کار بیشتری برای توافق هسته‌ای پیش روست

جان اف کری

روز پنجشنبه، آمریکا، ایران و باقی گروه ۱+۵  بر سر چارچوب توافق هسته‌ای به نتیجه رسیدند. این توافق می‌تواند مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود. طبق مفاد این توافق، ایران می‌بایست ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود را تا ۹۸ درصد کاهش دهد و تعداد سانتریفیوژهایش برای غنی‌سازی را به میزان دو سوم کم کند. ایران تا حداقل ۱۵ سال آینده، فقط یک مرکز غنی‌سازی اورانیوم خواهد داشت و نباید بیشتر از سطح مورد توافق برای مقاصد صلح‌آمیز غنی‌سازی کند.

این محدودیت‌ها از طریق سیستمی از بازرسی‌های معمول و جامع بین‌المللی انجام خواهد شد و هرگونه تلاش برای انتقال مواد هسته‌ای به مکان یا تجهیزات پنهانی، رصد می‌شود.

"جان اف کری روز پنجشنبه، آمریکا، ایران و باقی گروه ۱+۵  بر سر چارچوب توافق هسته‌ای به نتیجه رسیدند"

در نتیجه زمان گریز ایران، یعنی زمان لازم برای تولید مواد لازم به منظور ساخت یک بمب هسته‌ای، تا یک سال افزایش می‌یابد. این تقریبا شش برابر زمان گریز ایران در زمان حال و سه سال گذشته خواهد بود.

پرزیدنت اوباما از این مذاکرات تنها یک هدف داشته  و آن حصول اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است. برخی بر این اعتقادند که تنها راه رسیدن به این هدف شروع جنگی دیگر در خاورمیانه است. رئیس‌جمهور معتقد بود، باید احتمال راه‌حل دیپلماتیک آزمایش شود.

جامعه بین‌المللی از شیوه او استقبال کرد و برای رسیدن به این هدف فشار اقتصادی بر تهران افزایش یافت. حالا به این‌جا رسیده‌ایم: فرصتی برای دستیابی به یک توافق جامع، برای مسدود کردن مسیر ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران.

بنا بر چارچوب اعلام شده، نیروگاه غنی‌سازی فوردو به یک مرکز فیزیک هسته‌ای و فناوری تغییر خواهد یافت. راکتور آب سنگین اراک دیگر پلوتونیوم با درجه سلاح تولید نخواهد کرد و سوخت مصرفی آن به خارج از کشور منتقل می‌شود. این اقدامات، به همراه بازرسی‌های جامع، از استفاده علنی یا پنهانی ایران از اورانیوم یا پلوتونیوم غنی‌شده برای تولید بمب هسته‌ای جلوگیری خواهد کرد.

"طبق مفاد این توافق، ایران می‌بایست ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود را تا ۹۸ درصد کاهش دهد و تعداد سانتریفیوژهایش برای غنی‌سازی را به میزان دو سوم کم کند"

من سال‌ها در تلاش‌ها برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران سهیم بوده‌ام. به عنوان رئیس کمیته روابط خارجی سنا، در سال ۲۰۱۱ بدون سرو صدا به عمان رفتم تا بگویم دولت اوباما مایل به گفتگوی مستقیم بر سر مسئله هسته‌ای ایران است. آن دیدار با یک رهبر کلیدی خاورمیانه، موجب باز شدن در مذاکرات مستقیم و پس از آن مذاکرات چندجانبه رسمی شد که در ماه‌های اخیر شاهد آن بودیم. حالا به مرحله بعدی رسیده‌ایم، اما باید باز هم جلو برویم. مفاد توافق باید به مرحله بعدی برود و برخی مسایل حل شود.

مهلت ما تا ۳۰ ژوئن است و پس از آن مرحله حتی حیاتی‌ترِ اجرای توافق شروع می‌شود. باید به روشنی گفت که هیچ جنبه از این توافق بر اساس وعده و اعتماد نخواهد بود؛ تمام موارد باید اثبات شود. تنها اگر ایران، به تایید آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای که چشم و گوش ماست، به تعهدات خود پایبند باشد، تحریم‌ها لغو خواهد شد و انزوای اقتصادی پایان می‌یابد.

در طول این مذاکرات، به دفعات با متحدان خود از جمله اسرائیل و کشورهای خلیج فارس مشورت کرده‌ و بر تعهد خود نسبت به امنیت آن‌ها تاکید ورزیده‌ایم. ما عمیقا نگران تحرکات ایران در منطقه هستیم.

"ایران تا حداقل ۱۵ سال آینده، فقط یک مرکز غنی‌سازی اورانیوم خواهد داشت و نباید بیشتر از سطح مورد توافق برای مقاصد صلح‌آمیز غنی‌سازی کند"اما دقیقا به خاطر همین نگرانی‌هاست که اعتقاد داریم توافق ضروری است.

می‌دانم که برخی اعتقاد دارند مفاد مورد توافق کافی نیست، اما بار ارائه و تجویز یک راه‌حل جایگزین برای حصول نتیجه بهتر بر دوش آن‌هاست. واقعیت این است که در تلاش‌های چندساله‌مان به سنگ‌بنای مهمی دست یافته‌ایم تا اطمینان یابیم برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز باقی خواهد ماند. امیدوارم اکنون برای اتمام کار، روی مراحل بعدی تمرکز کنیم.

منبع: بوستون گلوب - ۳ آوریل  ۲۰۱۵