ارمنستان؛ از استقلال سیاسی تا تبدیل شدن به حیاط خلوت اسرائیل

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - مهدی عزیزی: در شرایط کنونی که سرزمین‌های اشغالی شاهد شکل گیری روند عادی سازی روابط عربی با رژیم صهیونیستی بعنوان یکی از مهمترین پیش نیازهای اجرایی شدن طرح معامله قرن است، جغرافیای سیاسی کشورهای دور از غرب آسیا نیز بعنوان حیاط خلوت رژیم صهیونیستی برای تأمین امنیت پیرامونی و حوزه نفوذ سیاسی و اقتصادی آن تعریف شده است.

رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند تا از بی ثباتی‌های سیاسی و بحران‌های اقتصاد جهانی برای مصرف داخلی و پیشبرد پروژه مشروعیت سازی و حتی بکارگیری آن در رقابت‌های سیاسی داخل بهره برداری کند. از اینرو اتاق فکر هرتزلیا نقش مهمی را در حمایت سیاسی و مالی از گروههای جدایی طلب و تغذیه اختلافات مذهبی و قومی در منطقه خاورمیانه بر عهده دارد.

توصیه سازمان‌های امنیتی اسرائیل نیز بر این نکته تاکید دارد که حوزه نفوذ اسرائیل باید در تمامی زمینه‌ها از منطقه غرب آسیا فراتر برود تا از سویی ظرفیت پیشبرد پروژه‌های صهیونیسم تکمیل و ازسویی از قدرت مانور و ابتکار عمل اسلامی و عربی کاسته شود. در چنین شرایطی زمینه برای مشروعیت سازی رژیم صهیونیستی و دولت اسرائیل نیز به خودی خود فراهم خواهد شد.

بویژه مهمترین عنصر در شکل گیری چنین تفکر امنیتی، نزدیکی به حوزه‌های قدرت و تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران و نیز تلاش برای تسریع طرح ناامن سازی و به دنبال آن حذف تهران بعنوان طلایه دار گفتمان و ایدئولوژی مقاومت اسلامی در منطقه است.

رویکرد غربگرایانه برخی دولتها نیز که از شرایط اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند به اسرائیل این فرصت را می‌دهد تا با استفاده از تنش‌های کنونی منطقه و در سایه بی تفاوتی سازمان‌ها و رهبران عربی دایره تسلط خود را گسترش دهند.

در این میان برخی کشورهای استقلال یافته شوروی سابق به دلیل شرایط ژئوپولتیک و نیز تحولات داخلی در کنار ساختار نامناسب اقتصادی و نیز نیاز به تضمین قدرت سیاسی طعمه مناسبی برای اهداف امنیتی و نظامی رژیم صهیونیستی بشمار می‌روند.

هرچند اسرائیل در این سال‌ها در روابط و تلاش برای نفوذ به برخی از این نقاط هدف مشکلاتی داشته است، اما برخی زمزمه‌ها برای افتتاح سفارت ارمنستان در فلسطین اشغالی این خطر را یادآور می‌شود که این تلاش‌ها از سرگرفته شده است.

نکته اینجاست که ارمنستان تصمیم گرفته است تا در پایان ماه مارس (۱۱ فروردین ۱۳۹۹) سفارت خود را در سرزمین‌های اشغالی فلسطین افتتاح کند. این تصمیم رسمی و اعزام سفیر مقیم به فلسطین اشغالی بعد از سفر مشاور امنیت ملی وقت کاخ سفید به ایروان اجرایی می‌شود. با آنکه این کشور در دسامبر سال ۲۰۱۷ مخالفت خود را با به رسمیت شناخته شدن قدس بعنوان پایتخت اسرائیل اعلام کرد اما مشخص نیست که گام بعدی تل آویو بر دایر کردن سفارت ایروان در قدس باشد.

شاید این نگاه که نزدیکی به تل آویو برای مدتی بتواند برخی نیازهای اقتصادی و امنیتی ایروان را برآورده کند اما دولت ارمنستان باید به پیامدهای این روابط نیز تأمل کند بویژه اینکه اسرائیل هنوز نسل کشی ارامنه توسط دولت عثمانی را به رسمیت نمی‌شناسد. آن هم به دلیل نوع روابط اقتصادی با ترکیه و فروش سلاح به این کشور است.

بنابراین ملاحظه می‌شود که اسرائیل هیچ ملاحظه اخلاقی و انسانی را در روابط خود لحاظ نمی‌کند.

دولت ارمنستان با نگاهی به روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل بخوبی درک خواهد کرد که تا چه اندازه نفوذ سازمان موساد عرصه امنیتی این کشور را به خطر انداخته است و در نتیجه با این طرح (گشایش سفارت) استقلال سیاسی و ملی این کشور نیز در آینده تهدید خواهد شد.

موضوع مهم دیگر تهران است که باید ملاحظات آن که ملاحظاتی براساس حفظ تمامیت ارضی و استقلال ملی کشورهاست رعایت شود بویژه اینکه مسیر ترانزیت ایران تنها راه همیشگی حمل و نقل و تجارت با ارمنستان است و از سویی بخش مهمی از گاز ارمنستان از ایران تأمین می‌شود.

از سویی دیگر بی تردید روس‌ها نیز با این موضوع یعنی استفاده از این کشور بعنوان حوزه نفوذ امنیتی و اقتصادی مخالفت خواهند کرد در حالی که پیشتر نیز از فروش تسلیحاتی اسرائیل به گرجستان و جمهوری آذربایجان نیز انتقاد شدید داشته اند.

اکنون اسرائیل در شرایط مناسبی نیست و عمق امنیتی آن توسط کشورهای مقاومت و نیز گروههای فلسطینی در داخل مرزها از بین رفته است و همچنین با توجه به فروپاشی هویت جامعه صهیونیستی و چالشهای درونی و اختلافات سیاسی؛ این رژیم نمی‌تواند نقطه قابل اتکا باشد که یک کشور یا سیاستمداران آن حیاط سیاسی و منافع اقتصادی ملت‌هایشان را به آن پیوند بزنند.