چالش بر سر راه آمریکا برای کمک به کشورهای عربی

چالش بر سر راه آمریکا برای کمک به کشورهای عربی
رادیو فردا
رادیو فردا - ۷ خرداد ۱۳۹۰

اوباما در سخنرانی روز پنجشنبه خود با آگاهی از ریشه های ناخشنودی مردم که سبب کنار رفتن مبارک و همتای تونسی او بن علی شد، از کمک های مالی در برنامه دولت خود برای بهبود بخشیدن به وضعیت اقتصادی مردم سخن راند و قول داد که میلیون ها دلار برای بهبود اوضاع اقتصادی مصر و تونس تخصیص دهد.  اوباما در سخنرانی روز پنجشنبه خود با آگاهی از ریشه های ناخشنودی مردم که سبب کنار رفتن مبارک و همتای تونسی او بن علی شد، از کمک های مالی در برنامه دولت خود برای بهبود بخشیدن به وضعیت اقتصادی مردم سخن راند و قول داد که میلیون ها دلار برای بهبود اوضاع اقتصادی مصر و تونس تخصیص دهد. او برنامه های متنوع اقتصادی برای از میان برداشتن موانع ساختاری بازرگانی در منطقه را مطرح کرد.   اگر برخی از این فکرها برای شما آشنا است تصادفی نیست. مقام های برجسته دولت آمریکا در آستانه این سخنرانی موارد مشابه با برنامه پسا جنگ دوم جهانی به نام «مارشال» را بررسی کرده بودند.

"او برنامه های متنوع اقتصادی برای از میان برداشتن موانع ساختاری بازرگانی در منطقه را مطرح کرد"در آن زمان آمریکا منابع گسترده ای را راهی کشورهای اروپایی کرد تا به این وسیله بازسازی قاره را آسان سازد.   با این وصف تحلیل گران در این مورد هشدارهایی می دهند. برایان کاتولیس، یک خاورمیانه شناس در مرکز آمریکایی پروگرس می گوید در برابر بلندپروازی های اوباما برای منطقه واقعیت هایی وجود دارد و قدرت و نفوذ آمریکا در خاورمیانه دیگر مانند پیش نیست: «پس از جنگ جهانی دوم اقتصاد آمریکا رو به رشد داشت و ما از عهده خرج های سنگین و کمک مالیات دهنده های آمریکایی به کشورهای اروپایی و بازسازی ژاپن بر می آمدیم. اما امروز چنین نیست. چالش بزرگی بر سر راه رئیس جمهور هست.

او در شرایطی پیشنهاد کمک به کشورهایی مانند مصر می دهد که دولت خودش بر سر بدهی های مالی داخلی درگیر است.» کاتولیس تاکید می کند کمک های پیشنهادی اوباما در برابر بیست میلیارد دلار پیشنهادی عربستان سعودی به بحرین و عمان رقمی نیست. وی نتیجه می گیرد که بحران اقتصادی امروز مصر به سادگی با این ترفندها از میان رفتنی نیست. در واقع ضعف پیوسته اقتصادهای منطقه به برنامه های پیچیده تری نیاز دارد. اوباما خود در این سخنرانی به یک آمار ترسناک اشاره کرد: اگر نفت را کنار بگذاریم تمام خاورمیانه و آفریقای شمالی با جمعیتی نزدیک به ۴۰۰ میلیون نفر همان میزان صادرات دارد که کشور سویس با ۸ میلیون نفر. اندرس اسلوند، اقتصاد دان، می گوید چالشی که در پیوند با خاورمیانه رو در روی اوباما است در مقیاس به اندازه همان چالشی است که رئیسان جمهور آمریکا در اروپای مرکزی و شرقی در دهه های ۸۰ و ۹۰ با آن رو به رو بودند.

"مقام های برجسته دولت آمریکا در آستانه این سخنرانی موارد مشابه با برنامه پسا جنگ دوم جهانی به نام «مارشال» را بررسی کرده بودند"رئیس جمهور آمریکا در سخنان خود پیشنهاد کرد که با توسعه بانک اروپایی بازسازی و توسعه EBRD می توان به رشد بازرگانی در کشورهای بهار عربی یاری رساند. اریک برگلوف، کارشناس برجسته اقتصادی این بانک به رادیو اروپای آزاد رادیو آزادی می گوید که تجربه این بانک در کمک به گذار از اقتصاد دولتی به اقتصاد آزاد در کشورهای اروپای شرقی و مرکزی در اوایل دهه ۹۰ میلادی در نقشی که این بانک در کشورهایی مانند مصر و تونس می تواند ایفا کند، می تواند موثر باشد:   «چالش های بسیاری در راه این گذار وجود دارد. کار اصلی این است که یک بخش خصوصی سالم را رفته رفته به یک بخش کوچک یا متوسط سرمایه گذاری تبدیل کنیم. به هر حال خیلی از تجربه ها مشابه است گرچه هر کدام ویژگی خود را دارد. ولی به گمان من همانندی ها بسیار است.»   اسلوند می گوید امیدوار است که اوباما از اشتباهات گذشته در جریان اروپای شرقی درس آموخته باشد.

به اعتقاد وی یکی از درس های مهم درباره روزهای نخست دوران پسا کمونیستی اینست که در خصوصی سازی شتابزده عمل نشود. او با اشاره به نمونه لهستان که در آن اصلاحات تدریجی در راستای سرمایه گذاری های کوچک انجام شد و مقایسه آن با روسیه نتیجه می گیرد که دولت های غربی و جامعه مالی جهانی باید در گسیل کردن کمک های مالی مانند مورد لهستان به سرعت اقدام کنند و نگذارند که تردید و درنگ شیرازه امور را در دامن نخبگان بیاندازد همچنانکه در مورد روسیه و اوکراین دیدیم: «تفاوت لهستان و روسیه در چیست؟ غرب به سرعت وظیفه کمک به لهستان را بر عهده گرفت و از کمک به روسیه سر باز زد. از این رو اصلاح گرایان در لهستان توانستند بر اوضاع مسلط شوند و در روسیه از کمک خارجی محروم شدند.» او می گوید در مصر هم چنین خطری وجود دارد. در این کشور مبارک دست به خصوصی سازی شدید زد و بازرگانان کوچک فرصت ها را از دست دادند و در برابر سدی از فساد و خط قرمزها باز ماندند. کاتولیس نیز نگران فساد است که به باور وی به سادگی می تواند حتی بلندپروازانه ترین اصلاحات اقتصادی را خفه کند.

"در آن زمان آمریکا منابع گسترده ای را راهی کشورهای اروپایی کرد تا به این وسیله بازسازی قاره را آسان سازد"اوباما هرقدر هم حسن نیت و طرح های عالی داشته باشد در صورتی که نتواند راهی برای مبارزه با فساد در منطقه پیدا کند فرصت ها را از دست خواهد داد.  

منابع خبر

اخبار مرتبط

دیگر اخبار این روز

آفتاب - ۷ خرداد ۱۳۹۰
رادیو فردا - ۷ خرداد ۱۳۹۰