مطهری شانس آورد!

چکیده :جامعه‌ی مذهبی ایران با روشن‌اندیشانِ پیش از مطهری برخورد قهرآمیزی داشته بود، هر کسی عصای احتیاط را به کنار می‌گذاشت، معصیت‌کار می‌شد. رُشدیه، که نظام آموزشی جدید را پایه‌گزاری کرد، یا شریعت سنگلجی نمونه‌هایی از همان کنارزده‌شدگان هستند؛ کسانی که گروه‌های سنّتی‌تر مذهبی آن‌ها را بدعت‌گذار و منحرف...

مهراب صادق‌نیا

امروز سال‌روز شهادت استاد مرتضی مطهری است. او به مثابه یک روحانی عقل‌‌گرا تلاش زیادی داشت تا نشان دهد عقل و دین با هم سازگارند و هویّت ملّی و مذهبی درآشتی. مطهری سری نترس داشت و زبانی نقّاد. او به بهانه‌ی مبارزه با تحریف و خرافه، بسیاری از باورداشت‌های سنتی را به چالش می‌کشید و فهم سنتی از دین را خراش می‌داد.

جامعه‌ی مذهبی ایران با روشن‌اندیشانِ پیش از مطهری برخورد قهرآمیزی داشته بود، هر کسی عصای احتیاط را به کنار می‌گذاشت، معصیت‌کار می‌شد.

"چکیده :جامعه‌ی مذهبی ایران با روشن‌اندیشانِ پیش از مطهری برخورد قهرآمیزی داشته بود، هر کسی عصای احتیاط را به کنار می‌گذاشت، معصیت‌کار می‌شد"رُشدیه، که نظام آموزشی جدید را پایه‌گزاری کرد، یا شریعت سنگلجی نمونه‌هایی از همان کنارزده‌شدگان هستند؛ کسانی که گروه‌های سنّتی‌تر مذهبی آن‌ها را بدعت‌گذار و منحرف خواندند. مطهری هم آن اوایل برای این گروه‌ها چندان محبوب نبود، از حوزه کوچ‌اش دادند و راهی تهران و دانشگاهش کردند.

واقعیّت آن است که مطهری شانس آورد که انقلاب اسلامی پیروز شد و رهبر انقلاب وی را “حاصل عمر” خود معرفی کرد؛ و گرنه زبانِ نقّآد او کار دستش داده بود. همین حالا هم شمار زیادی از حوزوی‌ها اندیشه‌های شهید مطهری را با احتیاط می‌خوانند و با افکارس جیب‌بلوزی رفتار می‌کنند؛ یعنی هرجا موافق او باشند سخنش را نقل می‌کنند و هر جا که مخالفش باشند، حرفش را پنهان. بعید است رسانه‌ی ملّی هم بتواند همه‌ی سخنرانی‌های او را پخش کند.

مطهری، فارغ از محتوای اندیشه‌هایش، با شیوه‌ی تفکری که داشت، استاد مطهری شد؛ آزاد‌اندیشی، نقّادی، گشودگی ذهن، و عقلانیّت. میوه‌هایی که بر درخت اندیشه‌ی او روئید محصول این شیوه‌ی آبیاری است و در باغ افسون‌زده‌ی مؤسسه‌هایی که مدّعی هستند پنجاه مطهری دارند، نخواهند روئید.