کودتایی که برنده آن اردوغان شد

کودتایی که برنده آن اردوغان شد »
» نسخه قابل چاپ
» ارسال به بالاترین
» ارسال به فیس بوک »

مهرداد فرهمند - بی بی سی

کودتایی که برای برچیدن بساط اقتدار رجب طیب اردوغان به راه افتاد،‌ به نظر می رسد به تحکیم بیشتر جایگاه او بینجامد و اعتماد به نفسش را برای عملی کردن طرح‌هایش جهت تغییر ساختار سیاسی کشور و کسب قدرتی فراتر، افزایش دهد. شکست این کودتا ظرف چند ساعت نیز همچون بیمه‌ای شد برای به صفر گراییدن احتمال تکرار تحرکات نظامی مشابه.

پاسخ فوری هواداران آقای اردوغان به فراخوان او برای مقاومت در برابر کودتاچیان نشان داد که او با وجود همه نواهای روزافزونی که در مخالفتش خوانده می‌شود، همچنان صاحب نفوذ کلمه است. حزب عدالت و توسعه نیز کارآمدی خود را در واکنش سریع و بسیج هوادارانش به اثبات رساند.

در مقابل، احزاب مخالف عملکردی منفعلانه و حتی مذبذب از خود نشان دادند که می‌تواند اثری منفی بر وجهه‌شان باقی بگذارد: در آغاز تلاش برای کودتا، کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق از هر گونه موضعگیری علیه کودتا خودداری و اعلام کرد: "ما دموکراسی و حقوق بشر خودمان را تصاحب خواهیم کرد." این حرف چنان دوپهلو بود که در آن وضعیت ممکن بود از آن چنین برداشت شود که او با نظامیانی که با همین شعار به دست آوردن دوباره دموکراسی و حقوق بشر اعلام کودتا کردند،‌ همراهی کرده است.

در نتیجه، وقتی به خیابان ریختن مردم و رویارویی شان با کودتاچیان به حرکتی میهنی تبدیل شد، این دو حزب هیچ سهمی از آن نبردند و سابقه مثبتی از خود در این شب تاریخی برجای نگذاشتند. حزب دموکراتیک خلق‌ها نیز که هوادارانش را عمدتا کردها تشکیل می‌دهند، با کودتا اعلام مخالفت کرد اما فراخوانی برای ریختن به خیابان‌ها و ایستادگی در برابر کودتا نداد.

بدین ترتیب، رجب طیب اردوغان از این شب پرحادثه مقتدرتر از پیش بیرون آمد و مخالفانش در جایگاه ضعیف‌تر از گذشته قرار گرفتند. این کامیابی می‌تواند زمینه را برای اینکه آقای اردوغان طرح خود را برای تغییر قانون اساسی از طریق همه پرسی به مجلس بفرستد، به خوبی فراهم کند، طرحی که نظام سیاسی ترکیه را از پارلمانی به ریاستی تغییر دهد تا رئیس جمهور در مقام قدرت اصلی اجرایی و رهبر کشور قرار گیرد.

آقای اردوغان سال سختی پشت سرگذشته است.

"حزب عدالت و توسعه در انتخابات سال گذشته نتوانست اکثریت کرسی‌های مجلس را از آن خود کند و با زحمت موفق شد اداره دولت را در دست خود نگه دارد"حزب عدالت و توسعه در انتخابات سال گذشته نتوانست اکثریت کرسی‌های مجلس را از آن خود کند و با زحمت موفق شد اداره دولت را در دست خود نگه دارد. بحران در مناطق کردنشین و فرورفتن کشور در نا امنی و افت اقتصادی و تیرگی روابط خارجی چنان رجب طیب اردوغان را آماج انتقادات قرار داد که آرزویش در تغییر نظام سیاسی به محاق فرو رفت اما اکنون موازنه سیاسی در ترکیه در وضعیت متفاوتی قرار گرفته است و اگر به فرض در همین آینده نزدیک انتخاباتی در ترکیه برگزار شود، چشم انداز روشن‌تری پیش روی حزب عدالت و توسعه قرار خواهد داشت.