چالشهای زیست محیطی سنگبریها در لرستان/ طبیعت با یک لایه پودر سنگ!

به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، فعالیت سنگبریها در حاشیه شهرهای استان لرستان دارای آلودگیهایی در ایعاغد مختلف است که از جمله آنها می توان به گرد و غبار حاصل از فعالیت این سنگبری ها، پسماندها و ضایعات آنها اشاره کرد. این در حالیست که گرد و غباری که در هنگام برش و یا تراشیدن سنگ به وجود می آید می تواند مضر باشد چرا که این غبارها حاوی سیلیس هستند. این ذرات می تواند به قسمتهای عمقی ریه برسد و باعث بیماری به نام سیلیکوزیس شود. علایم سیلیکوزیس شامل تنگی نفس، سرفه شدید، خس خس سینه واحساس فشار در سینه است. البته باید توجه داشت آلودگی هوا بیشتر در سنگتراشی هایی ملموس است که بدون آب فعالیت می کنند. دوغاب حاصل از تولید سنگ که شامل مخلوط آب و ذرات بسیار ریز سنگ (پودر سنگ) می باشد از دیگر پسماندهای سنگبری ها است. این دوغاب به صورت شیره ای رقیق است که به راحتی جریان می یابد و در کلیه قسمت های خط تولید وجود دارد و سپس به حوضچه های ترسیب منتقل می شود. آب در حوضچه آخر توسط پمپ مجدد به خط تولید برگردانده می شود و پس از ته نشینی ذرات معلق که پودر سنگ نامیده می شوند، به صورت گل رسوب کرده و این رسوبات پس از خشک شدن جمع آوری و دور ریخته می شوند. زایدات کارخانه سنگ از دیگر پسماندهای حاصل از فعالیت سنگبریها است. این زایدات در مراحل مختلف تولید ایجاد می شود که بخشی از آن قابلیت استفاده و بازیافت در کارخانه های سنگ کوبی را دارند که باید به این امر از سوی متولیان توجه شود. مدیر کل محیط زیست استان لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد اظهار داشت: یکی از مشکلات و معضلات کنونی زیست محیطی استان رها کردن لجن های سنگبری ها در کنار جاده ها، رودخانه ها و زمین های کشاورزی است. محمد حسین بازگیر ادامه داد: این موضوع در استان لرستان به خصوص در شهرستان های خرم آباد، الیگودرز، بروجرد و دورود مشاهده می شود. وی با اشاره به طرح این معضل در کارگروه پسماند استان، بیان داشت: قرار بود این موضوع به عنوان طرحی جامع برای مدیریت پسماند تا دو سه ماه آینده به تصویب کارگروه برسد. مدیر کل محیط زیست استان لرستان ادامه داد: در راستای مدیریت پسماند سنگبرهای استان همچنین مقرر شد که گشت های مشترکی بین صنایع و معادن، آب منطقه ای و محیط زیست در دستور کار قرار گیرد. بازگیر افزود: همچنین آب منطقه ای و محیط زیست نیز گشت هایی را برای پایش حاشیه رودخانه های استان در نظر گرفته اند که از ریختن پسماند و نخاله های ساختمانی در حاشیه آنها جلوگیری شود. مدیر کل محیط زیست استان لرستان با بیان اینکه سنگبریها دو نوع ضایعات دارند، خاطر نشان کرد: لجن های سنگبری ها یکی از معضلات مهم در این زمینه است. بازگیر ادامه داد: بخار آب ناشی از فعالیت سنگبریها تبدیل به پودری می شود که در اثر پخش شدن آن در بافت خاک یا در رودخانه ها موجب آلوده شدن محیط زیست شده و خاک را به سمت قلیایی شدن می برد. وی با بیان اینکه این آلودگی ها تاثیر سوئی روی رشد گیاهان دارد، یادآور شد: پودرهای حاصل از فعالیت سنگبری ها با جذب آب تبدیل به سیمانی می شود که زمین کشاورزی را از حاصلخیری می اندازد. مدیر کل محیط زیست استان لرستان خاطر نشان کرد: همچنین رها کردن لجن های حاصل از فعالیت سنگبریها در کنار جاده ها و رودخانه ها منظره زیست محیطی را با مشکل جدی مواجه می کند. بازگیر با بیان اینکه یکی دیگر از ضایعات سنگبریها لاشه سنگ ها است، افزود: هم اکنون 60 درصد فعالیت سنگبریهای استان تبدیل به ضایعاتی می شود که برای محیط زیست مشکلاتی را ایجاد می کند. وی با اشاره به تمهیدات محیط زیست در این رابطه، بیان داشت: در این راستا طرحی علمی برای تبدیل لجن های سنگبریها و پودرهای سنگ به سنگ قابل استفاده تدوین شده است که برای اجرایی شدن در اختیار سنگبریها قرار خواهد گرفت. مدیر کل محیط زیست استان لرستان با تاکید بر اینکه خود واحدهای تولیدی باید در راستای رعایت نکات زیست محیطی حرکت کنند، افزود: پیگیری در این زمینه به دستگاههای امور آب، صنایع و معادن و محیط زیست محول شده است. بازگیر ادامه داد: با پیگیریهای صورت گرفته قرار است موضوع ساماندهی پسماند سنگبریهای لرستان به عنوان یک متمم به طرح مدیریت پسماند استان اضافه شود. رئیس سازمان صنایع و معادن استان لرستان نیز پیش از این با انتقاد از فعالیت سنتی واحدهای سنگبری در لرستان، گفته بود که تنها 20 درصد واحدهای سنگبری استان به صورت مدرن فعالیت می کنند. بنابر این گزارش در حال حاضر 450 واحد سنگبری در استان لرستان با ظرفیت اشتغال مستقیم 5 هزار نفر در حال فعالیت هستند. این استان استان لرستان با توجه به منابع غنی سنگ به خصوص سنگهای تزئینی و نما در منطقه، در زمینه سرمایه‌گذاری در راستای فرآوری انواع سنگهای تزئینی، ساختمانی و مواد کانی غیرفلزی استانی مستعد است. بیشتر معادن استان لرستان به سنگهای نما و تزئینی اختصاص دارد به طوریکه با داشتن حدود یک چهارم ذخایر سنگهای تزئینی کشور حائز رتبه اول در این زمینه است. تولیدات سنگ لرستان 22 درصد تولیدات کشور و سه درصد تولید جهانی است. از انواع معادن این استان می توان به سنگ گچ، سنگ آهک، سنگ چینی، فروسیلیس، فلدسپات، تالک، نمک و سنگ لاشه پالون اشاره کرد. هم اکنون لرستان بعد از اصفهان به لحاظ میزان استخراج سنگ در رتبه دوم قرار دارد و سالانه حدود سه میلیون تن انواع سنگ تزئینی و ساختمانی از معادن این استان استخراج می شود که بخشی از آن در استان، بخشی در بازارهای داخلی و حدود 200 هزار تن آن در بازارهای کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا و کشورهای آسیای جنوب شرق مصرف می شود. .......................................... گزارش: صدیقه حسینی