درباره مرگ غلامرضا منصوری قاضی تحت تعقیب چه می‌دانیم؟

هنوز دلیل مرگ غلامرضا منصوری، قاضی سابق دیوان عالی کشور ایران به طور رسمی اعلام نشده، اما منابع پلیس در رومانی گفته‌اند که تا روز دوشنبه گزارش کالبدشکافی و نتیجه بررسی دوربین‌های مداربسته هتل دست‌کم برای پلیس مشخص خواهد شد.

جسد غلامرضا منصوری، بازپرس و قاضی سابق دیوان عالی کشور ایران جمعه سی‌ام خرداد در هتلی در بخارست رومانی پیدا شد که ۱۰ روز در آن اقامت داشت.

حق نشر عکس Duke Hotel Image caption گفته می‌شود آقای منصوری از این قسمت پایین افتاده است چگونه کشته شد؟

بر اساس گزارش‌های اولیه پلیس رومانی، او از راه‌پله نورگیر طبقه پنجم هتل دوک در بخارست به کف لابی هتل افتاده است. جایی که روبه‌روی بخش پذیرش هتل است. کارکنان هتل بعد از این اتفاق با تلفن اضطراری ۱۱۲ تماس گرفتند و گزارش کردند یکی از مسافران به پایین پرت شده است. پلیس احتمال "خودکشی" را هم در نظر گرفته و گفته باید دوربین‌ها را بررسی کند، مخصوصا تصاویر مکالمات آقای منصوری با کارکنان هتل یا افرادی که ممکن است وارد هتل شده‌ باشند.

خبرنگار نشریه لیبرتاته در بخارست به نقل از یک مقام قضایی نوشته که در روز مرگ، آقای منصوری به دفتر پلیس رفته که هفتگی باید خودش را معرفی می‌کرده است. گزارش شده که حال او "خوب" بوده و نشانه‌ای از نگرانی در او وجود نداشته است.

همچنین بر اساس گزارش خبرنگار این نشریه به نقل از یک شاهد، آقای منصوری به سوی اتاق خود در طبقه پنج رفت ولی وارد آن نشد و لحظاتی بعد از بالا به طبقه هم‌کف افتاد. در بدن او شکستگی و خونریزی داخلی وجود داشته است.

این نشریه که به مقام‌های محلی در بخارست دسترسی دارد گزارش داده غلامرضا منصوری لحظاتی قبل از مرگ هزینه‌ اقامتش را پرداخت کرد و سپس با آسانسور به سوی اتاق خود در طبقه پنجم رفت.

نشریه لیبرتاته و همچنین مقام‌های پلیس قبلا گفته‌ بودند که تصاویر اولیه دوربین‌ها فرضیه خودکشی را تقویب می‌کند، هرچند کالبدشکافی می‌تواند نشان بدهد که آیا الکل یا ماده مخدر دیگری در بدن او وجود داشته که باعث سقوطش شده باشد.

حق نشر عکس AFP Image caption آقای منصوری ده روز در این هتل در بخارست نزدیک سفارت ایران اقامت داشت خودکشی یا قتل؟

شماری از مقام‌های ایرانی از جمله معاون قوه قضاییه از همان ساعات اولیه موضوع "خودکشی" در گزارش پلیس رومانی را برجسته کردند؛ اما به تدریج اظهارنظرها از داخل ایران درباره "قتل" و "مرگ مشکوک" بیشتر شد. محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در توییترش از کلمه "قتل" استفاده کرد.

تازه‌ترین موضع رسمی مقام‌های ایران این است که پلیس رومانی مسئول جان او بوده و باید ماموران ایرانی هم به بخارست بروند تا مشخص شود آنجا چه اتفاقی برای آقای منصوری افتاده است. وزارت خارجه ایران از سفیر رومانی خواسته درباره مرگ او توضیحات "شفاف" بدهد.

امیرحسین نجف‌پور ثانی، وکیل آقای منصوری به ایلنا گفته او و خانواده‌اش مطمئن هستند قاضی منصوری "آدمی نبود که قصد خودکشی داشته باشد." همچنین به نقل از خانواده آقای منصوری گفته شده که همان روز ارتباط تلفنی داشته و حالش خوب بوده است. بر اساس گزارش‌ها آقای منصوری سرطان داشته و برای درمان به اروپا رفته است.

اگر به ایران باز می‌گشت؟

نعمت احمدی، وکیل دادگستری که از نزدیک آقای منصوری را می‌شناخته، به بی‌بی‌سی گفت اگر او به ایران باز می‌گشت، حداکثر به سه سال زندان محکوم می‌شد و این پرونده فعلی "آن‌چنان نبود که به خاطرش خودکشی کند." قوه قضاییه هم گفته، نبودن او صدمه‌ای به پرونده در حال بررسی نمی‌زند.

  • جسد قاضی منصوری در هتلی در رومانی پیدا شد
  • غلامرضا منصوری کیست؟ سابقه او چیست؟
حق نشر عکس Tasnim Image caption در دادگاه اکبر طبری نام آقای منصوری بارها مطرح شد. او در لواسان و منطقه سه تهران تسلط زیادی بر پرونده‌های زمین‌خواری داشت آیا واقعا نقش مهمی در پرونده فساد نداشت؟

او متهم ردیف نهم پرونده فساد در قوه قضاییه بوده که متهم ردیف اول آن اکبر طبری، از مقام‌های ارشد سابق قوه قضاییه، است. اتهام او دریافت ۵۰۰ هزار یورو رشوه بوده که می‌تواند سه تا ۱۰ سال زندان به دنبال داشته باشد. اما وکیلش می‌گوید او اصرار داشت به ایران برگردد چون مدارک زیادی درباره بی‌گناهی خود داشت و می‌گفت: "می‌خواهم از خودم در کشور خودم دفاع کنم و حرف‌های بسیاری برای گفتن دارم."

آیا منصوری 'جعبه سیاه' پرونده اکبر طبری بود؟

جواب آقای نجف‌پورثانی، وکیل غلامرضا منصوری به این پرسش ایلنا منفی است. غلامرضا منصوری به وکیلش گفته بوده که ارتباطی با اکبر طبری ندارد و نباید اتهاماتش با آقای طبری در یک پرونده باشد؛ و چون او روحانی است، پرونده‌اش به دادگاه ویژه روحانیت سپرده شود.

اما برخلاف این نظر، در جریان محاکمه اکبر طبری، متهمان و شاهدان ادعا کرده‌اند که آقای منصوری نقطه ارتباط میان اکبر طبری و متهم ردیف دوم یعنی حسن نجفی بوده است. آقای نجفی در دادگاه حضور ندارد و مشخص نیست کجاست. ادعا شده که آقای منصوری ۵۰۰ هزار یورو رشوه از حسن نجفی گرفته است.

  • آیت‌الله خامنه‌ای و پرونده معاون صادق لاریجانی
  • اکبر طبری: اگر می‌خواستم حاضر بودند کل لواسان را به نامم کنند

یکی از متهمان هم گفته که آقای منصوری دو روز قبل از آنکه توسط اینترپل در رومانی بازداشت شود، ساعت "دو نیمه شب" با او تماس داشته و گفته که در دادگاه علیه او شهادت ندهد. بخشی از موضوع این پرونده جابه‌جایی غیرقانونی املاک بزرگ در تهران است. و از آنجا که آقای منصوری سال‌ها در دادسرای لواسانات و منطقه سه تهران بوده، از پرونده‌های املاک تصرف شده توسط نهادهای مختلف، اطلاعات زیادی دارد. نعمت احمدی می‌گوید بیشتر تصرف زمین‌ها و منابع طبیعی در این بخش ثروتمند تهران اتفاق می‌افتد.

حق نشر عکس iSna Image caption روزنامه‌نگاران زیادی گفته‌اند که آقای منصوری زمانی که در دادسرای رسانه بود آنها را "آزار و اذیت" کرده است

نقاط کلیدی در سابقه حرفه‌ای غلامرضا منصوری

  • تعلیق به مدت دو سال به جرم فساد اقتصادی و زمین‌خواری در مشهد
  • قاضی پرونده فساد فاضل لاریجانی، برادر رییس پیشین قوه قضاییه و تبرئه او
  • مسئولیت در دادسرای عمومی و انقلاب تهران و دادسرای رسانه
  • مسئولیت در دادسرای لواسانات و دادسرای منطقه سه تهران
  • بازپرس پرونده "دختران انقلاب" از جمله متهم به آزار اعظم جنگروی
  • متهم به گروگان‌گیری خانواده سعید کریمیان، مدیر جم‌تی‌وی که در ترکیه کشته شد
ماندن در رومانی یا بازگشت به ایران، کدام به نفع جمهوری اسلامی بود؟

ایران از اینترپل خواسته بود آقای منصوری را بازگرداند. آقای منصوری خودش هم تاکید کرده بود که می‌خواهد برگردد اما دادگاهی در رومانی حکم داد که مدارک ایران برای استرداد کافی نیست و او باید دست کم تا تکمیل مدارک درخاک رومانی بماند و هر هفته خود را به پلیس معرفی کند.

محمد اولیایی فرد وکیل، به بی‌بی‌سی می‌گوید محاکمه او در ایران سخت بود از این جهت که یک مقام قضایی بلندمرتبه‌ به جرم فساد محکوم می‌شد؛ همچنین ماندن در رومانی هم گزینه مناسبی برای جمهوری اسلامی نبود چون به اعتقاد آقای اولیایی یک "آبروریزی" بود از این جهت که مقام بلندمرتبه و روحانی "فراری" شده است. مدافعان حقوق بشر از جمله رویا برومند هم اعتقاد دارند که او می‌توانست در دادگاه اروپایی مواردی را از پرونده‌های حقوق بشری جمهوری اسلامی مطرح کند که بازتاب زیادی در رسانه‌ها پیدا می‌کرد.

اگر در رومانی می‌ماند محاکمه می‌شد؟

نهادهای حقوق بشری و مدافع روزنامه‌نگاران به خاطر "آزار و شکنجه" از او شکایت کرده و خواستار محاکمه‌اش در اروپا شده بودند. اما شادی صدر، وکیل و فعال حقوق بشر درباره احتمال محاکمه منصوری در اروپا تردید جدی دارد. او می‌گوید برای این که یک جرم در کشوری دیگر مورد بررسی قرار گیرد، مثلا جرم در ایران اتفاق افتاده باشد اما در آلمان یا رومانی دادگاه بین‌المللی تشکیل شود، باید جرم چنان "هولناک" باشد که در حوزه جرایم بین‌المللی قرار بگیرد. و تنها جرایم کمی مثل شکنجه جسمانی در حوزه جرایم بین الملل بررسی می‌شوند.

خانم صدر می‌گوید در دو هفته گذشته با تعداد زیادی از شاهدان درباره غلامرضا منصوری صحبت کرده و "به طور قطع" می‌تواند بگوید که آقای منصوری "حقوق بشر را نقض کرده" اما اعمالی که انجام داده در حوزه جرایم بین‌المللی "نیست".

چرا در رومانی بود؟

پاسخ این سوال چندان واضح نیست. ابهامات زیادی درباره حضور آقای منصوری در اروپا وجود دارد و توضیحات وکیل او که گفته او به طور زمینی به ترکیه رفته و سپس به رومانی بازگشته، از این ابهام‌ها نکاسته است. آیا برای درمان در آلمان بود؟ چرا به رومانی رفت؟ چرا اگر اصرار داشت به ایران بازگردد، خود که شخص بانفوذی بود زودتر برای بازگشت اقدام نکرد و از سفارت ایران در رومانی کمک خواست؟ با وجود محدودیت سفر به دلیل کرونا، بسیاری از ایرانیان در این مدت از اروپا به تهران رفته‌اند؛ آیا او برای بازگشت منتظر اجازه مقام‌ها بود؟ اگر می‌خواست بازگردد چرا ایران از اینترپل کمک خواست؟

کی دلیل مرگ او مشخص می‌شود؟

اگر پلیس رومانی بعد از بررسی فیلم دوربین‌ها اعلام کند که قاضی منصوری "خودکشی" کرده احتمال دارد که نتیجه را این هفته اعلام کند. اما اگر نتیجه چیزی جز آن باشد احتمالا کار به مقام‌های بالاتر کشیده خواهد شد و دلیل اصلی مرگ هفته‌ها و گاهی سال‌ها دیرتر همراه با ملاحظات سیاسی اعلام خواهد شد.

منبع خبر: بی بی سی فارسی

اخبار مرتبط: درباره مرگ غلامرضا منصوری قاضی تحت تعقیب چه می‌دانیم؟