چرا واکسن ایرانی زدم؟

ایسنا/اصفهان در ابتدای همه‌گیری کرونا شاید کمتر کسی می توانست سریال دنباله دار درگیری جهان با این ویروس و جهش های آن را پیش بینی کند، اما خیلی زود معلوم شد قرار نیست سایه سنگین کرونا به زودی از سر مردم جهان و ایران کم شود و از آن زمان انتظار برای واکسیناسیون علیه کرونا شروع شد.

در دوران پر فراز و نشیب یکه تازی کرونا، در پیک هایی که یکی پس از دیگری از راه رسید، در وضعیت های قرمز و خطرناک و در مناسب های مختلفی که برای هرکدام بیم و نگرانی های بسیاری وجود دارد، اطلاع رسانی ها، هشدارها، نگرانی ها و توصیه های کرونایی پای ثابت اخبار روزانه رسانه هاست که در بیشتر مواقع در رسانه های اصفهان از زبان سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نقل می شود.

این روزها در پیک چهارم کرونا، وضعیت قرمز اصفهان و شروع واکسیناسیون گروه های مختلف، به روال همیشه به سراغ سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان رفتیم تا بعد از ۱۴ ماه، این بار نه از آمار مرگ و میرهای روزانه و تعداد بیماران کووید مثبت و بستری در بیمارستان ها و نه از محدودیت ها و هشدارهایی کرونایی به مردم، بلکه از تجربه داوطلبی برای واکسن کرونای ایرانی بگوید.

این عضو هیئت علمی و استادیار گروه آموزش پزشکی، رئیس مرکز آموزش های مجازی دانشگاه، مدیر روابط عمومی و سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، جوان ترین و دومین داوطلب اصفهانی واکسن کرونای نوترکیب "کنژوگه" بود که بعد از معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، واکسن مشترک انستیتو فینلای کوبا و انستیتو پاستور ایران را تزریق کرد.

این واکسن پس از گذراندن موفق فاز اول و دوم کارآزمایی بالینی، با حضور وزیر بهداشت در اصفهان وارد فاز کارآزمایی بالینی شد تا پس از تایید نهایی در انستیتو پاستور ایران تولید و واکسیناسیون عمومی با آن آغاز شود.

از درد بیماری تا ترس ابتلای دوباره

آرش نجیمی با اشاره به دو تجربه سخت ابتلا به بیماری کووید۱۹، به ایسنا می گوید: یک بار در اسفند ۹۸ و یک بار در خرداد ۹۹ تجربه متفاوت و سختی از کرونا داشتم که باعث شد هر بار حدود دو هفته در منزل قرنطینه شوم و دردهایی تجربه کردم که هنوز هم ادامه دارد. بنابراین ترس از این بیماری را تجربه کرده ام که واقعا بیماری خطرناکی است. ضمن اینکه با وجود اینکه گفته می شود بعد از ابتلا به بیماری حداقل ۶ ماه ایمنی در بدن مبتلایان وجود دارد ولی شک داشتم و واقعا نگران ابتلای دوباره با وجود جهش های جدید کرونا و انتقال آن به خانواده‌ام بودم.

او با یادآوری شروع واکسیناسیون کرونا از بهمن ماه گذشته، خاطرنشان می کند: تزریق واکسن براساس اولویت انجام می شود و نیروهای ستادی در اولویت نبودند، به همین دلیل واکسنی تزریق نکردم و تلاشی هم برای تزریق واکسن نداشتم، تا اینکه شرایطی ایجاد شد که اصفهان در فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن مشترک ایران و کوبا مشارکت کند، البته قرار بود اصفهان شروع کننده باشد اما قرار نبود کارآزمایی در اصفهان افتتاح شود.  

داوطلب مصر و مطمئن بودم

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه می دهد: از روز اول ثبت نام داوطلبان واکسن در اصفهان این کار برایم جالب بود و همان شب در سایت ثبت نام کردم.

" داوطلب مصر و مطمئن بودمسخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه می دهد: از روز اول ثبت نام داوطلبان واکسن در اصفهان این کار برایم جالب بود و همان شب در سایت ثبت نام کردم"با مطالعاتی که داشتم به این نتیجه رسیدم که این واکسن از نظر تکنولوژی واکسن ایمن و اثربخشی است، ضمن اینکه می خواستم در آزمایشی شرکت کنم که صرف واکسن زدن نباشد. خانواده ام نگران بودند و می گفتند چرا واکسن های دیگر را تزریق نمی کنی، ولی خودم هم مصر و مطمئن از این واکسن بودم و هم دوست داشتم داوطلب باشم.

وی با اشاره به اینکه اصلا قرار نبود تزریق واکسن من در افتتاحیه انجام شود، توضیح می دهد: ماجرا از این قرار بود که من هم مثل همه منتظر بودم اسمم در لیست داوطلبان تایید شود و به من پیام بدهند تا برای تزریق واکسن به محل پیش بینی شده در مجاورت بیمارستان الزهرا(س) بروم ولی دو روز قبل از شروع فاز سوم کارآزمایی بالینی اعلام شد که وزیر بهداشت برای افتتاح واکسن به اصفهان می آید و باید افرادی را برای شرکت در برنامه افتتاحیه انتخاب کنیم. تقریبا روز قبل افتتاحیه مشغول دعوت از افراد برای شرکت در کارآزمایی شدیم؛ البته دو نفر ثابت بودند دکتر علیرضا بیگلری رئیس انستیتو پاستور ایران و دکتر محمدمهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت قرار بود اولین واکسن را تزریق کنند، اما از بین داوطلبان اصفهانی دنبال نخستین داوطلبان بودیم. با نمایندگان، افراد سیاسی، چهره های علمی و ... تماس گرفتیم برخی اعلام آمادگی کردند اما ثبت نام نکرده بودند، برخی مشکلات جسمی داشتند، برخی نمی خواستند جلوی دوربین واکسن بزنند و برخی دلایل سیاسی و دلایل دیگری داشتند.

هیچ داوطلبی برای افتتاحیه نداشتیم، خودمان داوطلب شدیم

نجیمی درباره انتخاب داوطلبان روز افتتاحیه ادامه می دهد: روز قبل از افتتاحیه تقریبا هیچ داوطلبی در اصفهان برای این مراسم نداشتیم و بالاخره دکتر کمال حیدری معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دکتر مهدی فارسی مسئول کارآزمایی واکسن پاستور در استان اصفهان و من برای تزریق واکسن در روز افتتاحیه اعلام آمادگی کردیم.

روز افتتاحیه با وجود فشردگی برنامه ها تلاش شد همه پروتکل ها مو به مو رعایت شود، به این صورت که افراد داوطلب باید به محل تعیین شده بروند، رضایت آگاهانه پر کنند، معاینه شوند، خونگیری انجام شود و نامشان در سامانه به عنوان افرادی که می توانند واکسن تزریق کنند ثبت و در نهایت واکسن تزریق شود. البته معاینه و خونگیری من حین صحبت های وزیر و در یکی از سالن های همایش انجام شد و بعد از آن واکسن را تزریق کردم.

این عضو هیئت علمی و استادیار گروه آموزش پزشکی اظهار می کند: درحال حاضر هیچ کدام نمی دانیم واکسن تزریق کرده ایم یا شبه واکسن که اصطلاحا در مطالعات کارآزمایی به آن دارونما گفته می شود، چون در کارآزمایی فاز سوم به ۸۰ درصد واکسن و ۲۰ درصد واکسن نما تزریق می شود تا بتوانند دو گروه را مقایسه کنند و نتایج کارآزمایی براساس این مقایسه ها است.

واکسن بدون عارضه

تکراری ترین سوالی که در چند روز اخیر از او پرسیده شده درباره عوارض واکسن بوده، می گوید: تا الان که هیچ عارضه ای نداشته ام و حالم خیلی خوب است، هنوز هیچ کدام از عوارضی که واکسن های دیگر گزارش شده را نداشته ام، دکتر حیدری و دکتر فارسی هم خوشبختانه هیچ عارضه ای نداشته اند و فکر می کنم یکی از کم عارضه ترین واکسن ها را در کشور تولید کنیم.

مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با تاکید براینکه کم عارضه بودن واکسن مشترک ایران و کوبا را نه براساس نظر شخصی بلکه براساس مطالعات انجام شده می گویم، ادامه می دهد: برخلاف عقیده بسیاری از افراد، واکسن های تولید شده در دنیا مثل فایزر عوارض زیادی داشته اند و حتی از واکسن آسترازنکا که در بین همکارانمان تزریق شد هم عوارضی در محل تزریق و بعد از تزریق گزارش شد. در برخی کشورها چندین نوع واکسن تزریق و عوارض مختلفی از هر واکسن گزارش شد. همه اینها درحالی است که کسانی که در حوزه پزشکی تخصص دارند معتقدند ایران از توانمندی لازم را برای ساخت واکسن دارد و باید به موسساتی مثل پاستور و رازی که سال هاست کار واکسن سازی را انجام داده و ظرفیت لازم برای این کار را دارند باور داشته باشیم. در مجموع همه این عوامل باعث شد حتی یک درصد هم در تزریق نه تنها این واکسن که هیچ واکسن ایرانی شک نداشته باشم.

هیچ تفاوتی بین داوطلبان وجود ندارد

وی با اشاره به اینکه افراد زیادی می خواستند در این مطالعه شرکت کنند ازجمله رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که مدتی قبل برای چندمین بار دچار بیماری کووید شده بود، توضیح می دهد: به هرحال افرادی که واکسن را تزریق کردند همه در حوزه علوم پزشکی فعالیت می کنند و از ابتدا با این بیماری درگیر بوده اند ولی همه با اعتماد کامل این واکسن را تزریق کردیم.

"با مطالعاتی که داشتم به این نتیجه رسیدم که این واکسن از نظر تکنولوژی واکسن ایمن و اثربخشی است، ضمن اینکه می خواستم در آزمایشی شرکت کنم که صرف واکسن زدن نباشد"ما هم مثل همه داوطلبان همه مراحل را طی کردیم و هیچ تفاوتی بین افرادی که روز اول تزریق کردند و افرادی که الان مراجعه می کنند وجود ندارد.  

این عضو هیئت علمی و استادیار گروه آموزش پزشکی تاکید می کند: قطعا با نیت تزریق واکسن داوطلب شدم، ولی اگر شبه واکسن تزریق شده باشد هم در انتهای کارآزمایی یعنی اوایل خرداد این واکسن را دریافت خواهم کرد.

تکمیل نیمی از ظرفیت پیش از رونمایی رسمی از واکسن

وی در مورد مشارکت مردم اصفهان در کارآزمایی بالینی این واکسن می گوید: استقبال مردم اصفهان خیلی خوب بود و تقریبا ظرفیت در حال تکمیل شدن است. اینکه قبل از رونمایی رسمی از واکسن ۵۰ درصد ظرفیت تکمیل شود خیلی اتفاق خوبی است و در این چند روز هم همه افرادی که با من در تماس هستند مدام پیگیر واکسن هستند.  

نجیمی با بیان اینکه هیچ خدمات ویژه ای به مشارکت کنندگان در کارآزمایی بالینی واکسن داده نمی شود، تصریح می کند: افرادی که دارونما دریافت کردند در پایان کارآزمایی خودشان و یکی از اعضای خانواده شان واکسن اصلی را دریافت می کنند. به افرادی که برای واکسیناسیون مراجعه می کنند نیز بسته ای حاوی کارت واکسن و هزینه رفت و آمد داده می شود، ضمن اینکه مشارکت کنندگان طی این مدت کاملا زیر نظر پزشک هستند و معاینات لازم انجام می شود.

قبل از تزریق واکسن از همه افراد رضایت نامه گرفته می شود تا وارد آزمایش شوند ولی آزمایشی که مطمئن و ایمن است.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره برخی بی اخلاقی ها که در جریان واکسیناسیون اتفاق افتاد نیز می گوید: درحال حاضر نمی توان به همه جنبه های این مسائل پرداخت. به نظرم بخشی از این اتفاقات به توجه نداشتن به سند ملی واکسیناسیون بر می گردد درحالی که لازم است همه به اولویت های سند ملی واکسیناسیون پایبند باشیم. در این مدت هر کجا می رویم گروه های مختلف شغلی می گویند چرا ما در اولویت واکسن نیستیم؟ درحالی که همه مردم در اولویت وزارت بهداشت هستند، اما با توجه به تعداد واکسن برخی در اولویت بالاتری قرار می گیرند.

ای کاش مدیران فرهنگ خلبانی داشتند 

او ادامه می دهد: شاید بخشی از این اتفاقات ریشه فرهنگی داشته باشد. فرهنگ مدیریت خلبانی این است که وقتی اتفاقی برای هواپیما می افتد کاپیتان آخرین نفری است که از هواپیما خارج می شود و ای کاش این فرهنگ در جامعه ما هم وجود داشت و مدیران تا زمانی که همه کارکنانشان از خطر دور نشده و واکسن نزده اند حق خودشان نمی دانستند که واکسن دریافت کنند. در مجموع برخی بزرگنمایی هایی انجام شد و برخی اتفاقات افتاد که خاطر جامعه را مکدر کرد.

استادیار گروه آموزش پزشکی در خاتمه با یادآوری اینکه همه واکسن هایی که وارد فاز سوم کارآزمایی بالینی می شوند، کارآزمایی فاز یک و دو را با موفقیت گذرانده و تایید شده اند و احتمالا همین واکسن ها در فاز چهارم و عمومی در دسترس همه قرار می گیرد، خاطرنشان می کند: مشارکت در کارآزمایی های واکسن نه تنها خطری ندارد، بلکه این اطمینان و باور را به جامعه می دهد که واکسن خطری ندارد، از طرف دیگر اشخاصی که داوطلب شده اند می توانند زودتر واکسینه شوند.

نجیمی با بیان اینکه خوشبختانه بعد از گذشت چند روز از تزریق واکسن حالا نگرانی ها برطرف شده و عامل تشویق افراد بسیاری برای شرکت در کارآزمایی واکسن های ایرانی شده ام، می گوید: افراد زیادی دائما حالم را می پرسیدند و الان که مطمئن شده اند مشکلی ندارم به نوعی مبلغ واکسن ایرانی شده ام. امیدوارم همه بتوانیم حامی و قدردان زحمات و پشتکار متخصصان داخلی در تولید واکسن باشیم.

انتهای پیام