عالی ترین مقام مذهبی ترکیه به آتاتورک توهین کرد؟

عالی‌ترین مقام مذهبی ترکیه به آتاتورک توهین کرد؟   
علی ارباش در سپتامبر ۲۰۱۷ به ریاست اداره دیانت ترکیه منصوب شد

خطبه‌های آتشین علی ارباش، رئیس سازمان دیانت ترکیه، در جریان اولین نماز جماعتی که چند روز پیش بعد از ۸۶ سال در ایاصوفیه برگزار شد، توجه همگان را به او جلب کرد.

به نظر می‌رسید، ارباش در حالی که شمشیر به دست داشت آتاتورک، بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، را به خاطر تبدیل ایاصوفیه به موزه در سال ۱۹۳۴ محکوم کرده است.

خیلی‌ها در واکنش به این خطبه خواستار استعفای او شدند، اما ارباش از سخنان خود دفاع کرد و گفت که "به گذشته اشاره نمی‌کرده است".

خطبه‌های ایاصوفیه اولین بار نیست که ارباش، رئیس سازمان دیانت از سپتامبر ۲۰۱۷، باعث بهت و تعجب دیگران می‌شود.

او روز ۲۴ آوریل و در میان بحران همه‌گیری ویروس کرونا گفت که همجنسگرایی "باعث بروز بیماری و تباهی نسل‌ها می‌شود" و مورد "لعن" اسلام است.

علی ارباش کیست؟

او متولد ۱۹۶۱ در استان اردو در سواحل دریای سیاه است.

در هنرستانی مذهبی در استان سقاریه در نزدیکی استانبول درس خواند و سپس از دانشگاه مرمره این شهر مدرک الهیات گرفت.

به گفته وبسایت سازمان دیانت، او بعد اخذ مدرک دکترا از همان دانشگاه در سال ۱۹۹۳ در چند دانشگاه ترکیه به تدریس مشغول شد، و در عین حال در مرکز ژرژ پمپیدو و دانشگاه سوربن در پاریس، و همچین دانشگاه علوم انسانی استراسبورگ، کار پژوهشی کرد.

ارباش در سال ۲۰۱۱ به عنوان مدیر کل خدمات آموزشی سازمان دیانت منصوب شد و تا سال ۲۰۱۷ که به ریاست این نهاد رسید در این مقام باقی ماند.

سازمان دیانت در ۱۹۲۴ تاسیس شد، یک سال بعد از ایجاد جمهوری ترکیه در سال ۱۹۲۳. این نهاد به عنوان مهم‌ترین نهاد مذهبی بر تمام مساجد این کشور مسلط است و بر اساس قانون تنها نهاد مرجع در مناسک و امور مذهبی به شمار می‌رود.

انتخاب او توسط رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، به ریاست این سازمان تا حدودی خبرساز شد، چرا که در آن زمان کمتر کسی او را می‌شناخت.

اما بودجه سازمان دیانت در دوره او افزایش پیدا کرده است و ارباش نیز در پی چند مورد بحث و جدل شناخته‌تر از قبل شده است.

او در خطبه‌های خود در ایاصوفیه گفت که "سلطان محمد فاتح این محل عبادت را به این شرط وقف مومنان کرد که تا روز قیامت مسجد باقی بماند."

او گفت که هر کسی که این مساله را نادیده بگیرد "نفرین می‌شود" - حرفی که "حمله" به آتاتورک تعبیر شد و منتقدان آن را محکوم کردند.

ارباش در جریان جلسه معارفه خود به عنوان رئیس سازمان دیانت ترکیه در سپتامبر ۲۰۱۷ گفت: "ما باید در بهار یکتاپرستی و اتحاد بیش از گذشته برای احیای امت که در آتش فتنه از دست رفته است تلاش کنیم. ما باید پیام‌رسان دعوت خداوند و رسولش باشیم که در چنگ سکولاریسم گرفتار شده است... دیگر وقتی برای از دست دادن نداریم."

او در خطبه ۲۴ آوریل خود گفت: "روابط نامشروع جنسی از نظر اسلام یکی از ژرفترین گناهان است. اسلام علیه یکی شدن با قوم لوت و همجنسگرایی است... که باعث بروز بیماری و تباهی نسل‌ها می‌شود. هر سال صدها هزار نفر به اچ‌آی‌وی مبتلا می‌شوند که ناشی از چیزی است که از نظر اسلام ژرفترین نوع فساد و زنا محسوب می‌شود، چرا که رابطه‌ای نامشروع و خارج از ازدواج است. بیایید در کنار یکدیگر از مردم در برابر این اعمال شیطانی محافظت کنیم."

ارباش در اولین خطبه‌ای که بعد از ۸۶ سال در ایاصوفیه ایراد شد گفت: "سلطان محمد فاتح این محل عبادت را به این شرط وقف مومنان کرد که تا روز قیامت مسجد باقی بماند. در عقاید ما کسی نمی‌تواند به ملک وقفی دست بزند. هر کس در آن تصرف کند خواهد سوخت؛ شرط کسی که آن را وقف کرده است باید عملی شود، و هر کسی که به آن عمل نکند نفرین می‌شود."

به روایت دیگران

اوزگور اوزل، جانشین رئیس فراکسیون حزب جمهوری‌خواه خلق در مجلس، روز ۲۵ ژوئیه در توییتر نوشت: "شما نمی‌توانید در جایگاه ریاست سازمان دیانت که به دست آتاتورک تاسیس شد بنشینید و به او توهین کنید. کسانی که مرتب به بنیان‌گذار بی‌احترامی می‌کنند در عین حال از کسانی که به او بی‌احترامی می‌کنند نیز محافظت می‌کنند. علی ارباش، سوگند می‌خورم که هزینه لعنت آتاتورک از آن جایگاه را پرداخت خواهی کرد."

مورات یتکین، خبرنگار کهنه‌کار، روز ۲۸ ژوئیه در وبلاگ خود نوشت: "آیا در دست گرفتن شمشیر هنگام خواندن خطبه در ایاصوفیه ایده خودش بود؟ آیا اردوغان از قبل خبر داشت؟ نمی‌دانیم. اما واضح است که رفتار ارباش در ایاصوفیه برنامه اردوغان برای کسب حمایت عمومی با بازگشایی ایاصوفیه را به حاشیه برد... ارباش دارد وظایف یک مقام ارشد را با جانب‌داری خاص مقامات محلی جوانی انجام می‌دهد که می‌خواهند توجه دفتر مرکزی حزب را جلب کنند."

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، روز ۲۷ آوریل گفت: "بیانات ارباش در محکومیت همجنسگرایی کاملا درست بود. البته سخنان رئیس سازمان دیانت تنها برای کسانی الزام‌آور است که خود را مسلمان و بخشی از اسلام می‌دانند... همه باید جای خود را بدانند... شیوه طرح انتقادات از رئیس دیانت به حمله مستقیم و عامدانه به اسلام تبدیل شده است. حمله به رئیس دیانت حمله به حکومت است."

منبع: بی بی سی


فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران