تاب‌آوری در روزهای کرونا

روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم اصغر مهاجری، نوشته است: در ابتدای بحث باید به چند نکته اشاره کرد؛ نکته اول اینکه فرضیه‌هایی در رابطه با دانش این بیماری مطرح می‌شود که در حد همان فرضیه نیز می‌ماند زیرا از توان بینشی و نظریه قدرتمندی برخوردار نیست؛ اما باید حتما آزمون شوند تا بتوانیم به جواب آن تکیه کنیم لذا ما نمی‌توانیم به ‌طور صددرصد درباره این فرض‌ها نظر بدهیم. در برخی مواقع فرضیه‌هایی در حاشیه داده می‌شود و در برخی مواقع نیز فرضیه‌هایی که صاحب‌نظران حوزه بیولوژیکی داده‌اند کاملا درست است. نکته دوم با اطمینان می‌گویم که معرفت دانشی یا معرفت علم قادر خواهد بود در مناسب‌ترین فرصت، پاسخی شایسته و باارزش برای این بیماری پیدا ‌کند و جامعه جهانی سرانجام نجات پیدا خواهد کرد. با توجه به اعتمادی که به دانش دارم، نگران نیستم و آرزومندم که مردم نیز نگران نباشند. باید به دانش اطمینان داشت؛ زیرا دانش، دقیق‌ و مطمئن و همچنین دارای راهبردی روشن و سریع‌ است و ما شاهد این موضوع در طول تاریخ و دوره‌های گذشته بوده‌ایم.

"در برخی مواقع فرضیه‌هایی در حاشیه داده می‌شود و در برخی مواقع نیز فرضیه‌هایی که صاحب‌نظران حوزه بیولوژیکی داده‌اند کاملا درست است"البته منظور من از دانش، دانش در تمام حوزه‌هاست که در کنار یکدیگر می‌توانند به نتیجه‌ای دقیق و علمی برسند.  اما از این که بگذریم در جواب سوال شما که پرسیده‌اید «آیا کرونا سبک زندگی ما را تغییر خواهد داد؟» باید بگویم که اگر منظور از سبک زندگی به معنای واقعی کلمه باشد این یک امر ناشدنی است. سبک زندگی را به راحتی و به سرعت نمی‌توان تغییر داد؛ به دلیل اینکه پشتوانه آن یک فرهنگ است و فرهنگ جدید برای هر جامعه‌ای سریعا میسر نمی‌شود. تغییر سبک زندگی با بسیاری از حوزه‌های اقتصاد، اجتماعی، سیاسی و امنیتی تعارض دارد و این مساله جزو فرض‌های محال است. مشکل اساسی ما این است که هزینه‌های بسیاری برای بحران‌هایمان می‌پردازیم و به سرعت از تاب و توان می‌افتیم. ما باید تاب‌آوری جامعه را بالا ببریم؛ زیرا جامعه در همه ابعاد خود تاب‌آوری بالایی ندارد.

به دلیل تاب‌آوری پایین جامعه، هنگام مواجهه با حوادث شوک‌آوری چون سیل، زلزله و بیماری با تمام وجود توان رویارویی با آنها را نداریم.

همچنین این توان را نداریم که پس از خوردن ضربه اول، باز به نقطه تعادل برگردیم، تعامل برقرار کنیم، دوباره مسیر خود را ادامه دهیم و تکامل بیابیم. متاسفانه در هر سه حوزه تعادل، تعامل و تکامل با مشکلات جدی روبه‌رو هستیم به خصوص که در فرآیند تحریم نیز قرار داریم و سیاست نیز بر بخش‌های سلامت، اقتصادی و اجتماعی دخالت دارد و این تعامل را بسیار کم می‌کند.

در چنین دورانی که برای ما نقش آزمون دارند، نبود دانش تاب‌آورانه در حوزه‌های فردی شامل بهداشت، مهارت‌های خودکنترلی، خودکارآمدی همچنین در حوزه‌های زیرساختاری مانند بیمارستان‌ها، راه‌ها، رفتارهای مجازی و بسیاری دیگر که در حوصله این گفت‌وگو نمی‌گنجد، مشکل‌ساز می‌شود. زمانی که ما کارآمدی را گسترش دهیم، محصول آن واژه‌ای است به نام خودکارآمدی. خودکارآمدی به صورت خودکار جامعه ما را توانمند می‌کند و باعث این می‌شود که از این فرآیند و از این گردنه گرفتاری و پیش‌بینی ‌نشده به سلامت عبور کنیم. خلاصه مطلب اینکه اگر ما تغییر سبک زندگی را به معنای تاب‌آوری جامعه فرض کنیم، اهمیت تغییر سبک‌ زندگی دوچندان می‌شود زیرا سبک زندگی جامعه ما تاب‌آورانه نیست.

"نکته دوم با اطمینان می‌گویم که معرفت دانشی یا معرفت علم قادر خواهد بود در مناسب‌ترین فرصت، پاسخی شایسته و باارزش برای این بیماری پیدا ‌کند و جامعه جهانی سرانجام نجات پیدا خواهد کرد"اما اگر تغییر سبک زندگی به این معنا باشد که با تغییری در شیوه زیست‌مان با مسائل کنار بیاییم به نظرم چنین تعریفی نه شدنی است و نه امکان‌پذیر است. در روزهای شیوع کرونا ما با افزایش تاب‌آوری جامعه می‌توانیم تعامل مناسبی داشته باشیم و این روزگار را بگذرانیم.