شراب‌خواری چگونه در اسلام حرام اعلام شد

شراب‌خواری چگونه در اسلام حرام اعلام شد

شراب‌خواری موضوعی است که ابتدا در اسلام حرام اعلام نشد بلکه به عنوان نوشیدنی مضر معرفی شد، سپس مسلمانان از نماز‌خواندن با حالت مستی نهی شدند و بعد از آن شراب به عنوان عنصری پلید و شیطانی معرفی و حرام اعلام شد.

خبرگزاری فارس- فعالیت‌های قرآنی: خداوند در آیه ۴۳ سوره مبارکه «نساء» به بیان شرایط پاکی و طهارت در نماز و نهی از نماز خواندن در حالت مستی پرداخته و روش‌های طهارت با آب و خاک را بیان می‌کند.

متن آیه

یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَقْرَبُواْ الصَّلَوةَ وَأَنْتُمْ سُکَرَی حَتَّی تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُباً إلَّا عَابِرِی سَبِیلٍ حَتَّی تَغْتَسِلُواْ وَإِنْ کُنْتُمْ مَّرْضَی‏ أَوْ عَلَی سَفَرٍ أَوْ جَآءَ أَحَدٌ مِّنْکُمْ مِّنَ الْغَآئِطِ أَوْ لَمَسْتُمْ النِّسَآءَ فَلَمْ تَجِدُواْ مَآءً فَتَیَمَّمُواْ صَعِیداً طَیِّباً فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَفُوّاً غَفُوراً

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‏‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا آنکه بدانید چه می‏‌گویید. و نیز در حال جنابت نزدیک (مکان) نماز، (مسجد) نشوید، مگر به طور عبوری (و بی‏‌توقّف) تا اینکه غسل کنید. و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا یکی از شما از جای گودی (کنایه از قضای حاجت) آمد، یا تماسی (و آمیزش جنسی) با زنان داشتید و (در این موارد) آب نیافتید، پس بر زمین (و خاک) پاک و دل‌پسندی تیمّم کنید، (دو کف دست بر خاک زنید) آنگاه صورت و دست‏‌هایتان را مسح کنید، همانا خداوند، بخشنده و آمرزنده است.

نکته‌ها

چون تحریم شراب، در صدر اسلام به صورت تدریجی انجام گرفت. ابتدا شراب به عنوان نوشابه نامطلوب معرّفی شد؛ «ومن الثمرات النخیل و الاعناب تتّخذون منه سَکراً و رزقاً حسنا» سپس این آیه نازل شد و نماز در حال مستی را نهی کرد، آنگاه زیان آن را بیش از منافعش دانست، «یسئلونک عن الخمر و المیسر قل فیهما اثم کبیر و منافع للنّاس و اثمهما اکبر من نفعهما» سپس از مصرف آن به عنوان عنصری پلید و شیطانی نهی شد. «انّما الخمر و المیسر...

"و نیز در حال جنابت نزدیک (مکان) نماز، (مسجد) نشوید، مگر به طور عبوری (و بی‏‌توقّف) تا اینکه غسل کنید"رجس من عمل الشیطان»

در روایات آمده که از نماز در حالت خواب آلودگی و کسالت و سنگینی پرهیز کنید. آیات دیگر نیز، نماز از روی کسالت را از نشانه‏‌های منافقان دانسته است.

«غائط» یعنی مکان گود. چون در قدیم گودال‏‌هایی برای قضای حاجت فراهم می‏‌کردند، غائط کنایه از رفتن برای تخلّی است.
امام صادق‏ علیه‌السلام فرمود: «صَعید»، موضع بلندی است که آب از آنجا جاری شود.

امام صادق‏ علیه‌السلام فرمود: مقصود از «لامستم» جماع است، ولی خداوند ستّار است و ستر را دوست دارد.

پیام‌ها

مقام نماز به حدی رفیع است که شراب‌خوار نباید به آن نزدیک شود. «لاتقربوا الصلوة و انتم سُکاری»

در نماز، تنها اذکار و حرکات کافی نیست، توجّه و شعور لازم است. «حتی‏‌تعلموا...»

عبادات نا آگاهانه، بی‏‌ارزش است، گرچه تکلیف را ساقط می‏‌کند.

«حتی تعلموا ما تقولون»

در مسجد، نباید با حالت جنابت وارد شد. «ولا جنبا...»

در غسل، شستن تمام بدن لازم است. چون در آیه نام عضو خاصّی برده نشده است. «تغتسلوا»

احتمال خطر و ضرر، یا تکلیف را از انسان برمی‏‌دارد و یا سبب تخفیف تکلیف می‏‌شود. «و ان کنتم مرضی...

"رجس من عمل الشیطان»در روایات آمده که از نماز در حالت خواب آلودگی و کسالت و سنگینی پرهیز کنید"فتیمّموا»

در تعبیرات و گفتار، باید ادب را رعایت کرد. (تعبیر برگشت از گودی برای قضای حاجت و لمس زنان، کنایه از آمیزش جنسی است وگرنه تنها لمس سبب وضو نمی‏‌شود.) «من الغائط او لامستم النار»

احکام خدا، ترخیص دارد ولی تعطیل ندارد. اگر آب نبود، باید تیمم کرد. «فلم تجدوا ماءً فتیمّموا»

شرط ارتباط با خدا از طریق نماز، طهارت و پاکی است، وضو یا تیمّم. «فلم‏تجدوا ماء فتیمّموا»

تیمّم باید بر خاک پاک باشد.

«صعیداً طیّباً»

تخفیف احکام، نمودی از رحمت و مغفرت الهی است. «فلم‏تجدوا ماءً فتیمّموا... غفوراً رحیماً»

منبع: تفسیر نور

انتهای پیام/