ورود نفت ایران به باشگاه ۱۰۰ دلاری‌ها

همزمان با افزایش تحولات سیاسی در خاورمیانه و شمال آفریقا بهای نفت صادراتی ایران هم با عبور از مرز ۱۰۳ دلار رسما به باشگاه نفت‌های ۱۰۰ دلاری جهان پیوست، این در حالی است که پنج عامل سیاسی و اقتصادی هنوز به افزایش قیمت طلای سیاه دامن می‌زند. به گزارش خبرنگار مهر، افزایش تحولات سیاسی در کشورهای نفت خیز شمال آفریقا همچون لیبی و الجزایر و احتمال گسترش این ناآرامی ها به برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون کویت، بحرین، عمان، عربستان سعودی و یمن منجر به افزایش بی سابقه بهای جهانی نفت خام در دو هفته گذشته شده است. بر اساس گزارش روز گذشته دبیرخانه اوپک، قیمت سبد نفتی سازمان اوپک با افزایشی چند دلاری در مدت چند ساعت به ۱۰۵ دلار و ۸۸ سنت افزایش یافته است و همزمان با کاهش تولید و صادرات نفت لیبی بهای طلای سیاه در بازار اروپا هم دستخوش نوسانهای متعددی شده است.   روز گذشته بهای نفت برنت دریای شمال به ۱۱۰ دلار و ۲۳ سنت افزایش یافت و حتی برخی از منابع خبری از افزایش قیمت این نفت خام به ۱۱۵ دلار خبر می دهند. در بازار ایالامت متحده آمریکا هم بهای نفت دبلیو.تی.آی به مرز یکصد دلار به ازای هربشکه نزدیک شده است.

"  روز گذشته بهای نفت برنت دریای شمال به ۱۱۰ دلار و ۲۳ سنت افزایش یافت و حتی برخی از منابع خبری از افزایش قیمت این نفت خام به ۱۱۵ دلار خبر می دهند"  اما با افزایش قیمت سبد نفتی اوپک بهای نفت خام صادراتی ایران هم افزایش قابل توجه ای در روزهای گذشته داشته است به طوری که قیمت سبد نفت ایران پس از گذشته سه سال در آخرین ساعات روز گذشته به بیش از ۱۰۳ دلار افزایش یافته است که پیش بینی می شود روند صعودی قیمت طلای سیاه ایران در روزهای آینده هم به روند صعودی خود ادامه دهد.   گمانه زنی های کارشناسان بین المللی حاکی از آن است که در صورت ادامه تحولات سیاسی بهای جهانی نفت به ویژه در بازار اتحادیه اروپا از مرز ۱۴۰ دلار عبور خواهد کرد و رکوردهای جدید قیمتی برای این کالای استراتژیک به ثبت می رسد.   لیبی و الجزایر متهم ردیف اول افزایش بهای طلای سیاه   به گزارش مهر، بررسی وضعیت عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی نفت نشان می دهد که در شرایط فعلی نقش عوامل ژئوپولوتیکی و غیر بنیادین بیش از عنصر دیگری در نوسانهای بازار نفت تاثیر گذار است.   پیش بینی موسسات بین المللی برای سه ماهه نخست سال ۲۰۱۱ میلادی حاکی از آن است که همزمان با کاهش دو میلیون بشکه برای تقاضای فصلی نفت به ویزه در اروپا و آمریکای جنوبی  با توجه به گرم شدن هوا، تقاضای جهانی برای نفت خام حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش می یابد و از ۸۵.۶ به ۸۶.۶ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.   در این مدت میزان عرضه نفت توسط کشورهای غیر عضو اوپک روزانه ۳۰۰ هزار بشکه و نفت کشورهای عضو اوپک حدود ۵۰۰ هزار بشکه افزایش می یابد و در این صورت عملا بازار باید با مازاد عرضه و کاهش قیمتهای نفت مواجه شود.

  در حال حاضر به اعتقاد کارشناسان بین المللی تحولات سیاسی در لیبی و الجزایر به عنوان دو عضو سازمان اوپک و نگرانی از توقف کامل صادرات نفت لیبی (حدود یک میلیون بشکه در روز) منجر به افزایش معاملات سفته بازان در بازار جهانی نفت شده است.   خروج برخی از شرکتهای اروپایی و چند ملیتی در لیبی هم همچون OMV اتریش، انی ایتالیا، برتیش پترولیوم انگلیس، شرکت انگلیسی- هلندی شل، توتال فرانسه، رپسول اسپانیا و چند شرکت آمریکایی از لیبی و نامشخص بودن زمان بازگشت و آغاز فعالیتهای مجدد این شرکتها در لیبی هم به افزایش نگرانی درباره وضعیت عرضه نفت دامن زده است.   یکی دیگر از عومل افزایش بی سابقه بهای طلای سیاه در روزهای اخیر اظهار نظر اعضای مختلف اوپک مبنی بر عدم افزایش تولید نفت خام این سازمان بوده است هر چند برخی از کشورهای عضو اوپک همچون عربستان اعلام کرده اند که در صورت وخامت اوضاع میزان عرضه نفت مازاد خود به بازار را افزایش خواهند داد. در همین حال محمد علی خطیبی نماینده ایران در اوپک با بیان اینکه ناآرامی ها در خاورمیانه، شمال آفریقا و افزایش قیمتهای جهانی نفت خام شرایط بسیار بی ثباتی را برای اوپک ایجاد کرده است، معتقد است: اوپک نمی تواند در این باره اقدامی انجام دهد و برای هر گونه اقدامی نیاز به یک شرایط با ثبات و آمارهای دقیق درباره تقاضا و ذخیره سازی ها دارد.   به گفته وی در چنین شرایط نا آرامی و بی ثباتی اوپک نمی تواند تصمیم گیری درست و دقیقی داشته باشد و باید آمارهای دقیقی در خصوص میزان کاهش تولید و عرضه نفت داشته باشیم زیرا اوپک نمی تواند هر روز بر اساس تحولات جدید سیاسی جهان تصمیم گیری کند .

"در بازار ایالامت متحده آمریکا هم بهای نفت دبلیو.تی.آی به مرز یکصد دلار به ازای هربشکه نزدیک شده است"  در کنار تحولات ژئوپولیتیکی، مسائل مالی و اقتصادی هم بازارهای جهانی نفت خام را متاثر کرده است به طوری که بانک مرکزی اروپا هفته جاری شدار داده است: فشارهای تورمی به شدت رشد و رونق اقتصادی منطقه یورو را تهدید می‌کند.   بر این اساس بانک مرکزی اروپا برای کنترل نرخ تورم و رساندن این نرخ به کمتر از ۲ درصد باید در سیاستهای پولی خود تجدید نظر کند و نرخ بهره بانکی خود را در ماه‌های آینده افزایش دهد.   این در حالی است که نرخ تورم منطقه یورو در ماه ژانویه ۲۰۱۱ میلادی به بیش از ۲.۴درصد رسید که این رقم در ۲۶ ماه گذشته بی‌سابقه بوده است. پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم اروپا تا پایان سال جاری میلادی با اقدامات بانک مرکزی اروپا به ۱.۸ درصد کاهش یابد. کارشناسان اقتصادی معتقدند بانک مرکزی اروپا تا ۶ ماه آینده مجبور به افزایش نرخ بهره بانکی به ۱.۲۵ درصد خواهد شد.

  افزایش بدهی‌های دولت توکیو و مشکلات سیاسی در این کشور آسیایی که منجر به کاهش رتبه اعتباری ژاپن شده یکی دیگر از دلاییل رشد بهای جهانی نفت به ویژه در بازارهای شرق آسیا بوده است به طوری که بدهی‌های دولت ژاپن به بیش از ۲۰۰ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده که این بالاترین میزان در کشورهای صنعتی به شمار می‌آید.   گزارشهای رسمی حاکی از آن است که کاهش میزان تولید ناخالص داخلی ژاپن در سال ۲۰۱۰ میلادی نسبت به چین بوده و از این رو ژاپن پس از چین به جایگاه سوم اقتصاد بزرگ جهان سقوط کرده است.   از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود بدهی دولت ژاپن تا سال ۲۰۱۲ میلادی به بیش از ۲۱۰ درصد تولید ناخالص افزایش یابد که این موضوع تاثیر روانی خود در بازار استراتژیک ترین کلای جهان را بر جای گذاشته است.   افزایش قیمت بنزین و گازوئیل در بازار خلیج فارس   تحولات قیمتی در بازار نفت در بهای فرآورده های مختلف نفتی هم تاثیر گذار بوده است به طوری که مطابق با گزارش رسمی موسسات بین المللی بهای هر تن بنزین سوپر در بازار خلیج فارس به ۹۶۸ دلار، گازوئیل به ۸۷۹ دلار و سوخت جت به ۹۷۴ دلار افزایش یافته است.   در بازار سنگاپور، اختلاف قیمت این فرآورده نفتی با نفت‌خام شاخص دبی به دلیل تقاضا برای آن از سوی نیروگاه‌ها و کاهش عرضه نفت‌ کوره به حدود ۴ دلار در هر بشکه رسیده است.

"  بر این اساس بانک مرکزی اروپا برای کنترل نرخ تورم و رساندن این نرخ به کمتر از ۲ درصد باید در سیاستهای پولی خود تجدید نظر کند و نرخ بهره بانکی خود را در ماه‌های آینده افزایش دهد"  علاوه بر این، در اروپا همین اختلاف به کمترین سطح از ماه نوامبر سال ۲۰۱۰ میلادی تاکنون رسیده است، زیرا علاوه بر اینکه نرخ اجاره نفتکش‌های مخصوص حمل فرآورده‌های نفتی با افزایش روبرو شده، قیمت نفت‌ کوره نیز به دلیل افزایش تقاضا بالاتر رفته است.   عامل اصلی رونق بازار نفت‌ کوره در آسیا می‌تواند افزایش تقاضای آن از سوی نیروگاه‌های کره‌ جنوبی، ژاپن و پاکستان باشد. شرکت نفت پاکستان حدود ۱/۱ میلیون تن از این فرآورده نفتی را برای استفاده در نیروگاه‌های خود به مدت چهار ماه از ژانویه تا مارس خریداری کرده  است. اردن نیز به دلیل قطع انتقال گاز در یکی از خطوط لوله این کشور، ۱۵۰ هزار تن نفت‌کوره را خریداری کرده است.   همین امر سطح ذخایر نفت‌کوره در سنگاپور را برای دومین بار از سال ۲۰۱۰ میلادی تاکنون با کاهش روبرو کرده و این بار در ماه فوریه با کاهش محسوس به ۹/۱۶ میلیون بشکه رسانده است.

در ژاپن، نیروگاه‌های برق سرزمین آفتاب تابان در ماه ژانویه به دلیل سرمای شدید هوا تقریبا ۵۰ درصد افزایش مصرف نفت‌کوره نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته اند.   در سنگاپور هم فروش نفت‌کوره به نفت‌کش‌ها در ماه ژانویه به رکورد جدید ۳.۶۴ میلیون تن رسید که نسبت به ماه دسامبر و مدت مشابه سال گذشته میلادی به ترتیب ۴.۳ و ۱۳.۴ درصد افزایش داشته است