به رغم محدودیت‌های ناشی از کرونا، دو جایزۀ بزرگ ادبی فرانسه - گنکور و رنودو - داده شد

تبلیغ بازرگانی

روز دوشنبه ۳٠ نوامبر/۱٠ آذر، داوران جایزۀ گُنکور، رمان "آنومالی" (Anomalie)، نوشتۀ هروه لوتِلیه را برنده اعلام کردند. بیست دقیقه بعد، رمان "داستان پسر" (Histoire du fils) نوشتۀ خانم ماری-هلن لافون به عنوان برندۀ جایزۀ رنودو اعلام شد.

این دو جایزۀ مهم فرانسوی که معمولاً در اوایل ماه نوامبر اعطا می‌شود، امسال به علت اپیدمی کووید۱٩ و بخصوص بسته ماندن کتابفروشی‌ها، برندگان خود را با حدود یک ماه تأخیر معرفی کردند. ۴٨ ساعت قبل از اعلام اسامی برندگان، کتابفروشی‌‌های فرانسوی همراه با سایر کسب‌های کوچک اجازۀ بازگشایی یافته بودند.

همچنین بر خلاف سال‌های گذشته که جلسات مشورتی داوران و مراسم اعلام اسامی برندگان در رستوران قدیمی "دروآن" صورت می‌گرفت، امسال مراسم به شکل مجازی برگزار شد. رستوران پاریسی دروآن، مثل سایر رستوران‌های فرانسه همچنان به دلیل شیوع ویروس کرونا بسته است.

اهمیت جوایز برای بازار

جایزۀ ُ گُنکور از نظر تأثیر بر بازار کتاب بدون تردید مهم‌ترین جایزۀ ادبی فرانسه است. گفته می‌شود که تیراژ کتاب برنده به طور متوسط به پانصدهزار می‌رسد.

"تبلیغ بازرگانیروز دوشنبه ۳٠ نوامبر/۱٠ آذر، داوران جایزۀ گُنکور، رمان "آنومالی" (Anomalie)، نوشتۀ هروه لوتِلیه را برنده اعلام کردند"این در حالی است که در بازار کتاب فرانسه، فروش پنج‌هزار نسخه برای یک رمان، "موفقیت" محسوب می‌شود.

با همین معیار، جایزۀ رنودو رتبۀ دوم را احراز می‌کند، زیرا به طور متوسط برای برندۀ جایزه، حدود ۳٠٠هزار نسخه فروش را تضمین می‌کند.

این دو جایزه در طول سال‌ها، کم‌کم به مکمل یکدیگر تبدیل شده‌اند. البته جایزۀ گنکور قدیمی‌تر است و از سال ۱٩٠۳ به بعد در عرصۀ ادب فرانسه حضور دارد. اما جایزۀ رنودو در سال ۱٩۲۶ ابداع شد. گفته می‌شود ده تن از منتقدان و روزنامه‌نگاران ادبی که بی‌صبرانه اعلام برندۀ جایزۀ گنکور را انتظار می‌کشیدند، خود تصمیم گرفتند که جایزه‌ای جداگانه ایجاد کنند.

در عمل، میان مسئولان دو جایزه نه رقابت که بیشتر همکاری دیده می‌شود. رسم بر اینست که جایزۀ رنودو هیچوقت به برندۀ گنکور داده نشود.

جایزۀ رنودو را گاه "جبران‌کنندۀ بی‌عدالتی‌های گنکور" توصیف کرده‌اند.

برندۀ گنکور

واژۀ "آنومالی" به معنای پدیدۀ غیر "نرمال" است و در زبان فارسی "ناهنجاری" و "بی‌نظمی" ترجمه شده، اما این کلمات، حداقل در مورد اسم رمان هروه لوتِلیه (Hervé Le Tellier)، مطلقاً نارساست. عنوان کتاب بیشتر به یک رویداد غیرعادی و حتی استثنایی نظر دارد: یک پرواز پاریس – نیویورک به فاصلۀ چند ماه عیناً در شرایطی مشابه و دقیقاً با همان مسافران تکرار می‌شود. رمان، شرح پیامدهای این تکرار غیرعادی است که گاه به شیوۀ رمان‌های پلیسی نزدیک می‌شود و گاه قالب متون کلاسیک ادبی را به خود می‌گیرد.

هروه لوتِلیه در بارۀ این داستان گفته است: "فکر اولیه این بود که حالا که دونالد ترامپ حضور دارد و علت خرابی دنیاست، می‌شود روایت دیگری از همین دنیا را تصور کرد که مثلاً جو بایدن رئیس جمهوری باشد".

طاهر بن جلون نویسندۀ مراکشی تبار که عضو آکادمی گنکور است گفت: "در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که خیلی دلچسب و خوشایند نیست. در این شرایط کتاب لوتِلیه به حال خوانندگان بسیار مفید خواهد بود. از نویسنده ممنونم که چنین کتابی نوشته".

جایزۀ رنودو

ماری-هلن لافون (Marie-Hélène Lafon)، برندۀ امسال جایزۀ رنودو برای فرانسوی‌ها چندان شناخته شده نیست.

"عنوان کتاب بیشتر به یک رویداد غیرعادی و حتی استثنایی نظر دارد: یک پرواز پاریس – نیویورک به فاصلۀ چند ماه عیناً در شرایطی مشابه و دقیقاً با همان مسافران تکرار می‌شود"اما او که ۵٨ سال دارد و مدرس ادبیات است تاکنون سیزده رمان منتشر کرده. او به خبرنگاران گفت: "من ۱٩ سال به ناشری وفادار ماندم که از همان ابتدا به یک نویسندۀ کاملاً گمنام اعتماد کرد". پاکی و غنای نگارش خانم لافون از سوی داوران ستایش شده است.

رمان "داستان (یا قصۀ) پسر"، رویدادهایی را در چارچوب یک خانواده، طی یک دورۀ صد ساله (از ۱٩٠٨ تا ۲٠٠٨) در بر می‌گیرد. شخصیت اصلی داستان که آندره نام دارد، با پیگیری ریشه‌های تاریخی و شجره‌نامۀ خود، کم‌کم به یک راز خانوادگی آگاه می‌شود.

جوایز ادبی در فرانسه همیشه با حاشیه‌هایی همراه بوده است. در سال‌های اخیر، به ویژه جایزۀ رنودو چند بار جنجال‌‌هایی برانگیخته و هیئت داورانش به پارتی‌بازی متهم شده‌ند.

روزنامۀ آمریکایی نیویورک تایمز به تازگی مطلبی در بارۀ "پشت صحنه"ی جوایز فرانسوی منتشر کرده و به طور خلاصه گفته است که منافع شخصی و گروهی معمولاً بر کیفیت ادبی الویت دارد و افکار عمومی نیز به خوبی بر این نکته واقف است.

 

 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید