سکه طلا در سرازیری افتاد حباب‌شکنی در بازار سکه

گروه بازار پول - مسعودرضا طاهری: حباب قیمت سکه با ورود جدی بانک مرکزی به بازار سکه شکسته شد. دیروز همزمان با انتشار  اولین اخطارهای رییس کل بانک مرکزی در مورد حباب قیمت سکه پس از بازگشت از اجلاس بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، قیمت انواع سکه در بازار به سرعت کاهش یافت.همان‌طور که پیش‌بینی شده بود، ربع سکه با بیشترین افت قیمت همراه شد و با 33 هزار تومان کاهش به نرخ 130 هزار تومان رسید. سکه بهار آزادی نیز 15 هزار تومان از حباب خود را از دست داد و به نرخ 430 هزار تومان افت کرد. در جریان کاهش شدید قیمت‌ها، نیم سکه 4000 تومان ارزان شد و 220 هزارتومان عرضه شد. در این میان قیمت سکه طرح قدیم اگرچه 10 هزارتومان کاهش داشته، اما بازهم رقم دقیقی برای آن اعلام نشده است. این سکه در بازار دیروز که اغلب فروشنده سکه بوده و خریداری در آن به چشم نمی‌خورد، با نرخ 465 هزار تومان در برخی تابلو‌ها خودنمایی می‌کرد.افت قیمت سکه با میانداری بانک مرکزی در حالی در جریان است که یک کارشناس اقتصادی ضمن متهم کردن بانک مرکزی به گران فروشی سکه، عامل اصلی حباب قیمت سکه را تلاش این بانک برای تجمیع منابع ریالی دولت و سیاست‌های پولی آن دانسته است. در عین حال رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر این که افزايش قيمت‌ها در بازار داخلي تابع نوسانات جهاني بوده و زماني كه اين قيمت‌ها به دليل بحران‌ها و مسائل جهاني بالا مي‌رود به طور حتم قيمت‌هاي داخلي نيز بالا خواهد رفت، گفته است که قیمت‌ها را کنترل خواهد کرد.اين در حالي است كه در بازار‌های جهانی، قیمت طلا با عبور از مرز1500 دلار روز گذشته تا ساعت 30/18 به وقت تهران با بیش از 7 دلار افزایش به نرخ 1501 دلار رسید. افت ارزش دلار آمریکا و کاهش رتبه اعتباری آن از سطح AAA مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت طلا در دو روز گذشته بوده است.عرضه شمش‌ طلا و سكه از روز شنبه رييس كل بانك مركزي با اشاره به عرضه شمش‌هاي 5/12 كيلوگرمي در بانك كارگشايي گفت: از شنبه هفته آينده اكثر واحدهاي بانكي به توزيع سكه و شمش براي شكست حباب قيمتي در بازار سكه اقدام خواهند كرد.محمود بهمني سه‏شنبه شب طي سخناني پس از بازگشت از اجلاس بهاره صندوق بين‌المللي پول در واشنگتن در جمع خبرنگاران به ارائه اخباري براي كاهش التهاب در بازار سكه پرداخت و اظهار کرد: از روز شنبه به ميزان كافي و تعداد قابل توجهي در واحدهاي بانكي، سكه و شمش بين مردم توزيع خواهد شد. وي ادامه داد: ‌كساني كه دنبال خريد طلا هستند شمش‌هاي 5/12 كيلوگرمي را از واحدهاي بانكي خريداري كنند. رييس كل بانك مركزي با تاكيد بر اينكه از روز جاري (سه‌شنبه) به بانك كارگشايي اعلام شد شمش‌هاي 5/12 كيلوگرمي در اختيار متقاضيان قرار گيرد، تصريح كرد: مردم به قيمت‌هاي واقعي و جهاني سكه توجه داشته باشند و بدون لحاظ اين نرخ‌ها از بازار آزاد طلا نخرند. بهمني ادامه داد: زماني كه قيمت ربع بهار 160 هزار تومان اعلام شود به معناي رسيدن نيم ‌بهار به 320 هزار تومان و يك بهار 640 هزار تومان است، اما بايد ديد آيا واقعا در سكه‌هاي يك بهار به ميزان 640 هزار تومان طلا به كار رفته است. وي ضمن تاكيد بر اينكه به طور حتم قيمت‌هاي مذكور اشتباه و كاذب است، ادامه داد: به طور حتم قيمت يك بهار كمي بالاتر از 400 هزار تومان است. به گفته بهمني سكه بهار آزادي قيمت ضرب دارد كه اين نرخ مي‌تواند به قيمت سكه اضافه شود، اما باز هم قيمت اين سكه به رقم فعلي كه در بازار اعلام مي‌شود، نمي‌رسد. رييس كل بانك مركزي به تجار و متقاضيان طلا توصيه كرد: اگر دنبال خريد طلا هستند حتما شمش بخرند. وي خطاب به مردم و متقاضيان اين روزهاي خريد سكه تاكيد كرد: چرا اين افراد سكه مي‌خرند كه در آينده در ضرب و فروش متحمل ضرر و زيان شوند. بهمني با اشاره به اينكه پيش‌بيني اين وضعيت از 2 سال قبل در بانك مركزي صورت گرفته بود، تصريح كرد: پيش از اين نيز اعلام كرده بودم كه به ميزان چندصد تن طلا خريداري كرده‌ايم و اگر نياز باشد به بازار عرضه مي‌كنيم. رييس كل بانك مركزي تاكيد كرد: كنترل قيمت براي كساني كه از بازار و واسطه‌ها سكه مي‌خرند از بانك مركزي خارج است؛ اين امر به طور كلي اشتباه است. قيمت‌ها را فردا واقعي مي‌كنيم بهمني در پاسخ به اين سوال كه افزايش قيمت‌ها در بازار داخلي تا چه زماني ادامه خواهد داشت؟ تصريح كرد: افزايش قيمت‌ها در بازار داخلي تابع نوسانات جهاني بوده و زماني كه اين قيمت‌ها به دليل بحران‌ها و مسائل جهاني بالا مي‌رود به طور حتم قيمت‌هاي داخلي نيز بالا خواهد رفت. به گفته اين مقام مسوول در نظام بانكي ورود دلالان به بازار طلا و فروش سكه با قيمت‌هاي بالاتر از بانك مركزي به هيچ وجه توجيه علمي و اقتصادي ندارد. وي افزود: حباب قيمت‌هاي سكه در بازار شكسته مي‌شود. رييس كل بانك مركزي همچنين در اين سخنان خود با تاكيد بر عرضه سكه و شمش در واحدهاي بانكي گفت:‌ اين اقدام مانع از سفته‌بازي و بورس‌بازي در بازار خواهد شد. وي همچنين با اشاره به گزارش پولشويي در جلسات اجلاس بهاره افزود: هرسال اجلاس اطلاعيه‌هايي را به بانك مركزي مي‌داد، اما امسال با گزارش‌هاي كارشناسي هيات ايراني مسوولان بانك جهاني و صندوق‌ بين‌المللي پول متقاعد شدند اتهامات پولشويي عليه ايران اصلا صحت ندارد. گران‌فروشي سكه با اراده بانك مركزيدر همين رابطه يك كارشناس اقتصادي دليل اصلي حباب بازار سكه در روزهاي اخير را ناشي از سياست‌هاي عمدي بانك مركزي دانست و گفت: اگر دشمن بخواهد به ايران ضربه بزند در بازار ارز يا سكه التهاب ايجاد مي‌كند.محمد خوش‌چهره در گفت‌وگو با فارس، ضمن اينكه خروج سپرده‌ها از بانك‌ها و ورود آنها به بازار طلا را پديده نامطلوبي عنوان كرد، گفت: تغيير سياست‌هاي اعتباري بانك مركزي نبايد به گونه‌اي باشد كه موجب نااطميناني در بازار شود. اين كارشناس اقتصادي كاهش نرخ سود سپرده‌ها را موجب خروج سرمايه‌ها از شبكه بانكي و جذب آنها در بازارهاي ديگر سرمايه‌گذاري از جمله اوراق مشاركت، سرمايه و طلا دانست و افزود: بانك مركزي بايد بتواند اين سپرده‌ها را مديريت كند و نبايد اجازه افزايش التهاب در بازارهاي اقتصادي را بدهد. وي ادامه داد: طبق اقتصاد امنيتي، بازارهاي ارز، سكه و طلا از جمله بازارهايي است كه مورد هدف دشمنان قرار دارد؛ اگر دشمن بخواهد به ايران ضربه بزند در بازار ارز يا سكه التهاب ايجاد مي‌كند. خوش‌چهره با تاكيد بر حساس بودن و شكنندگي نرخ ارز و سكه در بازار داخلي تصريح كرد: اگر بورس و ساير بازارها مشابه اوراق مشاركت دچار التهاب شود به اندازه التهابات بازار طلا و ارز خطر ندارد. چه كساني از التهاب بازار طلا منتفع مي‌شوند؟ اين استاد دانشگاه ضمن اشاره به لزوم اهميت شناخت منتفعين در نوسانات اخير بازار سكه گفت: نوسانات چند دهه اخير بازار طلا نشان مي‌دهد كه در برخي مواقع منتفع اصلي دولت بوده كه سعي مي‌كرده با اجراي سياست‌ها و روش‌هاي خاصي به بازارهايي مانند طلا و ارز التهاب ببخشد. وي اضافه كرد: به دليل اينكه دولت‌ها عرضه كننده اصلي طلا و ارز است براي اينكه به منابع ريالي بيشتري دسترسي پيدا كند اقدامات مشابه فوق را انجام مي‌دهد. اين سياست درحالي صورت مي‌گيرد كه آثار تورمي در درجه اول به ضرر دولت مي‌شود. اين كارشناس اقتصادي با بيان اينكه التهابات اخير بازار سكه نيز مي‌تواند يكي از سياست‌هاي دولت باشد، تصريح كرد: بنابراين دولت (بانك مركزي) خود به افزايش قيمت‌ها در بازار سكه دامن مي‌زند و بعد با ورود به بازار تحت عنوان مداخله در قيمت‌ها حدود چند درصد نرخ‌ها را كاهش مي‌دهد. خوش‌چهره ضمن اشاره به قيمت‌هاي اعلام شده درباره فروش سكه‌هاي بهار آزادي در بازار داخلي بيان كرد: قيمتي كه الان بانك مركزي براي عرضه سكه اعلام مي‌كند، حدود 400 هزار تومان است اين قيمت نيز با قيمت واقعي فاصله بسيار زيادي دارد. اين استاد دانشگاه در ادامه گفت: از بعد اقتصاد امنيتي، نوسانات اخير بازار سكه به اراده بانك مركزي است به دليل اينكه در اين ايام براي انجام سياست‌هاي خود به ريال زيادي احتياج دارند؛ در اين شرايط هرچه سكه گران‌تر فروخته شود به نفع بانك مركزي خواهد بود. خوش‌چهره درباره حباب سكه در بازار و وضعيت حراج در بانك كارگشايي تصريح كرد: وضعيت موجود بازار و حراج نشان مي‌دهد كه رشد حبابي براي دولت مهم نيست، بلكه افزايش قيمت پايه سكه و رساندن آن به 400 هزار تومان براي مقامات حائز اهميت است. وي به اهميت افزايش قيمت پايه سكه يك بهار طي چند ماه اخير تاكيد و اضافه كرد: قيمت طلا در ايران اگر هم‌راستا با قيمت‌هاي جهاني افزايش پيدا مي كرد الان بايد رشد قيمت‌ها مطابق بازار بين‌المللي باشد؛ اما الان رشد قيمت‌ها در اقتصاد ايران بيش از 30 درصد است. دخالت عمدي دولت در افزايش قيمت‌ها اين استاد اقتصاد گفت: بزرگ‌ترين اشتباه استراتژيك اين است كه دولت‌ها به خاطر محدوديت منابعي كه با آن مواجه مي‌شوند به قلمروهاي در انحصار خود (بازار طلا و ارز) با ضعف كنترل در بازار و ساير ابزارها ورود پيدا كرده و اجازه افزايش قيمت‌هاي كاذب را بدهند. خوش‌چهره به سال‌هاي دهه 70 اشاره و تصريح كرد: در آن سال‌ها اراده‌اي در مديريت‌هاي ارزي بود كه موجب استفاده نامناسب از ارز، افزايش قيمت ارز، كاهش قدرت خريد مردم، بالا رفتن نرخ تورم و بحران بدهي‌ها در آن دوره شد. سرانجام اين ماجرا با تدابير به موقع مقام معظم رهبري برطرف شد؛ چراكه مي‌توانست به بحران قوي اقتصاد ملي منجر شود. وي با تاكيد براينكه سياست‌هاي مذكور افزايش جهشي تورم و بي‌ثباتي در بازارهاي ديگر را ايجاد مي‌كند، افزود: اين رويه خلاف وظيفه قانوني بانك مركزي و دولت بوده؛ چرا كه حفظ ارزش پول ملي جزء وظيفه‌هاي اين بانك است؛ افزايش جهشي قيمت ارز موجب تورم و كاهش ارزش قدرت خريد مردم مي‌شود. به گفته اين كارشناس اقتصادي، بايد از اين اقدامات سهوي و تعمدي در مديريت كلان اقتصادي و بخش‌هاي مختلف آن خودداري كرد. گران‌فروشي بانك مركزي اشتباه است خوش‌چهره تاكيد كرد: نگراني اين است كه دولت در مقطعي اقدام به محدويت منابع براي انجام تعهدات خود از جمله هدفمندي يارانه‌ها و رها كردن نرخ ارز و سكه روي بياورد؛ در اين شرايط قيمت‌ها به شدت بالا مي‌رود. اين اقتصاددان از دستگاه‌هاي نظارتي خواست كه در اين موارد هشدار باشند و به موقع تذكر خود را درباره بورس‌بازي‌ها و سفته بازي‌ها مطرح كنند. وي درباره توجيه بانك مركزي براي دير اقدام كردن به منظور كنترل بازار سكه به خاطر سفر رييس كل اين بانك بيان كرد: خروج رييس كل بانك مركزي از كشور به معناي نفي مسووليت‌هاي وي نيست؛ امروزه ارتباطات و تماس‌ها به شدت در محافل جهاني برقرار است. از همين رو هيچ دليل و بهانه‌اي براي عدم كنترل بازار وجود ندارد. خوش‌چهره ادامه داد: اين بهانه‌ها هم مي‌تواند دليلي باشد بر اراده دولت به ايجاد التهاب در بازار طلا و سكه. گران فروختن كالا براي كسب پول بيشتر با توجيه جمع‌آوري پول اصلا درست نيست؛ چراكه دولت بايد براي جمع‌آوري نقدينگي بازارهاي ديگري را انتخاب كند.