تخلف در سرخه‌حصار/ میراث‌های طبیعی شهر را حفظ کنیم

مدیریت پارک ملی سرخه‌حصار، مانند دیگر منطقه‌های حفاظت‌شده‌ی کشور، به‌شکل شایسته‌ای صورت نگرفته و این منطقه از چهل سال پیش در معرض تعدی و تجاوزهای بسیار بوده است. در نخستین روزهای پس از انقلاب، عده‌ای فرصت‌طلب و همچنین شاید کسانی که از عنوان «شکارگاه سطلنتی» برداشتِ همراه با سوء‌تفاهم داشتند، وارد منطقه شدند و بیشتر چارپایان وحشی آن را شکار کردند. بعداً نیز دستگاه‌های متعدد بر بخش‌هایی از منطقه اعمال مدیریت و سلیقه کردند، و همچنین گوشه‌وکنار آن با خیابان‌سازی و جاده‌کشی مورد تجاوز قرار گرفت و زیستگاه به چند قطعه تقسیم شد. یکی از تراژیک‌ترین نمونه‌های سوءمدیریت سرخه‌حصار، واگذاری حدود دویست هکتار از منطقه به تعاونی مسکن وزارت کشاورزی در اوایل دهه ی شصت بوده است. از این واگذاری، می‌توان به‌عنوان یک مورد شاخص از «ولنگاری محیط زیستی» یاد کرد، یعنی نمونه‌ای از آن طرزتفکر که بیش از سی سال (و بلکه تا به امروز) امر محیط زیست را موضوعی فانتزی یا سرگرمی عده‌ای بی‌درد می‌دانست و تخریب و آلوده سازی طبیعت را به‌خوبی پذیرا بوده است! از زمان واگذاری این دویست هکتار تا کنون، دولت‌های مختلف آمده و رفته‌اند، و اداره‌ی کل محیط زیست استان تهران (که مرکز کشور است و قاعدتاً باید مرکز اقتدار دولتی باشد) نیز در کنار آن مستقر شده است. اما نه دولت و نه شهرداری تهران، که در موارد دیگر نمی‌گذارد کسی یک آجر غیرمجاز روی آجر بگذارد، نتوانسته‌اند جلوی ساخت‌وساز در این محدوده را بگیرند. حتی کار به جایی رسیده که دارندگان سندهای پر اشکال «شهرک زیتون» چند بار از قبول زمین‌های معوض خودداری کرده‌اند و مطالبه‌ی زمین در بهترین نقاط تهران را می‌کنند! این، در شرایطی است که از نظر حقوقی، اگر کسی مالی را از طرف فروشنده‌ای دریافت کند اما بعداً معلوم شود که آن مال متعلق به شخص یا اشخاص دیگری بوده، از او سلب مالکیت و خلع ید می‌شود و فرد باید حقوق خود را از منتقل‌کننده مطالبه کند و نمی‌تواند مالِ غیر (در این‌جا: ملکِ متعلق به همگان که سازمان محیط زیست امانتدار آن است) را در تصرف خود نگهدارد. اما، در مورد  دویست هکتار زمین‌ شهرک زیتون (شهرکی که موجودیت واقعی و بی‌اشکال  ندارد) تصاحب‌کنندگان از تمکین در برابر قانون خودداری می‌کنند.

در شش هفت سال اخیر، در بخش درخت‌کاری شده‌ی سرخه‌حصار هم که عنوان «پارک جنگلی» دارد، تخریب و تعدی‌هایی توسط دستگاه‌های رسمی صورت گرفته است. می‌دانیم که پارک‌های جنگلی، برای تعیین حریم شهرها، تولید اکسیژن، جذب بارش توسط زمین، و حفظ  یا اصلاح چشم‌اندازهای اطرافِ تأسیسات انسان‌ساخت احداث می‌شوند. پارک جنگلی نباید مانند پارک‌های شهری به وسایل بازی، خوراکخانه، انواع دکه، جاده‌های زیاد، و مانند این‌ها تجهیز گردد. با این حال، در پارک جنگلی سرخه‌حصار جاده‌ها تعریض شده‌اند، تعداد بی‌شماری سکو و آلاچیق ساخته شده، تیربرق‌های بسیار نصب گردیده، و در آن‌جا تپه‌هایی صاف شده‌ که گویا قرار است روی آن‌ها کلبه‌هایی ساخته شود.

جا دارد که مقام‌های قضایی، از شهری‌سازی پارک جنگلی سرخه‌حصار که خلاف زیست پایدار و نوعی هدر دادن منابع مالی شهر است، جلوگیری کنند.  همچنین ضرورت دارد در تعقیب حکم‌های متعدد قضایی که در سال‌های پیش صادر شده، همه‌ی سازه‌های موجود در شهرک ادعایی زیتون را تخریب کنند.

*مدیر گروه دیده‌بان کوهستان

۴۷۴۷