امیدها به آغاز مقابله مؤثر با گرمایش زمین در نشست اقلیمی آمریکا

فعالان محیط زیست چشم‌انتظار آغاز نشست اقلیمی کشورهای جهان به میزبانی آمریکا هستند. جو بایدن رئیس‌جمهوری دموکرات ایالات متحده که یکی از وعده‌هایش مبارزه با تغییرات اقلیمی است، نشست اقلیمی را با دعوت از رهبران ۴۰ کشور از جمله چین و روسیه و هند در روزهای پنج‌شنبه و جمعه، ۲۲ و ۲۳ آوریل میزبانی خواهد کرد.

آغاز این نشست مجازی مصادف با «روز زمین» است؛ روز پاک که هر سال سازمان ملل آن را جشن می‌گیرد.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری پیشین با ورود به کاخ سفید از توافق اقلیمی پاریس خارج شد. کشورهای جهان در دسامبر ۲۰۱۵ توافق اقلیمی پاریس را با هدف مقابله با تغییرات اقلیمی تصویب کردند اما خروج آمریکا از آن در ابتدای ۲۰۱۷ اجرای توافق را به تعویق انداخت.

کشورهایی همچون ایران و ترکیه و سوریه نیز هنوز به طور رسمی به توافق نپیوسته اند.

اکنون تأثیرات مخرب گرمایش زمین آشکار شده‌اند: در افزایش روند ذوب یخ‌ها و بالا آمدن سطح آب دریا، در طوفان‌ها و چرخندهای بی‌سابقه، در باران‌های سیل‌آسای دیده‌نشده، افزایش بیابان‌زایی، از دست رفتن محیط زیست بکر، افزایش آتش‌سوزی‌های طبیعی، از دست رفتن صخره‌های مرجانی و …

به گفته دانشمندان، ما در وضعیت اضطراری اقلیمی به سر می‌بریم و برای داشتن هر گونه بختی در مقابله مؤثر با تغییرات اقلیمی، انتشار گاز کربنی تا پایان همین دهه باید به شکل معنادار و قابل توجهی کاهش پیدا کند.

توافق اقلیمی پاریس در ۲۰۱۵ تلاش جامعه بین‌المللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی را نمایندگی می‌کند. بر اساس این توافق دولت‌ها متعهد شده‌اند که سطح افزایش دما نسبت به پیش از انقلاب صنعتی را حداکثر ۲ درجه نگه دارند. دانشمندان و فعالان محیط زیست می‌گویند ۱,۵ درجه باید سطح بیشینه این افزایش دما باشد.

"فعالان محیط زیست چشم‌انتظار آغاز نشست اقلیمی کشورهای جهان به میزبانی آمریکا هستند"این سطح در توافق پاریس ذکر شده اما الزام‌آور نیست.

دورنمای رهبری دوباره آمریکا بر مقابله با تغییرات اقلیمی امید فعالان محیط زیست به تغییر معنادار در سیاست دولت‌ها در مقیاسی جهانی را زنده کرده است.

در طی این نشست قرار است واشنگتن اهداف اقلیمی گسترده‌ای را برعهده بگیرد.

سه مقام آمریکایی به نشریه نیویورک تایمز گفته‌اند که بایدن اعلام خواهد کرد ایالات متحده تا ۲۰۳۰ انتشار کربن را نسبت به ۲۰۰۵، ۵۰ درصد کاهش خواهد داد.

این هدف بلندپروازانه هدفی است که فعالان محیط زیست آمریکایی در سر دارند. مدیران اجراییِ بیش از ۳۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی از بایدن خواسته بودند که هدف را کاهش ۵۰ درصدی انتشار گازهای کربنی تا ۲۰۳۰ نسبت به ۲۰۰۵ در نظر بگیرد.

 آمریکا برای رسیدن به چنین هدفی باید بسیار فراتر از وضع مقررات برود و در تمام بخش‌های اقتصادی دست به تغییر بزند و سبک زندگی مردم آمریکا نیز باید تغییر کند.

کشورهای آلوده‌کننده بزرگ دیگر نیز در این نشست حضور دارند. در صدر آلوده‌کنندگان چین است که همین ابتدای هفته از توافقی با آمریکا برای مقابله اضطراری با تغییرات اقلیمی خبر داد.

فرستاده‌های ویژه دو کشور در زمینه بحران اقلیمی، جان کری از آمریکا و شی ژنهاوآ از چین، با یکدیگر در روزهای اخیر ملاقات کردند و این توافق بالاخره در شانگهای به امضای طرفین رسید.

چین هم‌اکنون بزرگ‌ترین منتشرکننده گازهای کربنی است و ایالات متحده در رده دوم قرار دارد. همکاری این دو ابرقدرت برای پرداختن مؤثر به بحران اقلیمی ضروری است اما اختلاف‌ها در زمینه حقوق بشر، تجارت و تحرکات نظامی چین در دریای چین جنوبی این همکاری را دشوار کرده است.

چین آخرین بار دسامبر ۲۰۲۰ برنامه مشارکت ملی خود را به‌روز کرد. بر اساس این برنامه، پکن تعهد داده که تا قبل از ۲۰۳۰، اوج انتشار گاز دی اکسید کربن را پشت سر می‌گذارد و روند کاهشی را پی می‌گیرد و تا ۲۰۶۰ به اقتصاد بدون کربن گذار خواهد کرد.

همچنین وعده داده که تا ۲۰۳۰ سهم سوخت‌های غیرفسیلی در تولید انرژی را به ۲۵ درصد برساند و ظرفیت انرژی خورشیدی و بادی تا آن سال را به یک هزار و ۲۰۰ گیگا وات برساند.

بنا به ارزیابی متخصصان در «Climate Action Tracker»، این وعده‌ها «بسیار نابسنده» است.

به طور کلی دمای هوا در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ حدود ۱,۱ درجه سانتیگراد بالاتر از متوسط دمای ثبت‌شده در دوره پیشاصنعتی بود و این نشان می‌دهد که تا چه حد جهان در حال نزدیک شدن به حد گرمایش ۱,۵ درجه سانتیگرادی است که به گفته دانشمندان، سبب تأثیرات شگرفی خواهد شد.

دانشمندان می‌گویند برای اینکه پایبندی به حد گرمایش ۱,۵ درجه‌ای اساساً ممکن باشد، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی باید تا ۲۰۳۰ به نصف میزان فعلی کاهش یابد. اما هنوز دولت‌ها دست به اقدام‌های جدی برای داشتن چنین هدفی در دورنمای این دهه نزده‌اند.

نشست اقلیمی آمریکا امیدها را زنده کرده که آلوده‌کنندگان بزرگی چون هند و چین و روسیه و اتحادیه اروپا و کشورهای خاورمیانه بالاخره تعهدات ملی خود در قبال توافق پاریس را جاه‌طلبانه‌تر کنند.

تا کنون اکثریت کشورها تعهد ناکافی برای هدف ۱,۵ درجه یا حتی ۲ درجه ارائه داده‌اند و کشورهای ثروتمند نیز از اعطای تعهدات مالی برای کمک به کشورهای فقیرتر جهت گذار به اقتصاد سبز و پایدار سر باز زده‌اند.