چالش‌‌های معاصر فلسفه اسلامی‌و‌راهکارهای برون‌رفت از‌آنها بررسی می شود

چنين تصور مي‌شود كه فلسفه اسلامی در دوره معاصر در قیاس با فلسفه غربی در یک دور بسته مانده است و نتوانسته است پاسخگوی چالش‌های نظري و عملي معاصر در عرصه‌های مختلف حيات بشري باشد كه این امر خود دو نتیجه و پیامد ... طرح پژوهشي «فلسفه اسلامي و بحران‌هاي معاصر» با هدف شناسايي بحران‌هاي معاصر فلسفه اسلامي و راهكارهاي برون‌رفت از آن در پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي به مرحله اجرا درآمد. به گزارش ايلنا از روابط عمومي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، دكتر سيد محسن ميري، سرپرست اين طرح پژوهشي با بيان اين مطلب گفت: يكي از عرصه‌هاي اساسي و مهم فرهنگ اسلامي، فلسفه و انديشه اسلامي است كه از عقلانيت بسیار بالا و توانائي‌هاي فراواني برخوردار است و مي‌تواند سهم مهمي در رشد و توسعه انديشه و عمل جهاني در دوران جديد داشته باشد ولي به دليل عدم مواجهه جدي با چالش‌هاي مدرن و درگير نشدن با مسائل و مشكلات انسان معاصر، جايگاه آن به خوبي شناخته نشده است و اين تلقي به وجود آمده است كه اين انديشه در دوران ما عقيم و دچار بن‌بست و ركود است و راه حل مشكلات معاصر را بايد در همان فلسفه‌هاي غربي معاصر جست و جو كرد در حالي كه فلسفه اسلامي نيز مي‌تواند براي مشكلات فعلي بشر، راهكارهاي متنوعي ارائه دهد. رئيس گروه فلسفه و كلام پژوهشگاه علوم انساني ادامه داد: چنين تصور مي‌شود كه فلسفه اسلامی در دوره معاصر در قیاس با فلسفه غربی در یک دور بسته مانده است و نتوانسته است پاسخگوی چالش‌های نظري و عملي معاصر در عرصه‌های مختلف حيات بشري باشد كه این امر خود دو نتیجه و پیامد ناخوشایند به همراه داشته است؛ اول این که بسیاری را به این باور رسانده که فلسفه اسلامی به تاریخ تعلق دارد و فلسفه زنده و پویایی نیست. دومین پیامد منفی رویگردانی از فلسفه اسلامی و گرایش بیش از حد به فلسفه های غربی است. به عبارتی ذخایر فکری مسلمانان و ایرانیان که از عقلانيت و كارآمدي بالايي برخوردار است و قرن‌ها برای به دست آوردن آن تلاش شده است، به دست فراموشی سپرده شده است. دكتر ميري در خصوص علل وجود اين چالش‌ها گفت: يكي از عوامل بروز اين چالش‌ها، تعارض و بيگانگي ميان بينش‌ها (به معناي عام آن) و ارزش‌هاي غربي حاكم بر پديده‏هاي مدرن و همچنين بينش‌ها و ارزش‌هاي جوامعي بود كه پديده‌هاي مدرن به آنها عرضه شد. وي با اشاره به راهكارهاي پيشنهادي براي رفع چنين چالش‌هايي در فلسفه اسلامي، تصريح كرد: يك راه حل مناسب و معقول مي‌تواند این باشد كه با تحليل جامع و موشكافانه‌اي نسبت به هر دو فرهنگ (اسلامي و غربي) و نيز پديده‌هاي مدرن، الگویی ارائه شود كه نهايتاً به بومي شدن آن پديده‌هاي مدرن بيانجامد؛ به گونه‏اي كه ضمن بهره‏گيري از پديده‌هاي مدرن، سنت‌ها و فرهنگ بومي حفظ شود و به نظر مي‌رسد تا زماني كه چنين امري اتفاق نيافتد، نمي‌توان انتظار تحقق جامعه‌اي پويا، درونزا، مستقل و پيشرفته را داشت. سرپرست طرح پژوهشي «فلسفه اسلامي و بحران‌هاي معاصر» خاطر نشان كرد: اين تحقيق در پي آن است كه با بررسي روش‌هاي مختلف، راهي را بيابد كه ضمن تبيين نقاط قوت و توانائي‌هاي فلسفه اسلامي، عرصه‌هايي را معرفي كند كه اين دانش مي تواند در آن گام نهد و به گونه‌اي تاثيرگذار در مقام نظريه‌پردازي و پاسخگويي برآيد. به عبارت ديگر، هدف اين طرح آن است كه نشان دهد كه مي‌توان در دوران معاصر زيست و با استفاده از نظام متافيزيكي و فلسفي اسلامي به گونه‌اي معقول و كارآمد به حل مشكلات معاصر پرداخت. دكتر ميري با اشاره به ويژگي‌هاي اين طرح پژوهشي گفت: مهم‌ترین نوآوری در این طرح آن است که به روش تطبیقی از الگوهای موفق غربی یا شرقی در خصوص رویکرد جدید به فلسفه سنتی، برای حلّ چالش‌های معاصر و یا تأثیرگذاری در سایر حوزه‌های معرفتی استفاده می‌شود. نکته دوم این است که این طرح به صورت «مسأله محور» عمل می‌شود و علاوه بر طرح مباحث مابعدالطبیعی و نظری به مباحث کاربردی نیز می پردازد. رئيس گروه فلسفه و كلام پژوهشگاه علوم انساني پيش‌بيني كرد بخش‌هاي قابل توجهي از نتايج طرح پژوهشي «فلسفه اسلامي و بحران‌هاي معاصر» تا سال 89 منتشر شود. پايان پيام