وعده بی‌پشتوانه؛ارثیه احمدی‌نژاد برای دولت اعتدال/ وزیر اقتصاد فروردین درباره یارانه نقدی ثروتمندان چه گفت؟

وعده بی‌پشتوانه؛ارثیه احمدی‌نژاد برای دولت اعتدال/ وزیر اقتصاد فروردین درباره یارانه نقدی ثروتمندان چه گفت؟
فردا
فردا - ۱۲ دی ۱۳۹۳

سرویس اقتصاد فردا: حذف یارانه بگیرهای پردرآمد به چالشی بزرگ برای دولت یازدهم تبدیل شده است و هر چند در ابتدای امر برای آنها ساده به نظر می رسید اما در عمل آنقدر مشکلات ریز و درشت برای شناسایی یارانه بگیرهای ثروتمند وجود دارد که حالا دولت ها به خوبی پی برده اند که  در دوران خوشه بندی ها و پیامک های حذف یارانه نقدی با چه چالش هایی وجود داشته است.

در واقع، ماجرای حذف یارانه نقدی دهک‌های بالای درآمدی، از آبان ماه سال گذشته و در آستانه بررسی بودجه ۱۳۹۳ کل کشور مطرح شد.
این موضوع که از سوی نمایندگان کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی مطرح شده بود، در جلسات مختلف بررسی و قرار شد در متن قانون بودجه ۹۳ لحاظ شود.

از این رو نمایندگان در جریان بررسی لایحه بودجه ۹۳ در قالب تبصره ۲۱ ماده واحده این لایحه دولت را مجاز کردند نسبت به حذف یارانه نقدی افراد پردرآمد اقدام کند، اما علی رغم گذشت حدود ۶ ماه از اجرای قانون بودجه ۹۳ این موضوع تاکنون عملیاتی نشده است و همین امر باعث شده و هم  واکنش برخی نمایندگان نسبت به عدم اجرای نص صریح قانون ادامه دار شود و هم ضد و نقیض های دولتی ها در خصوص حذف یارنه نقدی شدت بگیرد.

اظهارات ضد و نقیض دولتی ها در خصوص یارانه ها

اول فروردین ماه سال ۹۳ بود که در  هیاهوی نوروزی، حالا هم حسن روحانی در اولین اظهارات یارانه ای نوروزی خود تاکید کرده: اجرای فاز دوم این قانون از فروردین ماه سال ۹۳ آغاز و در اردیبهشت امسال همه مراحل آن عملیاتی و اجرایی خواهد شد.

روحانی همچنان  از رسانه‌ها و همه مردم خواسته  تا به دولت این زمینه کمک و یاری کنند، زیرا بی‌تردید مردم باید همه جا حضور داشته باشند و تلاش آن‌ها است که می‌تواند دولت را موفق کند.

در ادامه صحبت های حسن روحانی اما ۶ فروردین، وزیر اقتصاد روحانی یعنی علی طیب نیا، در جواب سوالی در مورد حذف دهک‌های بالا از دریافت یارانه اعلام کرد: براساس قانون بودجه سال ۹۳ دولت مکلف شده است از افراد متقاضی نیازمند برای دریافت نقدی ثبت‌نام کند و ثبت‌نام از اواسط فروردین شروع می‌شود .در شرایطی هستیم که اطلاعات نسبتا قابل توجهی در خصوص دهک‌های درآمدی بالای جمعیتی داریم و اگر کسانی که واقعا نیازمند دریافت یارانه نباشند و ثبت‌نام کنند برای دولت این امکان وجود دارد که در مرحله بعد آن‌ها را شناسایی و حذف کند ولی خواست دولت این است که این کار به صورت داوطلبانه از سوی مردم انجام شود و مطمئنیم که این اتفاق خواهد افتاد چون مردم خوب ایران تا به حال کمال همکاری را با دولت داشته‌اند و اگر توفیقی برای دولت به دست آمده است در پرتو رابطه خوب و اعتمادی است که بین مردم و دولت برقرار است. تا به این ترتیب حذف یارانه بگیرهای پردرآمد جدی تر شود و بر اساس گفته های وزیر اقتصاد ، دولت پردرآمدها را شناسایی کرده است.

بعد از آن هم زمزمه های حذف یارانه نقدی با فرم های خوداظهاریجدی تر شد و با فعال شدن فرم های خود احضاری و از طریق سایت رفاهی در ۲۰ فروردین حذف ثروتمندان از یارانه بگیری مورد توجه بسیاری از رسانه ها و مردم قرار گرفت.

در این میان اما علی طیب نیا، وزیر اقتصاد ۲۱ فروردین ماه و در روزهای آغاز ثبت نام برای یارانه نقدی،  قاطعانه در صحن علنی مجلس از شناسایی 10‌میلیون‌نفر از افراد پردرآمد خبر داد که در صورت ثبت‌نام برای دریافت یارانه، توسط دولت حذف خواهند شد .

در هر حال نتیجه این فرم های خوداظهاری نیز با تمام تلاش دولتی ها این شد که ثبت نام مجدد برای دریافت یارانه نقدی به پایان رسید اما اخبار خوشی برای دولت یازدهمی از خود انصرافی مردم برای دریافت یارانه نقدی به گوش نرسید چرا که بر اساس آمار ۷۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر برای دریافت یارانه نقدی ثبت نام کردند و این بدان معنا بود که تنها ۸ درصد از مردم از دریافت یارانه نقدی انصراف دادند.

هر چند دولتی هاپیش از رونمایی از فرم های خوداظهاری اعلام کرده بودند، ابزارهای مناسبی برای شناسایی پردرامد ها دارند اما این ابزارها هرگز رونمایی نشدند .

بعد از عدم انصراف مردم، حذف پردرآمدها به کجا رسید؟

۱۱ اردیبهشت ماه بود که محمد شریعتمداری ، معاون اجرایی حسن روحانی اعلام کرد: یارانه اردیبهشت به‌تمام ثبت‌نام‌کنندگان پرداخت می‌شود و بعد از آن نتایج راستی‌آزمایی مبنای پرداخت است.

علی طیب نیا هم که پیش از این اعلام کرده بود، ۱۰ میلیون یارانه بگیر پردرآمد شناسایی شده اند بعد از پایان بررسی فرم های خودر احضاری، در ۱۲ اردیبهشت ماه، در پاسخ به این سوال که راستی‌آزمایی ثبت‌نام‌کنندگان برای دریافت یارانه نقدی در گام دوم اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها چه زمانی انجام‌ می‌شود، گفت‌: مبنای دولت خوداظهاری مردم است و دولت به مردم اطمینان دارد! و این ضد نقیض ها همچنان ادامه داشت تا ماجرا به آبان ماه رسید.

اسحاق جهانگیری  ۱۰ آبان ماه، در حاشیه مراسم روز ملی صادرات در جمع خبرنگاران در خصوص حذف خانوارهای پردآمد از دریافت یارانه نقدی، گفت: حذف افراد به روشی که دولت در زمان فراخوان برای ثبت نام جدید در مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه ها انتخاب کرده بود، بهترین روش بود تا افراد علاقه‌مند به حذف از دولت حمایت کرده و به صورت داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند.

جهانگیری در پاسخ به سئوال دیگر مبنی بر اینکه با تعریف موجود، دولت در ماه‌های متمادی دریافت یارانه نقدی را ادامه خواهد داد؟ اعلام کرد: دغدغه اصلی دولت این است که بتواند به بهترین راهکار برای حذف دریافت یارانه بگیران پردرآمد دست یابد و هر وقت به این راهکار برسد و از آن اطمینان لازم داشته باشد که افراد یارانه بگیر حذف شده، سطح درآمدی بالاتری از مشمولان دریافت یارانه دارند، حتما این کار را صورت خواهد داد.و به این ترتیب به نظر می رسد تا پیدا کردن این روش یارانه دهی به شیوه فعلی ادامه خواهد داشت.

سخنانی که به این مفهموم بود که دولت هنوز راهکار مناسبی برای حذف پردرآمدها نرسیده است.

۲۳ آذر ماه نیز، سخنگوی دولت بر اهتمام دولت بر شناسایی افراد پردرآمد تاکید کرد و گفت: ترجیح می‌دهیم برای قطع یارانه اقشار پردرآمد اول منابع اطلاعاتی را تکمیل کنیم ولی در حال حاضر ملاکی در این خصوص تعیین نشده است.

محمدباقر نوبخت توضیح داد: افراد پردرآمد در حال شناسایی هستند و در حال حاضر آمار بخش‌هایی را داریم و آمار بخش‌هایی را هم نداریم و اگر این آمار کامل نشود و اقدام کنیم آثار اجتماعی سوئی دارد. با حذف یارانه افرادی که پردرآمد شناسایی شده‌اند و قطع‌نکردن یارانه شخص دیگری با درآمد بیشتر، نارضایتی و تشویش ایجاد می‌شود.

حالا هم به تازگی در ۹ دی ماه، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از شناسایی دهک‌های پایین درآمدی خبر داده و گفته: از این پس حمایت‌های دولت در قالب هدفمندی یارانه‌ها از محل شناسایی دهک‌های پایین صورت خواهد گرفت.

علی ربیعی در جمع خبرنگاران اظهار کرده: در حال مطالعه و بررسی دهک‌های درآمدی هستیم و موضوع حذف دهک‌های پردرامد را در دست بررسی داریم ولی این کار نیاز به بررسی دقیق دارد و باید آثار و پیامدهای آن مورد بررسی قرار گیرد.

وی گفته: در حال حاضر توان خود را بر روی شناسایی دهک‌های پایین گذاشته‌ایم و نتایج خوبی حاصل شده است به نحوی که مبنای حمایتهای دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها از این پس بر اساس شناسایی و دهک بندی صورت گرفته وزارت کار خواهد بود.

تا به این ترتیب ماجرا به طور کلی تغییر کند  و دولت به دنبال شناسایی دهک های پایین جمعیتی  باشد نه ثروتمندان!

در آخر هم هنوز معلوم نیست بالاخره حذف یارانه ثروتمندان بر طبق قانون، چه زمانی عملی خواهد شد.

نکته مهم اما اینجاست که طبق بند«و» تبصره ۲۱ قانون بودجه ۹۳ کل کشور، یارانه نقدی صرفا به سرپرستان خانوارهای متقاضی که به تشخیص دولت نیازمند دریافت یارانه باشند پرداخت می‌شود.

بند«و» همچنین می گوید: مجموع درآمد سالانه آنها کمتر از رقم تعیین شده توسط دولت باشد و افراد متقاضی دریافت یارانه نقدی باید در موعد تعیین شده به مراکز ثبت نام مراجعه نمایند.چنانچه پس از تحقیق مشخص شد که اشخاص با درآمد بیشتر از مبلغ فوق اقدام به دریافت یارانه کرده‌اند به میزان سه برابر یارانه دریافتی جریمه می‌شوند.

اما  نگاهی به بودجه سال ۹۴ نشان می دهد این بند از تبصره ۲۱ لایحه بودجه ۹۴ حذف شده است و می‌توان چنین برداشت کرد که دولت هیچ قصدی برای حذف ثروتمندان  یارانه بگیر در سال آینده ندارد و معلوم نیست تکلیف این ضد و نقیض های یارانه ای چه خواهد بود.

منابع خبر

اخبار مرتبط