صنایع دستی با حمایت رونق می‌گیرد

به جرات و به استناد شوهد تاریخی می توان گفت هنر در تمامی حوزه ها همواره با تار و پود ایرانیان آمیخته، مساله ای که در مورد دست ساخته های خلاقانه نیز صدق می کند و امروز ایران را به سومین تولیدکننده صنایع دستی در جهان رسانده است. در حال حاضر ۲۹۵ رشته فعال صنایع‌دستی در کشور وجود دارد و نکته موجب افتخار دیگر در این حیطه این است که ۷۵ درصد فعالان صنایع‌دستی را بانوان تشکیل می‌دهند.

در حالی که در سال های گذشته صنایع‌دستی بیشتر جنبه تزیینی داشت و شاید نگاه‌ها به آن به شکل یک کالای لوکس بود، اما در حال حاضر صنایع‌دستی کاربردی شده و در زندگی افراد حضور دارد. حجم صادرات صنایع‌دستی ایرانی نیز قابل توجه است، به گونه‌ای که بر اساس آمار رسمی و گمرکی ۲۷۳ میلیون دلار صادرات صنایع‌دستی در یک سال گذشته به ثبت رسیده که با احتساب صادرات چمدانی حدود ۵۰۰ میلیون دلار صادرات صنایع دستی تخمین زده می‌شود.

سال، ۹۸ سال سختی برای هنرمندان صنایع‌دستی بود چرا که سال گذشته با سیل آغاز شد و با کرونا به پایان رسید، اما با توجه به تدابیری که انجام شده و برنامه ریزی‌ها، امید است شرایط تا حدی بهتر شود.

جواد آویشی یکی فعالان حوزه صنایع دستی است. وی حدود ۲۰ سال است در حوزه هنرهای سنتی فعال است. وی علاوه بر طراحی فرش در هنرهای تجسمی نیز صاحب سبک است.

آویشی که یکی از اساتید برجسته حوزه طراحی فرش و هنرهای سنتی  است، سال های زیادی از عمرش را وقف تحقیق درباره فرش های قدیمی به جامانده از دو خطه سیستان و بلوچستان کرده است. زیرا بسیاری از فرش آن مناطق حاصل کار بافندگانی بوده که فرش را بصورت ذهنی می بافند.

"البته فعالیت های آویشی محدود به این موارد نبود وی به دلیل فهمی که از فرهنگ منطقه داشته اقدام به طراحی طرح های منحصر به فرد فرش و صنایع دستی هایی کرده که منطبق به طبیعت و فرهنگ منطقه بوده است"وی توانسته بسیاری از طراح های قدیمی را احیا کند.
البته فعالیت های آویشی محدود به این موارد نبود وی به دلیل فهمی که از فرهنگ منطقه داشته اقدام به طراحی طرح های منحصر به فرد فرش و صنایع دستی هایی کرده که منطبق به طبیعت و فرهنگ منطقه بوده است.
این هنرمند این روزها به شهر گنبد استان گلستان رفته تا صنایع دستی مهاجرانی که به دلیل خشکسالی سیستان و بلوچستان به این استان رفته اند را نیز تحقیق و بررسی کند.
وی در تمام طول فعالیتش آموزش را رها نکرد و سعی دارد به علاقمندان حوزه هنر آموزش دهد.

آویشی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به مشکلات که در حوزه صنایع دستی از گذشته وجود دارد، گفت: شیوع کرونا مشکلات را بیشتر کرد.  
وی که ۲۰ سال است به فعالیت حرفه‌ای در حوزه هنر مشغول است و بیش از ۱۰ هزار نفر را آموزش داده، حمایت مسئولان از هنرمندان برای ادامه فعالیت آنها را ضروری می داند.
وی افزود: ورود دلال ها به هنرهای دستی سبب نابودی هنر می شود ولی مسئولان با حمایت می توانند شرایطی ایجاد کنند که هنرمند خود را وقف کار کند. هنرمند برای خلق اثر هنری نباید دغدغه معاش و زندگی روزمره را داشته باشد.
این پژوهشگر حوزه هنر همچنین حمایت مسئولان از هنرمندان را تنها کمک مالی به هنرمندان ندانست و افزود: شهرداری ها می توانند با اختصاص برخی مناطق بلااستفاده در شهرها به هنرمندان، فضایی برای کار هنری آنها مهیا کنند تا به جز محیط کاری، مکانی برای نمایش آثار این افراد نیز فراهم بشود. کاری که در تهران برای اساتیدی چون پرویز تناولی هنرمند مجسمه‌ساز و محمود فرشچیان نگارگر صورت گرفت.
این طراح فرش و صنایع دستی افزود: هنرمند می تواند با حضور در فضاهای باز شهری و با بهره گیری از هنر ذاتی آن منطقه به آموزش به علاقمندان نیز بپردازد.
وی یکی دیگر اشکال حمایت از هنرمندان را کمک به تالیفات و منابع مهم دانست و گفت: مسئولان می توانند برای انتشار کتاب و تألیف های هنرمندان، انتشارت های بزرگ را پای کار بیاورند.  
آویشی اضافه کرد: کمک به برگزاری نمایشگاه آثار هنرمندان، یکی دیگر از حمایت های مورد نیاز از هنرمندان است.

حضور دلال در این حوزه به کیفیت آثار زیان زیادی می‌رساند.
وی درباره کیفیت آثار هنری افزود: هنگامی که بازار کار قدرتمند باشد سلیقه یابی و سلیقه سازی در حوزه هنر میسر می شود.

وی افزود: برای فروش صنایع دستی مشکلی وجود ندارد و با نگاه درست به بازار می توان بازار صنایع دستی را رونق داد.

صنایع دستی، پس از جنگ جهانی دوم مورد توجه کشورهای پیشرفته قرار گرفت. در ۱۰ ژوئن مصادف با ۲۰ خرداد سال ۱۹۶۴میلادی، نخستین همایش‌ جهانی آن با مشارکت فعالان بیش از ۴۰ کشور جهان در نیویورک برگزارشد. در قطعنامه‌ پایانی آن همایش، تأسیس «شورای جهانی صنایع دستی»، به عنوان نهاد وابسته به یونسکو تصویب‌ و سالروز تأسیس این همایش، به عنوان «روز جهانی صنایع دستی» نامگذاری شد.

ایران نیز از سال ۱۳۴۷ به عضویت این شورا درآمد و در مجمع آسیا و اقیانوسیه‌ آن، مشغول فعالیت شد. این شورا، هم‌اکنون، ۹۰ کشور جهان را تحت پوشش دارد.