراج شده؛ مقامات ایرانی در تهران و قاهره، با صداقت و راستی در برابر این موضوع، موضع گیری کنند.با نگاهی به روابط دیپلماتیک میان کشورهای مختلف انگ جاسوسی زدن و اتهام زنی به دیپلمات های کشور خارجی و اخراج آنها نیز بخشی از فعالیت های دیپلماتیک است و ایران نیز مستثنی از این شرایط نیست.روابط دیپلماتیک شوروی سابق و آمریکا یکی از بهترین نمونه هاست که بارها دیپلمات های یکدیگر را اخراج کرده اند اما مقامات این کشورها نه واقعیت ها را تکذیب می کردند و نه سعی می کردند حوادث را پنهان سازی کنند اما در ایران، ابتدا اصل بازداشت دیپلمات مان  در مصر را منکر شدند و بعد هم خود خبر آزادی این دیپلمات را می دهند و حالا هم اخراجش را منکر می شوند.۴- به نظر می رسد مقامات مصری با درک تنش ها و رقابت ها میان قدرت های جهانی و منطقه ای سعی دارند از حاصل این اختلافات و رقابت ها، حداکثر استفاده را ببرند.مقامات مصری با توجه به اینکه در شرایط فعلی ارتقای روابط با ایران ، بیش از آنکه به سود مصر است به سود ایران است تلاش می کنند برای برقراری رابطه با تهران، حداکثر امتیاز را طلب کنند  و از آن سو با تهدید کشورهای عربی، اسرائیل و آمریکا به بهبود رابطه با ایران، خواهان امتیازگیری از این طرف ها  نیز باشد.۵- در کنار رفتار همراه با احتیاط و حرکت آرام آرام مقامات مصری در عرصه سیاست خارجی به ویژه در رابطه با تهران، در ایران با ذوق زدگی گسترده و خارج از عرف و معمول مقامات مسئول در رابطه با مصر هستیم. به عنوان نمونه هنوز مصر با ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور و ارتقای آن به سطح سفارت موافقت نکرده است ، سیاستمداران ما از ایجاد اتحادیه میان سه کشور ترکیه ، ایران و مصر در منطقه سخن به میان می آورند و ...

. به قول یک مثل ترکی"خونه دختره خبری نیست خونه پسره، عروسیه"! از مقامات ایرانی انتظار می رود علاوه بر دیدن واقعیت ها و خودداری از تکذیب آنها، در ارتباط با رابطه با مصر ذوق زدگی و اظهار شعف و خرسندی بیش از اندازه بروز ندهند چرا که این رفتارها تنها مطالبات و امتیازات درخواستی طرف مصری را افزایش می دهد