ذکی دریابی، روزنامه‌نگار افغان، افشاگر فسادهای بزرگ، کیست؟

ذکی دریابی، روزنامه‌نگار افغان، افشاگر فسادهای بزرگ، کیست؟
بی بی سی فارسی
بی بی سی فارسی - ۱۳ آذر ۱۳۹۹

ذکی دریابی، روزنامه‌نگار افغان، افشاگر فسادهای بزرگ، کیست؟۳ ساعت پیش

منبع تصویر،

ذکی دریابی

توضیح تصویر،

ذکی دریابی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات روز

روز گذشته سازمان شفافیت بین‌‌الملل ذکی دریابی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات روز افغانستان را برنده جایزه سال ۲۰۲۰ مبارزه با فساد این سازمان اعلام کرد.

این سازمان افزود که: "با وجود چالش‌ها، تهدیدها و محدودیت‌های متعدد، به خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیر ذکی دریابی و روزنامه اطلاعات روز در افشای رسوایی‌های بزرگ فساد در افغانستان، این جایزه را به آنها اهدا می‌کند."

به گفته این سازمان، روزنامه اطلاعات روز "نقش عمده در به چالش کشاندن دولت افغانستان در زمینه مبارزه با فساد داشته است."

ذکی دریابی راه دراز و دشواری‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. او به خاطر نشر گزارش‌های فساد در نهادهای دولتی پیش از این به دادستانی کل افغانستان احضار و برای ساعاتی نیز بازداشت شده است.

آقای دریابی در گفتگو با بی‌بی‌سی می‌گوید که در شرایط کنونی پیام جایزه این است که نهادهای رسانه‌ای افغانستان راه درستی را در پیش گرفته‌اند.

به گفته او از آن جایی که نام افغانستان همواره با فساد گره خورده، اهدای این جایزه از سوی سازمان شفافیت بین‌الملل چهره متفاوتی را از افغانستان و ظرفیت‌های نهادهای غیردولتی این کشور ارایه می‌کند.

او گفت که با وجود فساد گسترده، نهادهای غیردولتی و افراد زیادی هستند که فاسد نیستند، فساد را به عنوان یک چالش اساسی افغانستان می‌شناسند و علیه آن مبارزه می‌کنند.

ذکی دریابی افزود که دریافت این جایزه از سوی سازمان شفافیت بین‌الملل، او و نهاد اطلاعات‌روز را بیشتر مسئول می‌سازد تا با کار حرفه‌ای و تهیه گزارش‌های تحقیقی بیشتر در راستای مبارزه با فساد بپردازند و با شهروندانی که دغدغه‌های مبارزه با فساد دارند، همگام شوند.

"هرچند در برخی موارد حکومت پس از نشر کارهای تحقیقی توسط رسانه‌های افغانستان، متوسل به واکنش و اقدام شده ولی به گفته آقای دریابی رسیدگی به این گزارش‌ها بیشتر سلیقه‌ای و سیاسی بوده است"

منبع تصویر،

ذکی دریابی

توضیح تصویر،

اطلاعات روز حدود ۳۰ کارمند دارد و بیشتر خبرنگاران آن دانشجویان و دانشگاهیان افغانستان هستند

اما او می‌گوید که حکومت افغانستان نسبت به کار تحقیقی در این کشور بی‌توجه است و یافته‌های گزارش‌های تحقیقی اطلاعات روز را مورد بررسی قرار نداده است.

هرچند در برخی موارد حکومت پس از نشر کارهای تحقیقی توسط رسانه‌های افغانستان، متوسل به واکنش و اقدام شده ولی به گفته آقای دریابی رسیدگی به این گزارش‌ها بیشتر سلیقه‌ای و سیاسی بوده است.

اما با وجود این، مدیر مسئول اطلاعات روز می‌گوید که به دلیل وجود حجم گسترده فساد در افغانستان و فسادی که باعث ترویج نابرابری شده، نیاز است که همچنان به گزارش‌های تحقیقی پرداخته شود.

ذکی دریابی متولد سال ۱۳۶۶ در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی است. او در سال ۱۳۸۹ از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل در مقطع لیسانس فارغ‌التحصیل شده است.

دریابی پس از آن برای مدت کوتاهی در مرکز اطلاعات و رسانه‌های حکومت افغانستان کار کرده و پس از آن روزنامه اطلاعات روز را در سال ۱۳۹۱ تاسیس کرد.

روزنامه اطلاعات‌روز یکی از پرخواننده‌ترین روزنامه‌های افغانستان و "مستقل و منتقد" دولت است.

بیشتر روزنامه‌نگاران و کارمندان روزنامه اطلاعات‌روز دانشجو و دانشگاهیان افغانستان هستند.

در حال حاضر اطلاعات روز در ۸ صفحه و با تیراژ ۳ هزار نسخه در کابل چاپ می‌شود و علاوه بر پایتخت در برخی از ولایت‌های همجوار نیز توزیع می‌شود. اطلاعات‌روز در کنار نشر روزنامه چاپی به زبان فارسی، از چندی به این سو کارش را به شکل آنلاین و به زبان انگلیسی و پشتو نیز آغاز کرده است.

"اما با وجود این، مدیر مسئول اطلاعات روز می‌گوید که به دلیل وجود حجم گسترده فساد در افغانستان و فسادی که باعث ترویج نابرابری شده، نیاز است که همچنان به گزارش‌های تحقیقی پرداخته شود"

منبع تصویر،

ذکی دریابی

توضیح تصویر،

روزنامه اطلاعات‌روز یکی از پرخواننده‌ترین روزنامه‌های افغانستان است. اطلاعات‌روز یک روزنامه مستقل و منتقد دولت است.

برخی از مهم‌ترین گزارش‌های تحقیقی اطلاعات روز

ذکی دریابی، روزنامه‌نگار افغان که حدود یک دهه پیش روزنامه اطلاعات‌روز را در کابل تاسیس کرد، تصور نمی‌کرد که پس از سال‌ها تلاش در راستای مبارزه با فساد در این کشور بتواند جایزه سال ۲۰۲۰ مبارزه با فساد سازمان شفافیت بین‌المللی را بدست آورد.

کار ذکی دریابی و همکارانش در یک دهه گذشته این بوده که بزرگ‌ترین پرونده‌های فساد در افغانستان را ورق بزنند و روابط پیدا و پنهان مقام‌های افغان را در این فسادها فاش کنند.

روزنامه اطلاعات‌روز در ماه عقرب/آبان ۱۳۹۳ اولین گزارش تحقیقی خود را در مورد پرونده بدهکاران کابل بانک نشر کرد.

کابل بانک، اولین بانک خصوصی افغانستان است که در سال ۲۰۰۴ تاسیس شد و در سال ۲۰۱۰ با حدود یک میلیارد دلار بدهی ورشکست شد. شماری از نزدیکان مقام‌های سیاسی از بدهکاران عمده این بانک بودند.



این روزنامه گزارش‌های متعددی در راستای مبارزه با فساد، تبعیض در ادارات دولتی، قانون‌شکنی نقض حقوق شهروندان، نارسایی در دستگاه عدلی و قضایی افغانستان و موارد دیگر نشر کرده است.

اطلاعات‌روز سه سال پیش گزارشی در مورد رویکرد نژادی در نهاد ریاست‌جمهوری افغانستان نشر کرد که واکنش‌های زیادی در پی داشت.

  • 'راهنمای قوم‌گرایانه' در ارگ؛ اقدامی فردی یا سیاستی پنهانی؟

ابهام و فساد در قرارداد چند صد میلیونی در وزارت دفاع افغانستان، عنوان گزارش دیگر این رسانه بود که باعث شد روزنامه اطلاعات روز به کمیسیون تخطی از رسانه‌ها و دادستانی کل افغانستان معرفی شود و تا کنون نیز پس از یک سال پرونده آن مختومه اعلام نشده است.

مدیر مسئول اطلاعات روز همچنین در سال ۱۳۹۲ به خاطر نشر یک مطلب در مورد اسحاق الکو، دادستان کل پیشین افغانستان، به این نهاد احضار و برای ساعاتی نیز زندانی شد.

رشد رسانه‌های خبری افغان یکی از بزرگترین دستاوردها بعد از سرنگونی طالبان توسط ائتلاف بین‌المللی در سال ۲۰۰۱ است.

"او در سال ۱۳۸۹ از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل در مقطع لیسانس فارغ‌التحصیل شده است"در دوران طالبان، در افغانستان تنها رادیو و روزنامه‌ دولتی این رژیم فعال بود ولی امروز صدها ایستگاه رادیویی، کانال تلویزیونی و رسانه‌های چاپی در این کشور فعال هستند.

اما با این وجود افغانستان یکی از مرگ‌بارترین کشورهای جهان برای خبرنگاران محسوب می‌شود که سالانه تعداد زیادی خبرنگار قربانی خشونت‌های جاری در این کشور می‌شوند. تنها در یک ماه پسین سه خبرنگار افغان در رویدادهای جداگانه جان باخته‌اند و چگونگی ترور آن‌ها هنوز مشخص نشده است.

  • انفجار در کابل؛ یما سیاوش، مجری مطرح تلویزیونی افغانستان کشته شد
  • الیاس داعی، خبرنگار رادیو آزادی در جنوب افغانستان کشته شد
  • اظهارات ضد و نقیض درباره دلیل مرگ روزنامه‌نگار افغان


منبع تصویر،

zaki.daryabi

توضیح تصویر،

ذکی دریابی

بر اساس آمارهای کمیته مصونیت خبرنگاران افغان، در جریان سال جاری میلادی در افغانستان هفت خبرنگار جان باخته و در حدود دو دهه گذشته ۱۳۳ خبرنگار در این کشور کشته و ده‌ها خبرنگار دیگر زخمی شدند.

ذکی دریابی، با اشاره به این ترورها می‌گوید که چشم‌انداز آزادی بیان و رسانه‌های آزاد در متن روند سیاسی جاری در کشور، مبهم و تاریک است و ممکن است روند رو به رشد نهادینه شدن آزادی بیان و رسانه‌های آزاد در این کشور آسیب‌های سختی ببیند.

او در ادامه افزود انتظار بر این است که دولت افغانستان به نگرانی‌های روزافزون رسانه‌ها از امنیت و دسترسی آزادانه به اطلاعات به صورت جدی توجه کرده و جامعه جهانی از دستاورد برجسته‌ آزادی بیان و رسانه‌های آزاد در تحولات سیاسی احتمالی آینده با قاطعیت حمایت و حفاظت کند.

منابع خبر

اخبار مرتبط