کارنامه وزارت ارشاد سیاه است و هرگز پاک نخواهد شد

جرس: محمدمهدی عسگرپور و سیدرضا میركریمی در نشست اقتباس ادبی در سینما كه روز ۱۶ اردیبهشت‌ماه در غرفه انتشارات سوره مهر در بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی كتاب برگزار شد حضور مدیران نالایق فرهنگی را دلیل اصلی شكل نگرفتن ارتباط مناسب میان ادبیات و سینما و در كل وضعیت نامناسب موجود برای فرهنگ و هنر دانستند.

به گزارش ایسنا، عسگرپور در ابتدای این نشست و سخنان خود با اشاره به اینكه در جامعه ما عادت شده تا هر پدیده ساده مانند ماست خوردن به یك جنجال و موضوع سیاسی تبدیل شود، اقتصاد هنر و وضعیت آن در كشور را دلیل اصلی شكل نگرفتن ارتباط میان ادبیات و حوزه‌های مختلف هنر از جمله سینما دانست.

وی افزود: صحبت در خصوص اقتصاد هنر با سوء تعبیرهای زیادی همراه است و گفته می‌شود كه نگاه مدنظر كاسبكارانه است. از آنجا كه اقتصاد هنر در كشور ما پا نگرفته و روند نیمه منطقی هم ندارد این ارتباط‌ها میان ادبیات و حوزه‌های هنر شكل نمی‌گیرد. تنها در زمان برگزاری نمایشگاه كتاب است كه مدیران فرهنگی در تمام سطوح صحبت از اقتباس ادبی در سینما می‌كنند ولی در شرایط عادی دغدغه لازم برای برقراری این ارتباط وجود ندارد.

این هنرمند عرصه سینما یادآور شد: متأسفانه برخی از مناسك مذهبی ما مانند عزاداری امام حسین هم جنبه اقتصادی پیدا كرده است. شهردار سابق تهران به تكایا به صورت رایگان سنج و طبل و ارگ می‌داد و شهردار فعلی این روند را فرهنگی‌تر كرد.

عسگرپور با تأكید بر اینكه ارتباط تمام حوزه‌ها با ادبیات مخدوش است درباره راهكارهای برون رفت از وضعیت سفارشی شدن اقتباس ادبی در سینما و تبدیل این روند سفارشی به یك معضل در رابطه مدنظر تصریح كرد: وقتی موضوعی اساسی حل نشود مجبوریم مانند بیماری آن را با واكسن یا دارو كنترل كنیم. قبلا می‌گفتیم كمك كنیم مدیر نالایق فرهنگی روی كار نیاید، حالا می‌گویم دعا كنیم این چنین مدیری روی كار نیاید و گمان می‌كنم در آینده باید بگویم نفرین كنیم مدیران غیرفرهنگی و نالایق را. حوزه هنری در دوره فعلی تلاش می‌كند برخی كتب موضوعی تبدیل به فیلم شود و شنیده‌ام كه در دوره قبلی تلاش می‌شد این كتب فیلم نشوند چون معتقد بودند ارزش‌هایی كه در آن‌ها بود مخدوش می‌شود.

این مدیر فرهنگی شاخصه‌های فرهنگی یك كشور را كتاب، سینما و تئاتر دانست و گفت: در كشور ما تلویزیون غالب بر سینما و تئاتر شده است در حالیكه تلویزیون یك شاخص فرهنگی برای كشورها محسوب نمی‌شود. وی در پایان سخنان خود تصریح كرد: سیستم‌های فرهنگی را مدیرانی تعیین می‌كنند كه مسابقه جذابی بین خود با شعار دینداری و اسلامی بودن بیشتر نسبت به دیگران راه انداخته‌اند تا هر چه بیشتر در مدیریت باقی بمانند.

سپس سیدرضا میركریمی با اشاره به تلاش خود برای شروع فیلمنامه از قصه و استفاده از چند قصه نویس در تیم چند پروژه سینمایی اخیر خود گفت: انقطاعی بین حوزه سینما و ادبیات افتاده است كه كمتر یكدیگر را پشتیبانی می‌كنند. اگر پیكر رسانه‌ای كشور را به عنوان هیبت انسان در نظر بگیریم كتاب رأس آن است. اما می‌بینیم كه در كشور ما مطبوعات جای كتاب و تلویزیون جای سینما را گرفته است. این روند بر می‌گردد به اینكه ما بخش خصوصی فعال در این زمینه نداریم و همه چیز در حوزه دولتی شكل می‌گیرد. مأموریت و توجه كوتاه مدت مدیران دولتی باعث می‌شود برنامه ریزی‌های بلند مدت مدنظر قرار نگیرد. ارتباط میان ادبیات و حوزه‌های هنر زمانی اتفاق می‌افتد كه اقتصاد آزاد هنر داشته باشیم كه گلوگاه اصلی تحت كنترل نهادهای دولتی نباشد.

كارگردان فیلم‌های «به همین سادگی» و «یه حبه قند» درباره راهكار برون رفت از وضعیت سفارشی شدن اقتباس ادبی در سینما و تبدیل این روند سفارشی به یك معضل در رابطه مدنظر گفت: واقعیت این است كه در حوزه فرهنگ هنرمندان دوراندیش‌تر و نگران‌تر از مدیران نسبت به اخلاق و فرهنگ جامعه هستند. ما نیازمند مدیران دوراندیش‌تر و بلندنظر هستیم كه كمتر درگیر روزمره‌گی شوند اما می‌بینیم كه اینگونه نیست و مدیران پاسخگوی كسانی هستند كه نگرانی‌شان متفاوت‌تر از نگرانی هنرمندان است.

این هنرمند شناخته شده سینما تصریح كرد: اینكه رقابت خودمشروع بینی شروع شده و همه مدیران فرهنگی می‌خواهند گوی سبقت را در تظاهر به آرمان‌ها و ارزش‌های جامعه بگیرند سم مهلكی است كه خروجی‌اش آثار بسیار نازل و از دست دادن فرصت‌های مغتنم فرهنگ و هنری است. در ۴ سال اخیر كارنامه وزارت ارشاد سیاه است و هرگز پاك نخواهد شد. شاید دوستان در انتهای صدارتشان تلاش كنند این كارنامه را در میان سكوت معنادار هنرمندان به گونه‌ای دیگر نشان دهند. اما این سكوت هنرمندان به نشانه تأیید این كارنامه كاری نیست و به زودی نقدهای جامعه هنری نسبت به این كارنامه كاری شروع خواهد شد.

میركریمی معتقد است مدیران فرهنگی با ناكارآمدی و تظاهر و نفسانیاتی كه با شعار انقلابی و ظاهری ظاهرا آراسته جامعه هنری را فریب دادند. وی ادامه داد: امیدوارم در دوره جدید در حوزه فرهنگ اتفاق خوبی بیفتد زیرا معتقدم ریشه بسیاری از مشكلات ما در همین حوزه است. امیدوارم مسئولانی بیایند كه همانقدر كه هنرمندان نگران هستند نگران جامعه، اخلاقیات و فرهنگ باشند. حداقل افراد مسئولی بیایند كه به جای شانه خالی كردن و تقصیر را به گردن دیگری انداختن پاسخگوی جامعه و هنرمندان باشند.