حامد کرزی به کابینه: برای انتقال قدرت آماده شوید

نشست مجلس کابینه افغانستان در چهارم حمل/فروردین

حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان روز چهارم حمل/ فروردین، در نشست مجلس کابینه این کشور به وزارتها و اداره‌های مستقل دولت دستور داد برای تحویل دهی قدرت و انتقال امور اداری حکومت به حکومت بعدی که در نتیجه انتخابات سال ۱۳۹۳ روی کار خواهد آمد، آمادگی بگیرند.

آقای کرزی از آنها خواست تا "تمام امور کاری انجام شده طی دوازده سال گذشته را با ارائه اسناد ضروری، تسلسل تاریخی، برنامه‌های طرح شده، تجارب حاصله و مشکلات فراراه برنامه‌های کاری خود ترتیب و برای تحویل دهی به وزرا و مسئولان حکومت بعدی، آماده کنند."

آقای کرزی یکبار دیگر با این اقدام تلاش کرد تا اطمینان دهد که در مورد انتقال قدرت به حکومت بعدی افغانستان متعهد است و در این زمینه اقدامات عملی را انجام می‌دهد.

روند انتقال قدرت سیاسی در افغانستان از یک رهبر به رهبر دیگر در تاریخ این کشور معمولا با خونریزی همراه بوده‌است و به همین دلیل اصطلاح "انتقال مسالمت‌آمیز قدرت" در افغانستان برای مردم این کشور تا حدی تازگی دارد و در ماه‌های اخیر از مباحث اصلی سیاسی در این کشور بوده است.

تحلیلگران سیاسی افغان و خارجی، رسانه‌ها، نهادهای جامعه مدنی و مردم افغانستان از آغاز روند انتخابات تاکنون تمامی حرکات و اقدامات رئیس جمهور کرزی را در ارتباط به مسایل انتخاباتی با دقت زیر نظر داشته‌اند.

""انتقال مسالمت آمیز قدرت" از مهمترین واحدهای پیمایش ثبات در افغانستان به شمار می‌رود و تحلیلگران سیاسی افغان و خارجی، رسانه‌ها، نهادهای جامعه مدنی و مردم افغانستان این بار از آغاز تمامی حرکات و اقدامات رئیس جمهور کرزی را در ارتباط به مسایل انتخاباتی با دقت زیر نظر داشته‌اند."

کشورهای کمک کننده به افغانستان نیز در بسا موارد کمک‌هایشان را مشروط کردند به اقدامات و آماده شدن دولت افغانستان برای برگزاری یک انتخابات قناعت‌بخش و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت.

رهبران سیاسی افغانستان از طیف‌های مختلف نیز در موارد متعدد بر "انتقال مسالمت‌آمیز قدرت سیاسی" به عنوان شرط اصلی تداوم ثبات در افغانستان و ادامه همکاریشان با دولت افغانستان تاکید کردند.

چگونگی عملکرد حامد کرزی

در اکتوبر ۲۰۱۲ دولت افغانستان کلیک

زمان دقیق برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرد، به گمانه‌زنی‌ها و نگرانی‌ها در باره عدم برگزاری به موقع انتخابات نقطه پایان گذاشت.

قبل از آن هر از گاهی شنیده شده بود که ممکن است آقای کرزی انتخابات را به دلایل امنیتی در موعد معین برگزار نکند.

پس از آن بحث‌ها در مورد قوانین انتخاباتی افغانستان آغاز شد و جنجالی شدن این قانون در پارلمان باز گمانه‌زنی‌های را مطرح کرد مبنی بر اینکه احتمالا افراد و گروه‌های نزدیک به رئیس جمهور اجازه نمی‌دهند، این قوانین در پارلمان تصویب شود و به این ترتیب از برگزاری به موقع انتخابات جلوگیری می‌کنند.

اما قوانین انتخاباتی افغانستان در ماه جولای/ژوئیه سال گذشته پس از تصویب پارلمان به توشیح رئیس جمهور کرزی رسید و این از مهمترین اقدامات آقای کرزی برای رفع نگرانی‌ها راجع به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بود.

آقای کرزی برادرش، قیوم کرزی، را تشویق کرد تا از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری کناره‌گیری کند

حامد کرزی همچنین تقریبا در همه سخنرانی‌هایش در مورد انتخابات در چند ماه اخیر اطمینان داد که انتخابات برگزار خواهد شد و قدرت به "رئیس جمهوری منتخب" مردم انتقال خواهد یافت.

او همچنین بارها از نهادهای دولتی افغانستان خواست تا از دخالت در انتخابات اجتناب کنند و در مواردی مقامات پایین رتبه نیروهای امنیتی افغانستان به دلیل حمایت از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری از کار برکنار شدند.

آقای کرزی همچنین برادرش، قیوم کرزی، را تشویق کرد تا از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری کناره‌گیری کند و پس از کناره‌گیری او از نامزدی، شماری از ناظران این اقدام رئیس جمهوری افغانستان را "تاریخی" خواندند.

نگرانی‌ها در مورد دخالت حامد کرزی

با وجود آنکه حامد کرزی گفته در انتخابات دخالت نخواهد کرد و قدرت را به رئیس جمهوری منتخب مردم منتقل خواهد کرد، اما در چند مورد مخالفان سیاسی‌اش این تعهد رئیس جمهوری افغانستان را زیر سوال برده اند.

شماری از مخالفان سیاسی رئیس جمهوری می‌گویند که رئیس جمهوری افغانستان نفوذ زیادی بر کمیسیون‌های مستقل انتخابات و کمیسیون رسیدگی به شکایات دارد و این مساله دست او را تا حدی در مهندسی نتایج انتخابات باز گذاشته‌است.

شماری از مخالفانش هم او را متهم به حمایت از زلمی رسول یکی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری می‌کنند و می‌گویند به همین دلیل او از برادرش خواست تا از زلمی رسول حمایت کند.

آقای کرزی همواره این نگرانی‌ها و اتهامات را رد کرده‌است اما گفته که با تمام نامزدان انتخابات در تماس است و به آنها در زمینه‌های مختلف مشورت می‌دهد.

گسست؛ فاجعه بزرگ

"باور بدین است که یکی از اصلی ترین عوامل عقب ماندگی بوروکراتیک و ناتوانی دولت‌های افغانستان در ارائه خدمات اساسی برای شهروندان این کشور همین گسست‌های سیاسی و عدم تداوم دستاوردهای نظام‌های قبلی در تاریخ این کشور بوده‌است."

یکی از زیانبارترین پیامدهای انتقال غیر دموکراتیک قدرت در افغانستان در گذشته، بهم خوردن روند منطقی انتقال قدرت و ادامه نظام بوده است.

در سه دهه گذشته هر رهبری که به قدرت رسیده، نظام قبلی از هم پاشیده و تقریبا همه چیز از صفر آغاز شده‌است.

این گسست‌ها در تاریخ افغانستان احتمالا دلایل متفاوتی داشته‌اند اما باور بر این است که یکی از اصلی ترین عوامل عقب ماندگی بوروکراتیک و ناتوانی دولت‌های افغانستان در ارائه خدمات اساسی برای شهروندان این کشور همین گسست‌های سیاسی و عدم تداوم دستاوردهای نظام‌های قبلی بوده‌است.

به همین دلیل تحلیلگران می‌گویند انتخابات پیشرو در افغانستان، آزمایش بزرگی است در این مورد که آیا روند سیاسی کنونی در افغانستان که در ۲۰۰۱ آغاز شد، ادامه خواهد یافت و آیا دولت بعدی دستاوردهای هر چند محدود موجود را حفظ خواهد کرد؟