کرونا در ایران: گرسنگی، کارگران ساختمانی بیکار شده را تهدید می‌کند

صدها هزار کارگر در پی همه‌گیری کرونا بیکار شده‌اند. دولت اعتباری معادل پنج میلیارد تومان برای پرداخت بیمه بیکاری به بیکارشدگان ناشی از کرونا در نظر گرفته است. اما میلیون‌ها کارگر از جمله کارگران ساختمانی که کارفرمای ثابت و قرارداد بیمه ندارند مشمول دریافت بیمه بیکاری نمی‌شوند. وعده پرداخت وام دو میلیون تومانی نیز تا کنون عملی نشده است. رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی می‌گوید وعده‌های دولت برای کارگران ساختمانی در حد شوی تلویزیونی باقی مانده است.

کارگران ساختمانی که کارشان فصلی است، زمستان‌ها بطور معمول بیکارند. بخش قابل توجهی از کارگران ساختمانی فاقد بیمه هستند و تنها منبع درآمد آن‌ها یارانه و کمک معیشتی است و در نتیجه برای تامین مایحتاج روزانه خود با مشکل روبرو هستند.

از سرگیری فعالیت بخش ساخت‌و ساز برای کارگران ساختمانی به معنای اشتغال و تامین هزینه معیشت است. امسال رکود بخش ساختمان، بیکاری در میان حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگر ساختمانی را افزایش داد و کرونا به بیکاری همه‌گیر در این بخش منجر شد.

اکبر شوکت، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی چهارشنبه سوم اردیبهشت به خبرگزاری مهر گفت:

«در حال حاضر مشاغل ساختمانی تقریباً به تعطیلی کامل درآمده و این در حالیست که کارگر ساختمانی یک روز سرکار نرود برای روز بعد، پول ندارد… وعده‌ها در حد حرف باقی مانده است و تاکنون هیچ گونه تسهیلاتی به کارگران ساختمانی داده نشده است».

دولت همچنین وعده کرده بود وامی به میزان دو میلیون تومان با بهره کم در اختیار کارگران ساختمانی آسیب دیده از کرونا قرار دهد. این وعده نیز به گفته‌ی سید هادی ساداتی، نایب رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی در حد حرف باقی مانده است.

ساداتی گفت «سازمان تامین اجتماعی لیست کامل کارگران ساختمانی را در اختیار دارد و در صورت شروع روند پرداخت تسهیلات می‌تواند تسهیلات مذکور را به حساب‌های کارگران واریز کند. اما تا کنون این تسهیلات توزیع نشده است».

به گفته‌ی مهدی شکوری، مدیرکل بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی: تا ظهر دوشنبه اول اردیبهشت ۶۳۰ هزار نفر در سامانه بیمه بیکاری وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کرده‌اند که مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند. میلیون‌ها کارگر که بیمه نیستند و نیز کارگرانی که کارفرما حق بیمه آن‌ها را به طور تمام و کمال به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نکرده، حتی نمی‌توانند از بیمه بیکاری ناچیز استفاده کنند.

بیمه اجتماعی، خواست کارگران ساختمانی

گرچه طبق قانون کار، بیمه کارگران ساختمانی مانند بیمه سایر کارگران اجباری است، اما به دلیل آنچه کمبود منابع مالی خوانده می‌شود دولت و سازمان تأمین اجتماعی، هر سال تعدادی سهمیه برای کارگران ساختمانی هر استان در نظر می‌گیرند و سایر کارگران ساختمانی را از شمول بیمه خارج می‌کنند.

کارگران ساختمانی در صورتی بیمه می‌شوند که پروانه مهارت داشته باشند، قرارداد کار داشته باشند و حق بیمه بپردازند و نظام سهیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی ظرفیت خالی برای بیمه‌کردن آن‌ها را داشته باشد.
نظام تبعیض‌آمیز «سهمیه‌بندی» استانی وزارت کار برای بیمه کردن کارگران ساختمانی سال‌هاست مورد اعتراض کارگران این بخش است.

مجلس شورای اسلامی سال ۹۱ قانون رفع موانع اجرایی قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی را تصویب کرد. اما وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی از اجرای آن خودداری می‌کنند. آن‌ها حتی سهمیه‌ای را که برای کارگران در نظر می‌گیرند اعمال نمی‌کنند.

عباس شیری، بازرس انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی روز ۳۱ اردیبهشت به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) در انتقاد به نحوه اجرای سهمیه‌بندی بیمه کارگران ساختمانی گفت هم اکنون ۶۰ تا ۷۰ هزار کارگر مشمول ضوابط وجود دارند که سازمان تامین اجتماعی آن‌ها را بیمه نکرده است.

همه‌گیری کرونا بر مشکلات قبلی کارگران ساختمانی افزوده است. اکبر شوکت، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی در این ارتباط می‌گوید:

«هر روز دفاتر انجمن صنفی ما در سراسر کشور شاهد مراجعه کارگران هستند. کارگرانی که با عزت زندگی می‌کنند و حال چند ماه است که حقوقی دریافت نکرده‌اند. کارگران ساختمانی زمستان و ایام سرد سال شغلشان ریزش می‌کند و حال ایام کرونایی موجب شده، این اوضاع بدتر شود.»

تا به امروز سوم اردیبهشت ۹۹ بنا بر آمار رسمی وزارت بهداشت ۸۵۹۹۶ تن در ایران به کووید‌۱۹ مبتلا شده‌اند و ۵۳۹۱ تن بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

در همین زمینه:

• کرونا: کارگران ساختمانی و فصلی قم هنوز کمک دولتی دریافت نکرده اند
• کرونا در ایران: کارگران ساختمانی بروجرد بدون درآمد خانه‌نشین شده‌اند
• بیمه کارگران ساختمانی در «تنور انتخابات»