مرگ ˈیان پیزلیˈ یکی از برجسته ترین شخصیتهای سیاسی ایرلند شمالی

ایان پیزلی پس از چندین دهه فعالیت سیاسی و مذهبی درگذشت

ایان پیزلی، از رهبران تندرو پروتستان‌های ایرلند شمالی در سن ۸۸ سالگی درگذشت.

او از روحانیون پروتستان ایرلند شمالی و رهبر سابق حزب دموکراتیک وحدت‌طلب ایرلند بود که امروز جمعه، ۲۱ شهریور (۱۲ سپتامبر) پس از یک دوره بیماری درگذشت. خبر درگذشت ایان پیزلی را همسرش، بارونس پیزلی، اعلام کرد.

ایان پیزلی، که کشیش فرقه کلیسای "پرسبیتری آزاد اولستر" بود، به خصوص در جریان درگیری‌های سی ساله ایرلند شمالی، از برخورد تند با کاتولیک های جدایی‌طلب ایرلند حمایت می کرد و مخالفانش سخنرانی‌های آتشین او علیه جمهوری خواهان ایرلندی را باعث تحریک اختلاف فرقه‌ای و در نتیجه، دامن زدن به خشونت در ایرلند شمالی می‌دانستند.

ایان پیزلی در سال ۱۹۲۶ در ایرلند شمالی متولد شد. پدرش کشیش فرقه مسیحیان تعمیدی بود و او نیز پس از گذراندن دوره تحصیلی در دو مدرسه مذهبی، به کسوت روحانیت درآمد. در سال ۱۹۵۱، در پی اختلافات مذهبی، گروهی از مسیحیان ایرلند شمالی فرقه "پرسبیتری آزاد اولستر" را به شکل یک فرقه بنیادگرای پروتستان بنیاد گذاشتند. پیزلی به زودی به رهبری این فرقه رسید و برای حدود شش دهه تقریبا هر سال به این سمت انتخاب شد.

"پدرش کشیش فرقه مسیحیان تعمیدی بود و او نیز پس از گذراندن دوره تحصیلی در دو مدرسه مذهبی، به کسوت روحانیت درآمد"یکی از مبانی عقیدتی این فرقه، خصومت شدید با کلیسای کاتولیک است.

در حالی‌که روحانیون در بریتانیا معمولا از فعالیت سیاسی اجتناب می‌ورزند، ایان پیزلی بیش از آنکه به عنوان کشیش شناخته شود، به عنوان یک فعال سیاسی تندرو شهرت داشته و در اواسط دهه ۱۹۶۰ یک گروه شبه‌نظامی را به منظور قدرت‌نمایی در برابر کاتولیک های تندرو تاسیس کرد. برخی اقدامات این گروه باعث بازداشت پیزلی شد.

ایان پیزلی در جریان درگیری‌های خشونت‌آمیز رهبری پروتستان‌های تندرو را برعهده داشت

در سال های بعد، پیزلی با هرگونه همکاری دولت بریتانیا با دولت ایرلند جنوبی به منظور پایان دادن به خشونت در ایرلند شمالی و سازش با جمهوری‌خواهان کاتولیک مختلف بود اما در نهایت، توافقنامه سازش سال ۱۹۹۸ را پذیرفت و در سال ۲۰۰۷ در کابینه محلی متشکل از کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها سمت معاون وزیر اول را پذیرفت.

در سال ۱۹۷۹، ایان پیزلی به پارلمان اروپا راه یافت و تا سال ۲۰۰۴ کرسی خود را حفظ کرد. در این سمت بود که هنگام بازدید پاپ ژان پل دوم از پارلمان اروپا در سال ۱۹۸۸، اظهارات تند او علیه پاپ انتقاد و اعتراض بسیاری از نمایندگان پارلمان اروپا را برانگیخت. او از سال ۱۹۹۸ تا سال ۲۰۱۱ عضو پارلمان محلی ایرلند شمالی هم بود و پس از کناره گیری از این سمت، لقب لرد بانیساید و عضویت مجلس اعیان بریتانیا را دریافت کرد.

از ایان پیزلی به عنوان یکی از موثرترین شخصیت های سیاسی ایرلند شمالی نام برده شده که نقشی بسیار مهم در تحولات دهه های اخیر به خصوص دوران خشونت های فرقه ای ایفا کرد. همسر او معاون حزب دموکراتیک وحدت طلب است و پسرش که او هم ایان خوانده می شود از سیاستمداران ایرلند شمالی است.

جزیره ایرلند قرن‌ها پیش توسط پادشاهی انگلستان تصرف شد و از اوایل قرن نوزدهم، در کنار جزیره بریتانیای کبیر (متشکل از انگلستان، اسکاتلند و ویلز) کشور "پادشاهی متحده" را تشکیل داد که نام رسمی کشوری است که اصطلاحا بریتانیا خوانده می‌شود.

در حالیکه اکثر جمعیت بریتانیای کبیر پیرو آئین پروتستان بودند، اکثریت جمعیت جزیره ایرلند را کاتولیک ها تشکیل می‌دادند.

اختلاف مذهبی در کنار احساسات ملی‌گرایانه و ناخرسندی از نحوه برخورد دولت مرکزی بریتانیا با ساکنان این جزیره، همواره عاملی در بروز احساسات استقلال طلبانه در میان اکثریت کاتولیک مذهب این جزیره بود.

پیزلی سرانجام توافق بین پروتستان‌ها و کاتولیک‌ها را پذیرفت

پس از یک دوره مبارزات خونین موسوم به "جنگ های استقلال" سرانجام با تصویب پارلمان بریتانیا، بخش جنوبی جزیره ایرلند تحت عنوان "جمهوری ایرلند" در سال ۱۹۲۲ استقلال یافت اما بخش شمالی، موسوم به اولستر که اکثر جمعیت آن را پروتستان‌ها تشکیل می دادند، همچنان بخشی از "پادشاهی متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی" باقی ماند.

این وضعیت باعث شد که گروه‌هایی از "ملی‌گرایان جمهوریخواه ایرلندی" با هدف جدایی ایرلند شمالی از بریتانیا و الحاق آن به جمهوری ایرلند، به مبارزات سیاسی ادامه دهند. این گروه‌ها دولت بریتانیا و مقامات محلی اولستر را به تبعیض علیه اقلیت کاتولیک متهم می‌کردند. این دوره شاهد رقابت و درگیری‌های پراکنده بین گروه‌ها و فعالان تندرو جمهوریخواه (کاتولیک) و وحدت‌طلب (پروتستان) بود.

از اواخر دهه ۱۹۶۰، این درگیری‌ها شدت گرفت و حدود سه دهه خشونت را در پی آورد که اصطلاحا به "دوره آشوب" موسوم است. این دوره شاهد انحلال پارلمان محلی ایرلند، اقدامات خشونت آمیز تندروهای کاتولیک به خصوص ارتش سری جمهوریخواه در ایرلند شمالی و خاک اصلی بریتانیا، و استقرار واحدهای ارتش بریتانیا در این سرزمین و سپردن مسئولیت حفظ امنیت به نظامیان بود. صدها تن از هر دو طرف در خشونت های دوران آشوب جان خود را از دست دادند.

خشونت‌های ایرلند، از جمله بمب گذاری و ترور متقابل دو گروه و همچنین برخورد نیروهای نظامی با معترضان تا زمان حصول توافق بین دولت‌های بریتانیا و ایرلند جنوبی و تشکل‌های سیاسی پروتستان و کاتولیک ایرلند شمالی در سال ۱۹۹۸ ادامه یافت و بیش از ۳۵۰۰ کشته برجای گذاشت.

بحران سیاسی ایرلند شمالی هنوز هم کاملا حل و فصل نشده و گهگاه به صورت‌های مختلف بروز می‌کند اما هرگز شدت دوران آشوب را به خود نگرفته است.