نگاهی به آیین سیزده در میان شهسواری ها

خبرگزاری مهر - ۱۳ فروردین ۱۳۹۹

به گزارش خبرنگار مهر، رقیه محمد یاری و شهرزاد دوستی از کارشناسان ارشد پژوهش علوم اجتماعی در مقاله ای با عنوان تجلی مفاهیم والای همدلی و هم اندیشی در آیین های نوروزی به موضوع سیزده به در در شهرستان شهسوار اشاره کرده و نوشته اند:

در فرهنگ اساطیر برای مراسم سیزده به در معانی تمثیلی آورده شده است از جمله شادی و خنده در این روز به معنی فروریختن ادیشه های تیره و پلیدی، روبوسی نماد آشتی و به منزله تزکیه، خوردن غذا در دشت، به آب افکندن سبزه های تازه رسته، نشانه دادن هدیه به ایزد آب، ایزد بانو ناهید و گره زدن سبزه برای باز شدن بخت و تمثیلی از رسم بازی هم یادآور کشمکش ایزد باران و دیو خشکسالی است.

شاید سیزده به در به اندازه جشن نوروز قدمت داشته باشد اما متاسفانه منابع تاریخی در این باره به ندرت وجود دارند و اگر هم وجود داشته باشند شناخت دقیقی به دست نمی دهند. آنچه روشن است پیوند مستقیم این آیین با جشن نوروز یا اعتدال بهاری است. شاید به همین دلیل است که پس از گذشت قرن ها، هنوز این رسم پابرجاست. زیرا انسان بدون طبیعت معنا و مفقهوم زندگی را از دست می دهد. این رسم به انسان امروز یادآور می شود که به هر دلیل حتی اگر نداند یا نخواهد که بداند بازهم روز کشت و کار را گرامی می دارد و به طبیعت می رود تا برای زمین آرزوی سالی خوش و پرباران کند.

"این رسم به انسان امروز یادآور می شود که به هر دلیل حتی اگر نداند یا نخواهد که بداند بازهم روز کشت و کار را گرامی می دارد و به طبیعت می رود تا برای زمین آرزوی سالی خوش و پرباران کند"این روز، روز گرامی داشت طبیعت، پیوند انسان با طبیعت و در واقع جشن طبیعت است.

ویژگی های این جشن عبارت از گردهم آمدن، هم سفره شدن، برپایی برخی آداب و مراسم مثل گره زدن سبزه و طبخ غذاهای ویژه است. تقریباً در همه جای این سرزمین در این روز یک سور همگانی و جمعی ایجاد می شود همه برای رفتن به دامان طبیعت آماده می شوند و تدارک می بینند.

در شهسوار روز سیزده به در از صبح زود زن ها شروع به پختن غذای ظهر می کردند. به نهار مثل شام شب عید رنگین بود. برنج را آبکش می کردند و کشمش و مرغ و خروس را می پختند و لای پلو می گذاشتند. وقتی زن ها مشغول تهیه غذا می شدند مردها تب کشنی بازی می کردند.

اهالی حدود ساعت ده تا یازده صبح به صحرا می رفتند و جایی برای نشستن انتخاب می کردند سپس همه افراد قالی، گلیم یا حصیر را در بیابان و یا گوشه باغات روی سبزه ها یا کنار رودخانه پهن میکردند و می نشستند و ناهار را در آنجا می خوردند.

گاهی هم دو سه خانواده دسته جمعی غذا می خوردند و بعد از ظهر دوره گردها از جمله حاجی فیروز می آمد. وی با آوازخوانی و حرکات موزون خانواده ها را شاد می کرد. بعد از صرف چای، کاهو و سرکه می خوردند و تا ساعت سه یا چهار در آن محل می ماندند. سپس اسباب و اثاثیه خود را برای بازگشت به خانه جمع می کردند و سبزه عید را به رودخانه و نهر می انداختند و دخترها هفت یا سه سنگ به رودخانه می انداختند. در این روز برای هر یک از افراد منزل نفری یک تخم مرغ می پختند.

"این روز، روز گرامی داشت طبیعت، پیوند انسان با طبیعت و در واقع جشن طبیعت است.ویژگی های این جشن عبارت از گردهم آمدن، هم سفره شدن، برپایی برخی آداب و مراسم مثل گره زدن سبزه و طبخ غذاهای ویژه است"بعد از بازگشت به منزل اثاثیه را در منزل می گذاشتند و به محلی که سبزه میدان گفته می شد می رفتند. ضمن خرید وسایل و گردش روی چمن ها که پر از گل نرگس بود، می نشستند.

امسال با وجود شیوع بیماری کرونا این آیین برخلاف سالهای گذشته برگزار نمی شود تا همگی در خانه های خود و یا در حیاط خانه این روز را گرامی بدارند.

منابع خبر

اخبار مرتبط