جدیدترین آمار شیوع اختلالات روانی در کشور

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت جدیدترین تحقیقات انجام شده در حوزه اختلالات روانپزشکی و آمار شیوع این بیماریها را در کشور اعلام کرد.

عباسعلی ناصحی در حاشیه سومین همایش سلامت روان و رسانه در گفت‌وگو با فارس، افزود: طبق آخرین تحقیقات انجام شده در سال ۸۹ و ۹۰ حدود ۲۳.۶ درصد افراد ۱۵ تا ۶۴ سال کشور که ۱۲ میلیون نفر می‌شوند دچار اختلالات روانی هستند.

وی ادامه داد: بار بیماری‌های روانی طبق گزارش سال ۸۴، ۱۴ درصد و بار سوءمصرف مواد در افراد ۱۵ تا ۶۴ ساله که توسط ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شده ۲.۶۵ درصد است که همین آمار از سوی وزارت بهداشت یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برآورد شده است.

ناصحی جمعیت بیمارانی که خدمات درمانی و روانپزشکی دریافت می‌کنند را فقط گروه بیماران ندانست و گفت: افرادی نیز وجود دارند که مشاوره‌های تربیتی، خانوادگی و ازدواج دریافت می‌کنند که این افراد ۳۴.۷ درصد به عبارتی یک سوم جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت هزینه‌های مستقیم درمان روانپزشکی را در کشور که مربوط به خدمات پزشکی، ویزیت، بستری، دریافت دارو و ... عنوان کرد: خدمات غیرپزشکی را رفت‌وآمد و اسکان دانست و هزینه‌های خدمات غیرمستقیم روانپزشکی را ناشی از افت کاری، از کارافتادگی و غیبت از کار ترسیم کرد و هزینه‌های نامحسوس را مشکلات اجتماعی، خانوادگی و افت کیفیت زندگی اعلام کرد.

وی نسبت بیماران روانپزشکی را که برای دریافت خدمات به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند ۴۴ درصد بیماران دانست و گفت: ۵۶ درصد از بیماران هیچ گونه خدماتی دریافت نمی‌کنند.

ناصحی ادامه داد: از میان مراجعه کنندگان همه افراد خدمات مناسب نمی‌گیرند گاهی داروی خود را مصرف نکرده و از ادامه درمان منصرف می‌شوند. این افراد ۴۱ درصد از بیماران را تشکیل می‌دهند.

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت گفت: ۱۸ درصد بیماران روانپزشکی در طول یک سال حداقل خدمات را دریافت می‌کنند و ۸۲ درصد خدمات مناسب را نمی‌گیرند.

ناصحی در مورد محل مراجعه بیماران روانپزشکی گفت: عمده مراجعه بیماران در بخش خصوصی است به عبارتی دو سوم خدمات توسط بخش خصوصی که شامل ۴۸.۸ درصد است و در بخش دولتی ۰.۶ درصد خدمات ارائه می‌شود.

وی در مورد محل بستری بیماران روانپزشکی نیز گفت: تخت‌های بستری عمدتاً دولتی است و تقریباً ۵۰ درصد از بستری‌ها در بخش خصوصی و ۵۰ درصد در بخش دولتی انجام شده است.

ناصحی موانع بهره‌مندی از خدمات روانپزشکی را این گونه توصیف کرد: امید به بهبود خود به خود، کم اهمیت پنداشتن بیماری، مشکلات مربوط به پرداخت هزینه و بیمه که عامل دوم در بستری‌ها بوده است، عدم دسترسی به درمان مناسب و نگرانی از انگ بیماری روانی از سوی بیماران گزارش شده است. البته انگ از بیماری در تحقیقات قبلی رتبه نخست را داشته و در این تحقیق در موارد بعدی گزارش شده است.

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت در مورد هزینه بستری در بخش‌های روانپزشکی گفت: افرادی که یک تا ۳ مورد در سال در بخشهای روانپزشکی بستری شده و همچنین بیماران روانی که در بخشهای جسمی بستری شدند یک تا ۳ بار در سال گزارش شده‌ است.

ناصحی گفت: میانگین روزهای بستری در بخش روانپزشکی ۱۱.۳ روز و در بخشهای غیرروانپزشکی ۴.۲ روز بوده است افرادی که نیاز به بستری طولانی‌تری نسبت به بیماران جسمی داشتند به دلیل بیماری مزمن آنها بوده است و در واقع چنانچه تلاش شود که میزان بستری بیماران روانپزشکی کمتر شود به نفع بیمار و نظام سلامت است.

وی با تأکید بر اینکه خدمات پس از ترخیص برای بیماران روانپزشکی باید افزایش یابد گفت: این خدمات در کشور بسیار کم است و افراد خدماتی نمی‌گیرند مگر اینکه خودشان مراجعه کنند. اگر سیستم توانبخشی قوی داشته باشیم و خدمات سرپایی را به موقع ارائه دهیم میزان بستری‌ها کاهش می‌یابد.

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت گفت: هزینه بستری که از جیب مردم پرداخت شده است در یک نوبت بستری ۲۰۳ هزار تومان برآورد شده که ۸۲ درصد آن هزینه پزشکی و ۱۸ درصد هزینه غیرپزشکی بوده است.

وی افزود: هزینه بستری بخشهای غیرروانپزشکی در بخش جسمی حدود ۵۴۰ هزار تومان بوده که ۲.۷ برابر هزینه‌های روانپزشکی است بنابراین تصور اینکه بیمار روانپزشکی در زمان بستری هزینه بیشتری را به نظام سلامت تحمیل می‌کند اشتباه است.

ناصحی ادامه داد: ۲۱۹ هزار تومان میانگین هزینه بستری بیماران روانپزشکی در یک سال است و ۶۰۰ هزار تومان میانگین این هزینه در بخش غیرروانپزشکی است.

در واقع مجموع میانگین هزینه‌ای که یک فرد در سال پرداخت می‌کند ۸۲۱ هزار تومان است.

وی با تأکید بر اینکه هر چه سرمایه‌گذاری در حوزه اختلالات روانی بیشتر شود سود بیشتری نصیب سازمان‌های بیمه می‌شود افزود: هزینه یک نوبت خدمات سرپایی ۳۸ هزار تومان می‌شود و این در حالی است که هزینه‌های قضایی و انتظامی که بیماران روانپزشکی در سال پرداخت می‌کنند ۲۵ برابر بیماران عادی می‌باشد بنابراین مشکلات قضایی این افراد بسیار زیاد است.

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت اظهار کرد: به طور کلی می‌توان میانگین هزینه مستقیم بیماران روانپزشکی در بخش جسمی و غیرپزشکی را ۷۴۹ هزار تومان برآورد کرد که یک سوم سرانه درمان است و این بیانگر نزدیک شدن بیماران روانپزشکی به خط فقر است.

همچنین هزینه پرداخت از جیب مردم ۹ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.

ناصحی همچنین در مورد خسارت‌هایی که اختلالات روانپزشکی به زندگی فردی و اجتماعی فرد مبتلا وارد می‌کند گفت: میزان اشتغال این افراد ۳۳.۵ درصد، میانگین درآمد روزانه ۱۷۱ هزار ریال و غیبت از کار این افراد ۲۴.۵ روز درماه است. میزان بیکاری در گروه بیماران روانپزشکی ۱.۶ برابر گروه غیربیماران است و میزان از کارافتادگی این بیماران ۳.۵ برابر بیماران عادی است.

وی در مورد پوشش بیمه‌ای بیماران روانپزشکی گفت: پوشش بیمه این بیماران کمتر از گروه‌های دیگر است و از میان بیمه‌شدگان ۴۵ درصد از بیماران توانسته‌اند به صورت کامل از خدمات سرپایی به صورت بیمه بهره‌مند شوند و دو سوم آنها به بخش خصوصی مراجعه کردند که بیمه‌ نداشتند.

وی ادامه داد: ۴۰ درصد از بیماران روانپزشکی در خدمات بستری از بیمه استفاده کردند و در حوزه روان‌درمانی و مشاوره خدمات بیمه ناچیز بوده است.

مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت در مورد علت عدم مراجعه بیماران گفت: ۴۹.۶ درصد افراد علت عدم مراجعه خود را مشکل در پرداخت هزینه و ۲۶.۶ نداشتن بیمه عنوان کرده است.

ناصحی مشکلات بیماران در ارتباط با بیمه را این گونه بیان کرد که گروهی تحت هیچ گونه بیمه‌ای نیستند بیمه‌ها خدمات مشاوره‌ای، روان‌درمانی و توانبخشی را بیمه نمی‌کنند، داروهای جدید روانپزشکی و توانبخشی بیمه نشدند، تبعیض و بی‌عدالتی نسبت به بیماران روانپزشکی وجود دارد به طوری که بیمه‌ها سقف بستری این افراد را ۵۶ روز در سال اعلام کرده‌اند