رویکرد واقع‌بینانه منطقه‌ای؛ مهمترین ویژگی طرح ایران برای حل مناقشه قره‌باغ

به گزارش روز جمعه ایرنا، عراقچی در سفر اخیر خود به مسکو در مصاحبه با خبرگزاری روسی ریانووستی تصریح کرد: طرح ایران مبتنی بر آن است که یک رویکرد منطقه ای با مشارکت کشورهای تأثیرگذار برای مبارزه و مواجهه با این بحران دارد که طبیعتاً روسیه و ترکیه از آن جمله است.

وی اظهار کرد: ویژگی دوم طرح، واقع‌بینی و توجه به واقعیات است؛ «همانطور که می دانید تاکنون سه دور آتش بس در قره باغ برقرار شده که شکست خورده اند. به نظرم یکی از دلایلش این است که واقعیت منطقه و واقعیات میدانی در آن لحاظ نشده است.»
عراقچی اظهار کرد: طرح جمهوری اسلامی ایران در واقعیت، آتش بس را به مرحله دوم می برد و در قدم اول بر یکسری اصول تاکید می کند و از کشورهای درگیر می خواهد که آنها نیز پایبندی خودشان را ثابت کرده و عملاً آنرا نشان دهند و به آن احترام بگذارند.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: این اصول شامل اصول پذیرفته شده بین المللی به علاوه یک سری اصول خاص که مربوط به این بحران می شود از جمله خاتمه اشغال، احترام به تمامیت ارضی، احترام به حاکمیتها، اصل تغییر ناپذیری مرزها که خیلی مهم می باشد، احترام به حقوق اقلیت ها، احترام به حقوق بشردوستانه، عدم حمله به مراکز و افراد غیر نظامی، بازگشت آوارگان و اصولی از این دست که مورد پذیرش بین المللی قرار دارد.
عراقچی تصریح کرد: بر پایه این اصول هست که می بایست مذاکرات شکل گیرند و حتی آتش بس نیز بر پایه این اصول شکل گیرند. ما خیلی دقت کردیم که در تبیین این پیشنهاد، واقعیت صحنه درگیری و اهداف هر دو طرف یعنی هم جمهوری آذربایجان و هم ارمنستان را در نظر بگیریم و به شکلی آن را طراحی کنیم که قابل پذیرش باشد و کشورهای تاثیرگذار منطقه در آن حضور و مشارکت داشته باشند
فرستاده ویژه جمهوری اسلامی ایران افزود: «امیدواریم این طرح بتواند راهی را برای صلح پایدار در منطقه قره باغ ایجاد کند. البته کار به این راحتی نیست و مشکلات عدیده ای وجود دارد و دخالتهایی از خارج منطقه و توسط کسانی وجود دارد که چندان تمایلی به صلح در این منطقه ندارند.»

وی گفت: تلاش‌ها و ابتکار جمهوری اسلامی ایران نافی سایر ابتکارات و تلاشها برای حل و فصل این مناقشه نیست اما ما معتقدیم بحرانهای منطقه ای راه حل منطقه ای دارند.

عراقچی همچنین گفت: با توجه به اهمیت موضوع و روابط خوبی که جمهوری اسلامی ایران با هر دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان دارد و همچنین شرایط و حساسیت‌های خاص این منطقه تهران به طور جدی همواره آمادگی خود را برای "برقراری آتش‌بس، آغاز گفت وگو و استقرار صلح و آرامش" اعلام کرده است.
وی افزود: در سفر به باکو، مسکو، ایروان و آنکارا، ابتکار و طرح جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر ساز وکارهای منطقه ای است را با مقامات عالی این کشورها مطرح کرده و مورد گفت وگو قرار داده ایم.   

معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که چه قدمهای مشخصی را ایران در راستای تشدید تنش نظامی در کنار مرزهایش بر خواهد داشت، اظهار کرد: ایران از ابتدای آغاز این درگیری‌ها به دلیل همجواری با کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان، اوضاع را مورد رصد قرار داده و اقدامات و تمهیدات لازم را به مورد اجرا گذاشته است.

"عراقچی تصریح کرد: بر پایه این اصول هست که می بایست مذاکرات شکل گیرند و حتی آتش بس نیز بر پایه این اصول شکل گیرند"جمهوری اسلامی ایران از توان دفاعی و نظامی خوبی برخوردار است و سیستمها و تجهیرات نظامی بومی کشورمان از قابلیت های بالایی برخوردار می باشند. قطعاً در هر کجا که احساس نیاز شود برای تأمین و تهیه نیازهایمان اقدام خواهیم کرد.
سفر منطقه‌ای سیدعباس عراقچی فرستاده ویژه جمهوری اسلامی ایران برای پیشبرد ابتکار ایران در حل مسالمت آمیز مناقشه قره باغ از روز سه‌شنبه گذشته از باکو آغاز و سپس در روزهای پنجشنبه و جمعه با رایزنی با مقامات مسکو، ایروان ادامه یافت و  فردا شمبه در آنکارا به پایان می رسد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی درباره ابتکار ایران گفته بود: تهران طرحی را با تصویب مقامات عالی کشور برای حل دائمی مناقشه قره‌باغ تدوین کرده که در سفر منطقه ای عراقچی آن را پیگیری خواهیم کرد.

روز یکشنبه ششم مهرماه جاری درگیری میان نظامیان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در مرزهای مشترک دو کشور از سر گرفته شد و دو طرف همدیگر را آغازگر حمله عنوان کردند.

پس از درگیری های نظامی چند روزه ماه جولای (اواسط تیرماه) بین نیروهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان که منجر به تلفات جانی از هر دو طرف شد، جنگ لفظی و برخی تحرکات دیپلماتیک به تنش در منطقه قفقاز دامن زد؛ به طوری که بروز برخورد نظامی میان این دو کشور را قابل پیش‌بینی کرده بود. دو کشور چندین دهه بر سر مالکیت منطقه قره‌باغ با یکدیگر اختلاف دارند.

در سال ۱۹۹۴ میلادی، به دنبال درگیری های چهارساله نظامی دو کشور، برخی دولت های اروپایی و منطقه برای پایان دادن به منازعات ارضی میان باکو و ایروان وارد عمل شدند و سرانجام با میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا (روسیه، آمریکا و فرانسه)، آتش بس میان طرفین مناقشه برقرار شد اما تلاش های بین المللی برای حل مسالمت آمیز این مناقشه تاکنون نتیجه ای نداشته است.