بررسی مفهوم خلاقیت و دلالت ‏های تربیتی آن در اندیشه اسلامی

بررسی مفهوم خلاقیت و دلالت ‏های تربیتی آن در اندیشه اسلامی

پژوهش حاضرقصدداشت تابامراجعه به بخشی ازمنابع اندیشه اسلامی،به استنباط ،توصیف، وتبیین مفهوم خلاقیت ودلالت‌های تربیتی آن بپردازد .

چکیده

زمینه : تربیت پیچیده‌ترین حوزه فعالیت بشری است،که تحول و توفیق در آن دغدغه همیشگی تاریخ بشربوده و هست.برای موفقیت دراین مسیربایدبه بخش‌ها و عوامل مختلف موثردرآن اهتمام داشته باشیم.خلاقیت، از ویژگی‌های برجسته انسانی ودرزمره مباحث محوری تعلیم وتربیت است.
هدف : پژوهش حاضرقصدداشت تابامراجعه به بخشی ازمنابع اندیشه اسلامی،به استنباط ،توصیف، وتبیین مفهوم خلاقیت ودلالت‌های تربیتی آن بپردازد .
روش : روش تحقیق دراین پژوهش« توصیفی تحلیلی )تفسیری(»است. ابتدانگاهی به معناومفهوم خلاقیت شده،وسپس با«توصیف و تحلیل»آن دراندیشه اسلامی، استلزامات تربیتی آن استنباط وارائه گردیده است.
یافته‌ها :نتایج تحقیق از فضیلت،اهمیت،وضرورت توجه به خلاقیت رادرزندگی وشبکه پرورش وآموزش حکایت دارد.انسان ازخالق خودجدایی نداشته وهرکنش اوبه نوعی حرکت درتضعیف یاتقویت این اتصال است. خلاقیت،چه درساحت اندیشه وچه درقلمروعمل،امری وجودی است که انسان را،درهرلحظه وبه گونه‌ای خاص،درپیوندطولی وعرضی باکل عناصرهستی نگه می‌دارد.انواع ابزارمعرفتی که دراین فرایند دخالت دارند،دارای تفاوت‌هاومراتبی هستند،ودخالت هرشکل ازمنابع وابزارهای شناختی اثرخاص خودرادر تشکیل وتداوم خلاقیت بجامی‌گذارد.به‌علاوه،ظهور ،اعتبار،واثرگذاری حقیقی خلاقیت منوط به آنست که هماهنگ بااصول وارزش‌های الهی حاکم برگیتی باشد.
نتیجه‌گیری :اگر جایگاه خلاقیت رابه خوبی دریابیم،می‌فهمیم که تبیین وتقویت حضور آن درصحنه تربیت مطلوب وزندگی معقول اجتناب‌ناپذیراست.روان‌شناسی،اندیشه اسلامی وهرحوزه علمی ومعرفتی به اشکال مختلف براین نیاز اصرارمی‌ورزند واهمیت آن رادر تعالی وشکوفایی مادی ومعنوی انسان متذکرشده‌اند .

کلیدواژه ها: "خلاقیت"؛ "هستی شناسی"؛ "معرفت شناسی"؛ "ارزش شناسی"

نویسندگان:

محمد نعمانی: دکتری تخصصی فلسفة تعلیم و تربیت، از دانشگاه شهید چمران اهواز‏، اهواز،خوزستان

مسعود صفایی مقدم: استاد دانشکده علوم تربیتی وروان شناسی دانشگاه شهیدچمران اهواز

محمد جعفر پاک سرشت: استاد بازنشسته دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی‏، از دانشگاه شهید چمران اهواز‏، اهواز، خوزستان ‏‎

‏ منصور مرعشی: دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی‏، از دانشگاه شهید چمران اهواز‏، اهواز، خوزستان‎

فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی - دوره ۷، شماره ۱، تابستان ۱۳۹۶.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.