بیژن زنگنه،‌ برای توضیح درباره اختلافات گازی ایران با ترکمنستان به مجلس می‌رود؛ چرا ایران به پرداخت غرامت به ترکمنستان محکوم شد؟

تبلیغ بازرگانی

مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ایران، گفته است: قرار است بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، روز سه‌شنبه ۲۴ تیر، در این کمیسیون برای بررسی قرارداد گازی ایران و ترکمنستان حضور یابد. 

به گفته این نماینده مجلس شورای اسلامی ایران، «درباره  شکایت ترکمنستان از ایران در موضوع قرارداد گازی و رأی صادره که به موجب آن ایران ملزم به پرداخت ۲ میلیارد دلار شده، ابهاماتی برای اعضای کمیسیون مطرح است که قرار است وزیر پیرامون این موضوع توضیحاتی را ارائه و به سؤالات اعضا پاسخ دهد».

کارشناسان شرکت ملی گاز ایران و برخی از مسئولان وزارت نفت، روز گذشته (یک‌شنبه ۲۲ تیر) با حضور در کمیسیون انرژی مجاس ایران، درباره قرارداد گازی بین ایران و ترکمنستان، اختلافات پیش آمده، تاریخچه این قرارداد و همچنین  رأی صادر شده علیه ایران، توضیحاتی به اعضای کمیسیون ارائه کردند اما به نظر می‌رسد این توضیحات، نمایندگان مجلس ایران را قانع نکرده است. 

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، چندی پیش درباره قرارداد گازی میان ایران و ترکمنستان گفته بود: حکم داوری در پرونده گازی شرکت‌های ملی گاز ایران و ترکمن‌گاز، هیچ جریمه یا خسارتی را متوجه شرکت ملی گاز نکرده و تنها حکم پرداخت بدهی ایران به ترکمنستان صادر شده که نتیجه دور از انتظاری نبوده است.

ماجرای دعوای گازی ایران و ترکمنستان چیست؟

بر اساس قرارداد ۲۵ ساله‌ای که در سال ۱۹۹۷ میلادی میان ایران و ترکمنستان امضا شده است کشور ترکمنستان سالانه بین ۸ تا ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز به ایران صادر می‌کند و ایران هم موظف است بهای واردات  گاز را به‌حساب شرکت ترکمن‌گاز واریز کند.

از زمستان سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) اختلاف گازی میان ایران و ترکمنستان شدت گرفت و ترکمنستان جریان گاز را به دلیل افزایش بدهی ایران قطع کرد. 

در طی این سال‌ها، ترکمنستان، بارها خواستار بازنگری در مفاد قرارداد و به‌ویژه قیمت گاز صادراتی به ایران بود. در دوره اول تحریم‌ها هم به دلیل سخت شدن نقل و انتقال پول، دولت دهم توافقنامه‌ای با ترکمنستان به امضا رساند که بر اساس آن ایران در برابر دریافت گاز، خدمات فنی، کالا، محصولات پتروشیمی و تجهیزات راه‌سازی و حمل و نقل به کشور ترکمنستان صادر کند. 

اما در شهریور ۱۳۹۲ (۲۰۱۳)، پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و با حضور بیژن زنگنه در وزارت نفت ایران، توافقی جدید با ترکمنستان منعقد شد که طی یک الحاقیه جدید قراردادی، ایران علاوه بر تعهد پرداخت ارزی پول گاز، جریمه دیرکرد را نیز قبول کرد، به طوری که هر ماه تأخیر در پرداخت هر صورتحساب گازی ترکمنستان، منجر به پرداخت درصدی مشخص بابت دیرکرد می‌شد.

با تعهدی که وزارت نفت ایران به ترکمنگاز داده بود، سه سال بعد، در دی‌ماه ۱۳۹۵ میزان بدهی ایران به مرز ۲ میلیارد دلار رسید و ترکمنستان خواستار تعیین تکلیف طلب خود شد.

ترکمنستان، بر اساس قرارداد، ایران را تهدید کرد اگر پول گاز پرداخت نشود جریان گاز بر مبنای یکی از بندهای قرارداد، قطع می‌شود.

اما کشور ترکمنستان به دیوان داوری بین‌المللی شکایت برده و دراین شکایت بر روی بدهی گازی ایران و الحاقیه ای تاکید کرد که توسط دولت یازدهم امضا شده بود.

ایران هم، در دفاع از خود و در پاسخ، ترکمنستان را به گران‌فروشی گاز، پنالتی‌های قرارداد و استاندارد نبودن گاز متهم کرد. 

در نهایت، با رای دیوان داوری بین‌المللی که حدود دو هفته پیش (۹ تیر ۱۳۹۹) صادر شد، ایران به پرداخت غرامت به ترکمنستان محکوم شد. 

ایران، پیش از این، نیز در قبال شکایت ترکیه نسبت به قطع جریان گاز از سوی ایران، به پرداخت جریمه‌ای ۱.۹ میلیارد دلاری به ترکیه محکوم شده بود.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید