واکنش ایران به عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای از سوی آمریکا

بهروز کمالوندی در واکنش به تصمیم اخیر آمریکا مبنی بر لغو معافیت همکاری‌های هسته‌ای با جمهوری اسلامی مطابق برجام، ادعا کرد که آمریکا تلاش می‌کند با اقداماتش فشار بر ایران را افزایش دهد، اما "در عمل اتفاقی نمی‌افتد" و اعلام این تصمیم چیزی بیش از "سر و صدای رسانه‌ای" نیست.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران پنج‌شنبه هشتم خرداد (۲۸ مه) به خبرگزاری ایسنا گفت: «در حالی که ایران با اقتدار اهداف خود را به ویژه در رابطه با فروش فرآورده‌های نفتی به ونزوئلا ، حضور مقتدرانه در دریاهای آزاد جهان و از همه مهمتر پیشرفت‌های چشمگیر صنعت هسته‌ای کشور پیش می‌برد، انتشار اخباری درباره لغو معافیت‌های هسته‌ای، تلاش مذبوحانه‌ای است که آمریکا برای انحراف افکار عمومی داخلی و جهان از شکست‌های پی در پی خود در برابر ایران انجام می‌دهد.»

به تازگی چند نفتکش حامل سوخت از ایران روانه ونزوئلا شده‌اند که مشخص نیست ارسال آن جزو کمک‌های گشاده‌دستانه جمهوری اسلامی به دولت ورشکسته نیکلاس مادورو باشد یا واقعا قرار است بهای آنها پرداخت شود. پیش‌تر گزارش‌هایی منتشر شده بود مبنی بر اینکه ونزوئلا در ازای تجهیزاتی که ایران برای تعمیر پالایشگاه در اختیارش گذاشته، مقداری طلا به تهران فرستاده است.

آمریکا اردیبهشت ۹۷ از توافق هسته‌ای موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و پس از آن تحریم‌های لغو یا تعلیق‌شده علیه جمهوری اسلامی را دوباره اعمال کرد.

هدف از تحریم‌ها که طی دو سال گذشته مدام تشدید شده، وارد کردن "فشار حداکثری" به جمهوری اسلامی برای کشاندن تهران به پای میز مذاکرات و دست یافتن به یک توافق جامع عنوان می‌شود. تحریم‌های آمریکا بیش از همه صادرات نفت و گاز و مبادلات مالی ایران را هدف گرفته است.

تحریم‌ها و کاهش شدید صادرات نفت

ایران پیش از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای به طور میانگین روزی دو و نیم میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد. مطابق برخی گزارش‌ها این میزان در ماه گذشته به کمتر از ۲۰۰ هزار بشکه کاهش یافته است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، دیروز چهارشنبه اعلام کرد که معافیت شرکت‌های بین‌المللی از تحریم‌ها برای همکاری با برخی پروژه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی دیگر تمدید نمی‌شود.

بر پایه این معافیت‌ها شرکت‌های پنج کشور باقیمانده در توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی (روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) مجاز بودند در چند پروژه مشخص هسته‌ای با ایران همکاری کنند.

به گفته پمپئو، مطابق تصمیم جدید کاخ سفید شرکت‌های خارجی باید حداکثر ظرف ۶۰ روز به همکاری در پروژه تغییر کاربری نیروگاه آب سنگین اراک و رآکتور تحقیقاتی تهران خاتمه دهند. این تصمیم شامل همکاری برای انتقال پسماند و زباله‌های اتمی به خارج از ایران هم می‌شود.

وزیر خارجه آمریکا در عین حال گفته است که معافیت همکاری در نیروگاه اتمی بوشهر، برای ابراز اطمینان از ایمنی این تاسیسات برای یک دوره ۹۰ روزه تمدید می‌شود.

این معافیت اما ظاهرا به معنای موافقت آمریکا با ساخت نیروگاه‌های اتمی بیشتر در ایران نیست. ساعاتی پیش از اظهارات پمپئو، کریستوفر فورد، دستیار وزیر امور خارجه آمریکا، در یک کنفرانس توضیحی برای خبرنگاران، از عزم آمریکا برای ممانعت از ایجاد هرگونه نیروگاه اتمی جدید در ایران خبر داد.

این مقام آمریکایی که با برایان هوک، مسئول امور ایران در وزارت خارجه ایالات متحده، در جلسه با خبرنگاران شرکت کرده بود، تصریح کرد که معافیت تحویل سوخت به نیروگاه بوشهر قابل تعمیم به نیروگاه‌های جدیدتری که ایران احداث کند نیست و در مجموع آمریکا مخالف افزایش نیروگاه‌های هسته‌ای ایران است.

گلایه از روند کند کار در رآکتور اراک

بهروز کمالوندی در ادامه توضیحات خود به ایسنا، گفت: «در رابطه با بازطراحی رآکتور اراک خیالمان راحت است؛ چون ما هر دو شکل رآکتور قدیم و جدید را خودمان به تنهایی هم می‌توانیم بسازیم. همین الان طراحی‌ها چه در حوزه رآکتور و چه سوخت آن  توسط نیروهای متخصص ایرانی در حال انجام است. چین و سایر کشورهای اروپایی با ما در این کار همراهی می‌کنند اما کار اصلی طراحی رآکتور و سوخت آن با خودمان است.»

او در عین حال اعتراف کرده که بازطراحی رآکتور اراک "به دلیل مشکلاتی که در اجرای برجام و اعمال تحریم‌ها" وجود دارد به کندی پیش می‌رود و "اگر اروپا بیشتر همراهی می‌کرد" سرعت کار می‌توانست بسیار بیشتر باشد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران درباره نیروگاه بوشهر که روسیه متعهد به تامین سوخت آن است و معافیت تحریم آن برای ۹۰ روز تمدید شده گفت: «سوخت ما در روسیه بدون هیچ مشکلی هر وقت نیاز داشته باشیم به ایران می‌آید و اگر سوخت موجود تمام شود هم قادریم در آینده خودمان بدون نیاز به کمک هیچ کشوری آن را تولید کنیم.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

مطابق برجام ذخایر اورانیوم با غنای پائین ایران نباید از ۳۰۰ کیلوگرم تجاوز کند. ایران در نخستین سالروز خروج آمریکا از توافق هسته‌ای کاهش تعهدات برجامی را آغاز کرد و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را افزایش داد.

با این همه سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر بسیار فراتر از تولید داخلی در حال حاضر است. شرکت "روس‌اتم" که در بوشهر با ایران همکاری می‌کند، اردیبهشت امسال ۳۸ تن اورانیوم با غنای چهار و نیم درصد برای تعویض سوخت نیروگاه به ایران ارسال کرد.

تولید سوخت نیروگاه بوشهر با نقض برجام؟

اگر جمهوری اسلامی به لحاظ فنی نیز قادر به تولید این میزان اورانیوم باشد، حتی حرکت در این مسیر نیز به معنای نقض فاحش برجام و توافق هسته‌ای خواهد بود.

میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در مقر سازمان‌های بین‌المللی در وین، روز پنج‌شنبه در یک پیام توئیتری آمریکا را متهم کرد که همزمان اصرار دارد ایران به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) متعهد بماند، اما امکان استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را نداشته باشد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، معتقد است که توافق هسته‌ای به شکل موثری مانع دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی نمی‌شود و او خواستار دست یافتن به توافق جدیدی است که جلوی این اتفاق را برای همیشه بگیرد.

مایک پمپئو هم روز چهارشنبه با اشاره به شعارهای سران جمهوری اسلامی مبنی بر "محو اسرائیل" که در روزهای گذشته و در آستانه روز قدس بیش از پیش تکرار شده، تاکید کرد کشوری که موجودیت اسرائیل را این‌چنین تهدید می‌کند، هرگز اجازه ندارد به بمب اتمی دست یابد.

برایان هوک به تازگی گفته بود که جمهوری اسلامی به خاطر تحریم‌ها ورشکسته شده و سران این حکومت دو راه بیشتر در پیش ندارند: یا با دونالد ترامپ وارد مذاکره شوند یا با فروپاشی اقتصادی کنار بیایند.