ورود نفت ایران به باشگاه ۱۰۰ دلاری‌ها

همزمان با افزایش تحولات سیاسی در خاورمیانه و شمال آفریقا بهای نفت صادراتی ایران هم با عبور از مرز 103 دلار رسما به باشگاه نفت‌های 100 دلاری جهان پیوست، این در حالی است که پنج عامل سیاسی و اقتصادی هنوز به افزایش قیمت طلای سیاه دامن می‌زند.به گزارش مهر، افزایش تحولات سیاسی در کشورهای نفت خیز شمال آفریقا همچون لیبی و الجزایر و احتمال گسترش این ناآرامی ها به برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون کویت، بحرین، عمان، عربستان سعودی و یمن منجر به افزایش بی سابقه بهای جهانی نفت خام در دو هفته گذشته شده است.بر اساس گزارش روز گذشته دبیرخانه اوپک، قیمت سبد نفتی سازمان اوپک با افزایشی چند دلاری در مدت چند ساعت به 105 دلار و 88 سنت افزایش یافته است و همزمان با کاهش تولید و صادرات نفت لیبی بهای طلای سیاه در بازار اروپا هم دستخوش نوسانهای متعددی شده است. روز گذشته بهای نفت برنت دریای شمال به 110 دلار و 23 سنت افزایش یافت و حتی برخی از منابع خبری از افزایش قیمت این نفت خام به 115 دلار خبر می دهند. در بازار ایالامت متحده آمریکا هم بهای نفت دبلیو.تی.آی به مرز یکصد دلار به ازای هربشکه نزدیک شده است. اما با افزایش قیمت سبد نفتی اوپک بهای نفت خام صادراتی ایران هم افزایش قابل توجه ای در روزهای گذشته داشته است به طوری که قیمت سبد نفت ایران پس از گذشته سه سال در آخرین ساعات روز گذشته به بیش از 103 دلار افزایش یافته است که پیش بینی می شود روند صعودی قیمت طلای سیاه ایران در روزهای آینده هم به روند صعودی خود ادامه دهد. گمانه زنی های کارشناسان بین المللی حاکی از آن است که در صورت ادامه تحولات سیاسی بهای جهانی نفت به ویژه در بازار اتحادیه اروپا از مرز 140 دلار عبور خواهد کرد و رکوردهای جدید قیمتی برای این کالای استراتژیک به ثبت می رسد. لیبی و الجزایر متهم ردیف اول افزایش بهای طلای سیاه به گزارش مهر، بررسی وضعیت عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی نفت نشان می دهد که در شرایط فعلی نقش عوامل ژئوپولوتیکی و غیر بنیادین بیش از عنصر دیگری در نوسانهای بازار نفت تاثیر گذار است. پیش بینی موسسات بین المللی برای سه ماهه نخست سال 2011 میلادی حاکی از آن است که همزمان با کاهش دو میلیون بشکه برای تقاضای فصلی نفت به ویزه در اروپا و آمریکای جنوبی  با توجه به گرم شدن هوا، تقاضای جهانی برای نفت خام حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش می یابد و از 85.6 به 86.6 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. در این مدت میزان عرضه نفت توسط کشورهای غیر عضو اوپک روزانه 300 هزار بشکه و نفت کشورهای عضو اوپک حدود 500 هزار بشکه افزایش می یابد و در این صورت عملا بازار باید با مازاد عرضه و کاهش قیمتهای نفت مواجه شود. در حال حاضر به اعتقاد کارشناسان بین المللی تحولات سیاسی در لیبی و الجزایر به عنوان دو عضو سازمان اوپک و نگرانی از توقف کامل صادرات نفت لیبی (حدود یک میلیون بشکه در روز) منجر به افزایش معاملات سفته بازان در بازار جهانی نفت شده است. خروج برخی از شرکتهای اروپایی و چند ملیتی در لیبی هم همچون OMV اتریش، انی ایتالیا، برتیش پترولیوم انگلیس، شرکت انگلیسی- هلندی شل، توتال فرانسه، رپسول اسپانیا و چند شرکت آمریکایی از لیبی و نامشخص بودن زمان بازگشت و آغاز فعالیتهای مجدد این شرکتها در لیبی هم به افزایش نگرانی درباره وضعیت عرضه نفت دامن زده است. یکی دیگر از عومل افزایش بی سابقه بهای طلای سیاه در روزهای اخیر اظهار نظر اعضای مختلف اوپک مبنی بر عدم افزایش تولید نفت خام این سازمان بوده است هر چند برخی از کشورهای عضو اوپک همچون عربستان اعلام کرده اند که در صورت وخامت اوضاع میزان عرضه نفت مازاد خود به بازار را افزایش خواهند داد.در همین حال محمد علی خطیبی نماینده ایران در اوپک با بیان اینکه ناآرامی ها در خاورمیانه، شمال آفریقا و افزایش قیمتهای جهانی نفت خام شرایط بسیار بی ثباتی را برای اوپک ایجاد کرده است، معتقد است: اوپک نمی تواند در این باره اقدامی انجام دهد و برای هر گونه اقدامی نیاز به یک شرایط با ثبات و آمارهای دقیق درباره تقاضا و ذخیره سازی ها دارد. به گفته وی در چنین شرایط نا آرامی و بی ثباتی اوپک نمی تواند تصمیم گیری درست و دقیقی داشته باشد و باید آمارهای دقیقی در خصوص میزان کاهش تولید و عرضه نفت داشته باشیم زیرا اوپک نمی تواند هر روز بر اساس تحولات جدید سیاسی جهان تصمیم گیری کند . در کنار تحولات ژئوپولیتیکی، مسائل مالی و اقتصادی هم بازارهای جهانی نفت خام را متاثر کرده است به طوری که بانک مرکزی اروپا هفته جاری شدار داده است: فشارهای تورمی به شدت رشد و رونق اقتصادی منطقه یورو را تهدید می‌کند. بر این اساس بانک مرکزی اروپا برای کنترل نرخ تورم و رساندن این نرخ به کمتر از 2 درصد باید در سیاستهای پولی خود تجدید نظر کند و نرخ بهره بانکی خود را در ماه‌های آینده افزایش دهد. این در حالی است که نرخ تورم منطقه یورو در ماه ژانویه 2011 میلادی به بیش از 2.4درصد رسید که این رقم در 26 ماه گذشته بی‌سابقه بوده است. پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم اروپا تا پایان سال جاری میلادی با اقدامات بانک مرکزی اروپا به 1.8 درصد کاهش یابد. کارشناسان اقتصادی معتقدند بانک مرکزی اروپا تا 6 ماه آینده مجبور به افزایش نرخ بهره بانکی به 1.25 درصد خواهد شد. افزایش بدهی‌های دولت توکیو و مشکلات سیاسی در این کشور آسیایی که منجر به کاهش رتبه اعتباری ژاپن شده یکی دیگر از دلاییل رشد بهای جهانی نفت به ویژه در بازارهای شرق آسیا بوده است به طوری که بدهی‌های دولت ژاپن به بیش از 200 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده که این بالاترین میزان در کشورهای صنعتی به شمار می‌آید. گزارشهای رسمی حاکی از آن است که کاهش میزان تولید ناخالص داخلی ژاپن در سال 2010 میلادی نسبت به چین بوده و از این رو ژاپن پس از چین به جایگاه سوم اقتصاد بزرگ جهان سقوط کرده است. از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود بدهی دولت ژاپن تا سال 2012 میلادی به بیش از 210 درصد تولید ناخالص افزایش یابد که این موضوع تاثیر روانی خود در بازار استراتژیک ترین کلای جهان را بر جای گذاشته است. افزایش قیمت بنزین و گازوئیل در بازار خلیج فارس تحولات قیمتی در بازار نفت در بهای فرآورده های مختلف نفتی هم تاثیر گذار بوده است به طوری که مطابق با گزارش رسمی موسسات بین المللی بهای هر تن بنزین سوپر در بازار خلیج فارس به 968 دلار، گازوئیل به 879 دلار و سوخت جت به 974 دلار افزایش یافته است. در بازار سنگاپور، اختلاف قیمت این فرآورده نفتی با نفت‌خام شاخص دبی به دلیل تقاضا برای آن از سوی نیروگاه‌ها و کاهش عرضه نفت‌ کوره به حدود 4 دلار در هر بشکه رسیده است. علاوه بر این، در اروپا همین اختلاف به کمترین سطح از ماه نوامبر سال 2010 میلادی تاکنون رسیده است، زیرا علاوه بر اینکه نرخ اجاره نفتکش‌های مخصوص حمل فرآورده‌های نفتی با افزایش روبرو شده، قیمت نفت‌ کوره نیز به دلیل افزایش تقاضا بالاتر رفته است. عامل اصلی رونق بازار نفت‌ کوره در آسیا می‌تواند افزایش تقاضای آن از سوی نیروگاه‌های کره‌ جنوبی، ژاپن و پاکستان باشد. شرکت نفت پاکستان حدود 1/1 میلیون تن از این فرآورده نفتی را برای استفاده در نیروگاه‌های خود به مدت چهار ماه از ژانویه تا مارس خریداری کرده  است. اردن نیز به دلیل قطع انتقال گاز در یکی از خطوط لوله این کشور، 150 هزار تن نفت‌کوره را خریداری کرده است. همین امر سطح ذخایر نفت‌کوره در سنگاپور را برای دومین بار از سال 2010 میلادی تاکنون با کاهش روبرو کرده و این بار در ماه فوریه با کاهش محسوس به 9/16 میلیون بشکه رسانده است. در ژاپن، نیروگاه‌های برق سرزمین آفتاب تابان در ماه ژانویه به دلیل سرمای شدید هوا تقریبا 50 درصد افزایش مصرف نفت‌کوره نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته اند. در سنگاپور هم فروش نفت‌کوره به نفت‌کش‌ها در ماه ژانویه به رکورد جدید 3.64 میلیون تن رسید که نسبت به ماه دسامبر و مدت مشابه سال گذشته میلادی به ترتیب 4.3 و 13.4 درصد افزایش داشته است.