تعیین شاخص رتبه بندی شهرها یک کار ماندگار در مدیریت شهری است

به گزارش خبرگزاری مهر، محمد حسین بوچانی گفت: بر اساس تکلیفی که شهردار تهران در شورای معاونین خود بر عهده مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران قرار داده است، موضوع رتبه بندی و سنجش شهر تهران به عنوان یکی از طرح‌های پژوهشی مهم از سوی این مجموعه با همکاری مراکز علمی و دانشگاهی در حال انجام است.

وی با اشاره به اینکه مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران مکلف به تعیین شاخص‌های اسکن و رتبه بندی شهر تهران شده است، ادامه داد: در بررسی‌های اولیه مشخص شد به رغم آنکه نزدیک به ۵ دهه است که از نظام برنامه‌ریزی در کشور استفاده می‌شود، اما تا این لحظه متأسفانه هیچ شاخصی برای سنجش وضعیت پیشرفت شهرها تدوین و به تصویب نرسیده است.

رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران بیان کرد: در واقع مشخص نیست مجموعه کارهایی که برای پیشرفت شهرها توسط شهرداری‌ها انجام می‌شود، آیا آنها را به سمت پایداری و شکوفایی سوق می‌دهد یا این اقدامات، شهرها را به سوی یکسری از نابسامانی‌های اجتماعی سوق می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه در دنیا موضوعات مربوط به رتبه بندی و سنجش وضعیت کیفیت شهرها سال هاست مورد استفاده قرار می‌گیرد، تاکید کرد: در حال حاضر برخی از مؤسسات و نهادهای بین‌المللی وظیفه اسکن و رتبه بندی شهرها را بر اساس شاخص‌هایی که وجود دارد، برعهده دارند.

بوچانی با بیان اینکه شهرهای ایران برای قرار گرفتن در این رتبه بندی‌های بین‌المللی و استفاده از شاخص‌ها با مشکلاتی رو به رو هستند، گفت: نخست آنکه متناسب با شاخص‌هایی که در رتبه بندی‌های بین‌المللی وجود دارد، در شهرها داده و اطلاعات مورد نیاز تهیه و گزارش داده نمی‌شود به همین دلیل در رتبه بندی‌های بین‌المللی شهرهای ما به ویژه شهر تهران یا در رتبه‌های پایینی قرار دارند و یا اصلاً حضور ندارند.

به اعتقاد وی، وضعیت کنونی شهر تهران در رتبه بندی‌های بین‌المللی به معنای بد بودن آن نیست، بلکه به این معناست که خودمان را در معرض رتبه بندی و رصدهای بین‌المللی قرار نداده‌ایم.

رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با بیان اینکه در حال حاضر با همکاری دانشگاه شهید بهشتی و برخی مراکز علمی دیگر مطالعات خوبی را در این زمینه انجام داده‌ایم، افزود: نخستین کاری که انجام می‌دهیم تنظیم شاخص پیشرفت شهری در ایران است. این شاخص‌ها به نحوی با توجه به مقتضیات شهری در کشور تهیه می‌شود تا مشخص شود شهرداری‌ها چه وظایفی دارند و آیا عملکرد شهرداری‌ها بر مبنای این شاخص‌ها اثرگذار است، یا خیر.

وی ادامه داد: اگر این شاخص‌ها تنظیم و تصویب شود، هر شهری در داخل کشور می‌تواند بر اساس آن وضعیت خود را سنجیده و میزان پیشرفت خود را در هر سال ارزیابی کند. در گام بعدی حتی شهرها در کنار یکدیگر می‌توانند وضعیت پیشرفت خود را ارزیابی کنند.

محمد حسین بوچانی با بیان اینکه اخیراً در این رابطه جلسه‌ای با رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور برگزار شده است، یادآور شد: در این جلسه طرح موضوع کردیم و از این طرح استقبال خوبی توسط آقای جمالی نژاد انجام و مقرر شد که این طرح یا از طریق وزارت کشور و یا از سوی شهردار تهران در هیأت دولت مطرح شود تا شاخص‌های تدوین شده مورد تأیید و تصویب قرار گیرد. در گام بعدی نیز قرار شد تا مرکز مطالعات در قالب یک نرم افزار ابتدا وضعیت شهرداری‌های کلانشهرها، مراکز استانی و شهرهای با جمعیت بالای ۱۰۰ هزار نفر را مورد ارزیابی قرار دهد. در واقع شهرداری‌ها بر اساس شاخص‌هایی که اعلام می‌شود، داده‌های مورد نیاز را تهیه می‌کنند تا در انتها مشخص شود هر کدام نسبت به دیگری در چه وضعیتی قرار دارند.

وی با اشاره به اینکه شاخص‌های سنجش شهرها عینی مانند بررسی وضعیت فضای سبز و شاخص‌های ذهنی مانند وضعیت اعتماد مردم به شهرداری‌ها است، بیان کرد: این شاخص‌ها متناسب با مقتضیات شهری ما تنظیم شده است اما از شاخص‌های بین‌المللی نیز غافل نشده‌ایم. اگر برای اولین بار موفق شویم شاخص‌های سنجش شهرها را تنظیم کرده و به تصویب برسانیم، می‌توانیم مدعی شویم که یک کار ماندگار در مدیریت شهری شکل گرفته است.

رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران تاکید کرد: یکی از دلایلی که تصمیم گرفتیم تا شاخص‌های رتبه بندی شهرها را بر اساس مقتضیات داخل کشور تهیه کنیم، نبود مدیریت واحد شهری در ایران بود به همین دلیل نمی‌توانستیم از شاخص‌های بین‌المللی در گام نخست برای رتبه بندی شهرها استفاده کنیم. در ابتدا تصمیم گرفتیم به سمت ایجاد شاخص‌های شهری ملی در ایران برویم تا بتوانیم شهرها را بر اساس این شاخص‌ها با خود و بعد با شهرهای دیگر رتبه بندی کنیم در گام بعدی این امکان وجود دارد تا از شاخص‌های ملی و بین‌المللی به صورت ترکیبی استفاده کنیم.