ابراز نگرانی مدیرکل آژانس از «چهار ماه» عدم همکاری ایران با بازرسی اتمی

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۲۶ خرداد در حاشیه اجلاس شورای حکام این نهاد وابسته به سازمان ملل در مورد عدم ارائه توضیحات از سوی جمهوری اسلامی در خصوص مواد و فعالیت‌های احتمالی اعلام نشده هسته‌ای و عدم دسترسی آژانس به دو سایت مشکوک به فعالیت هسته‌ای ابراز نگرانی کرد.

به گزارش روزنامه جروزالم پست، رافائل ماریانو گروسی، گفت که «بیش از چهار ماه است که ایران درخواست اعطای دسترسی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازرسی از دو مرکز را بی‌پاسخ گذاشته و در حدود یک سال است که وارد هیچ بحث اساسی برای روشن ساختن سوالات مطروحه نشده است.»

روز دوشنبه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشست فصلی خود را به مدت چهار روز آغاز کرده که بررسی گزارش مدیرکل دربارهٔ برنامه اتمی ایران نیز در دستور کار آن است.

به‌گفته رافائل گروسی، این امر بر توانایی آژانس برای حل سؤالات و اطمینان از عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در مراکز مورد اشاره تأثیر منفی می‌گذارد».

وی از ایران خواست فوراً اقدام به همکاری کامل با آژانس کند و اجازه دهد این نهاد بین‌المللی مراکزی را که مورد درخواست است، بازرسی کند.

مدیرکل آژانس برای دومین بار، در یکی از دو گزارشی که به شورای حکام ارائه داده در این‌باره ابراز نگرانی کرده و حال می‌گوید این بستگی به تصمیم این شورا دارد که در این زمینه چه اقدامی انجام دهد.

خبرگزاری رویترز نیز ۱۶ خردادماه گزارش داده بود آژانس بین‌المللی انرژی نسبت به ادامه ممانعت ایران از بازرسی برخی سایت‌ها ابراز «نگرانی جدی» کرده و مشکوک است که فعالیت‌هایی که قبلاً در این سایت‌ها صورت گرفته، در راستای «برنامه تولید سلاح‌های هسته‌ای» بوده باشد.

این خبرگزاری نوشت که آژانس و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا بر این باور هستند که جمهوری اسلامی برنامه مخفی مدونی برای تولید جنگ‌افزار هسته‌ای تا سال ۲۰۰۳ داشته است و آنچه اسرائیل دستیابی به «آرشیو گسترده اطلاعات» از برنامه هسته‌ای ایران نامیده، اطلاعات بیشتری دربارهٔ فعالیت‌های پیشین هسته‌ای ایران نشان می‌دهد.

بیشتر در این باره: ایران آژانس بین‌المللی انرژی را تهدید به «واکنش درخور» کرد

اسرائیل می‌گوید که با اجرای عملیاتی در بهمن ۱۳۹۶ آرشیو اتمی ایران را به تل‌آویو انتقال داده است.

بنیامین نتانیاهو در بهار ۱۳۹۷ در یک نشست خبری از حدود ۵۰ هزار سند و هزاران لوح فشرده از آرشیو اتمی ایران رونمایی کرد.

نخست‌وزیر اسرائیل در آن زمان گفت هدف اولیه ایران از راه‌اندازی برنامه اتمی خود، دستیابی به سلاح هسته‌ای بوده و در حالی که سال ۱۳۹۴ با کشورهای جهانی برجام را امضا کرد، این اسناد را از بین نبرد و آن را در انباری در شورآباد در حومه تهران پنهان کرد.

بعد از آن، اسرائیل اعلام کرد ایران در سایت «تورقوزآباد» در نزدیکی تهران انبار مواد هسته‌ای داشته، موضوعی که وزارت امور خارجه ایران آن را «دروغ، نسنجیده و بی‌محتوا» خواند و عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران هم گفت که به باور او «عده‌ای نتانیاهو را سر کار گذاشته‌اند».

اما آژانس بعد از یک بازرسی از این سایت ردپای اورانیوم غنی‌سازی شده در آن را تأیید کرد و از ایران خواست منشأ اورانیوم را اعلام کند؛ موضوعی که بعد از حدود دو سال، ایران نه توضیحی به آژانس داده و نه با بازرسی دوباره از این سایت موافقت کرده است.

در این میان، روز دوشنبه، عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، کمی پیش از ابراز نگرانی مدیرکل آژانس، این نهاد را تهدید کرده و گفت که «اگر آژانس تصمیم غیر سازنده‌ای در مورد ایران بگیرد، امکان دارد که ایران واکنش درخوری نشان دهد».

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال ۲۰۱۲ تاکنون قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نکرده و اشاره موسوی به تصمیم «غیرسازنده» احتمالاً اشاره‌ای به امکان صدور قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس است.

عباس موسوی دربارهٔ واکنش ایران توضیحی نداد و گفت: «خودشان حدس خواهند زد که این تصمیم چه خواهد بود».

در روزهای اخیر گزارش‌هایی مبنی بر تمایل آمریکا به تصویب قطعنامه‌ای در محکومیت همکاری نکردن ایران با آژانس منتشر شده است. روسیه از جمله اعضای شورای حکام است که با این اقدام مخالفت کرده است.

منابع: جروزالم پست، رویترز، رادیو فردا /ف.ق / پ.پ