امارات به ترکیه: در امور کشورهای عربی دخالت نکن

در پاسخ به تهدید وزیر دفاع ترکیه، انوار قرقاش، وزیر امور خارجه امارات، به ترکیه هشدار داد دست از «مداخله» در امور کشورهای عربی و «توهمات استعماری» خود بردارد. 

لیبی – نیروهای وابسته به ارتش وفاق ملی (عکس از Mahmud TURKIA / AFP)

روز شنبه ۱۱ مرداد/ ا اوت، انور قرقاش وزیر امور خارجه امارات به تهدیدات روز پنج‌شنبه حلوصی آکار در صفحه توئیتر خود نوشت که اظهارات تحریک‌آمیز وزیر دفاع ترکیه ناشی از سقوط دیپلماسی در ترکیه و برآمده از توهمات استعماری (عثمانی)‌ای است که همچون «باب عالی» (از نمادهای امپراطوری عثمانی) جایشان در آرشیو تاریخ است. او هشدار داد که ترکیه دست از منطق استعمار بردارد و در امور کشورهای عربی دخالت نکند. 

التصریح الإستفزازی لوزیر الدفاع الترکی سقوط جدید لدبلوماسیه بلاده. منطق الباب العالی والدوله العلیّه وفرماناتها مکانه الأرشیف التاریخی. فالعلاقات لا تدار بالتهدید والوعید، ولا مکان للأوهام الاستعماریه فی هذا الزمن، والأنسب أن تتوقف ترکیا عن تدخلها فی الشأن العربی.

— د. أنور قرقاش (@AnwarGargash) August 1, 2020 توئیت انور قرقاش

روز پنج شنبه، حلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه در مصاحبه با تلویزیون الجزیره، امارات را متهم کرده بود که با «بدطبینتی و حسادت» از گروه‌های تروریستی منطقه برای ضربه زدن به ترکیه استفاده می‌کند. او تهدید کرده بود که آنکارا حسابش را با امارات تسویه خواهد کرد.

پیش‌تر نیز اردوغان امارات متحده عربی را «دزد دریایی» خوانده بود.

در جنگ نیابتی لیبی، فرانسه، مصر، امارات و روسیه از نیروهای خلیفه حفتر در لیبی حمایت می‌کنند که شرق و بخشی از جنوب کشور را در اختیار دارد و ترکیه، قطر و ایتالیا حامی دولت وفاق ملی به ریاست فایز السراج اند که سازمان ملل آن را به رسمیت شناخته است.

در حال حاضر، نیروهای نظامی ترکیه (که عمدتاً شامل سوری‌های تحت حمایت آنکارا هستند) برای دولت وفاق ملی می‌جنگند. در مقابل، نیروهای مستشاری و خصوصی روسی در صف نیروهای حامی حفتر قرار دارند. 

ماه گذشته، نیروهای دولت وفاق ملی با حمایت ترکیه توانستند به تهاجم یک ساله نیروهای ژنرال حفتر که قصد تصرف طرابلس را داشت پایان دهند. 

شکست حفتر در به‌تصرف درآوردن طرابلس ضربه بزرگی  به امارات متحده عربی و مصر بود.

در ۲۰ ژوئیه، مجلس مصر به دولت عبدالفتاح السیسی اجازه داد که برای حفظ امنیت ملی مصر به لیبی سرباز بفرستد.

نیروهای دولت وفاق ملی در تداراک حمله نظامی به شهر استراتژیک «سرت» اند که از بنادر مهم صادرات نفتی لیبی است. ترکیه و نیروهای وفاق ملی در تلاش هستند که کنترل این شهر را از دست نیروهای خلیفه حفتر خارج کنند. سرت اما خط قرمز امارات است.

از زمان سرنگونی معمر قذافی در سال ۲۰۱۱ به کمک نیروهای ناتو، لیبی تا امروز صحنه جنگ داخلی بوده است. 

بنا به گزارش سازمان ملل، دست‌کم ۱۰۰ غیرنظامی در جنگ داخلی لیبی طی سه ماهه دوم سال کشته شده‌اند.

امارات:‌ قدرت جدید منطقه‌ای 

سابقه تنش و درگیری میان ترکیه و امارات اما به سالها قبل از بحران لیبی برمی‌گردد. 

رهبران امارات، در دهه ۹۰ و  به‌دنبال اعلام هشدارهایی از جانب رئیس‌جمهوری وقتِ مصر حسنی مبارک، آشکارا مبارزه و مقابله با اخوان المسلمین دستور کار قرار دادند، درحالی این گروه تحت حمایت آنکارا قرار داشت. اختلاف نظر آنکارا و ابوظبی در مورد اخوان المسلیمن تا امروز ادامه داشته است. 

محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی و حاکم دوفکتوی امارات، اخوان‌ المسلمین، انشعابات محلی آن، و اسلام سیاسی را به‌طور کلی تهدیدی جدی علیه ثبات ملی و منطقه‌ای قلمداد می‌کند. و برنامه‌ای متفاوت از ترکیه برای مسلمان سنی منطقه دارد. 

در جریان بحران دیپلماتیک شورای همکاری خلیج فارس (از ژوئن ۲۰۱۷) ترکیه در کنار قطر و رودروی امارات و عربستان سعودی قرار گرفت. 

در سال ۲۰۱۸، ترکیه نام خیابانی را در آنکارا که سفارت امارات در آن قرار دارد به «فخرالدین پاشا» از فرماندهان سپاه عثمانی تغییر داد؛ اقدامی جنجال برانگیز که مورد انتقاد ابوظبی قرار گرفت. 

در سالهای اخیر، و با تبدیل شدن امارات به یک قدرت مستقل منطقه‌ای تنش‌ها میان امارات و ترکیه افزایش پیدا کرده است. 

امارات مصمم است به عنوان یک قدرت عربی، خلاء قدرت به وجود آمده پس از نزول عراق، سوریه و مصر را در منطقه پر کند. و حالا حتی در تضادهای نیابتی در یمن و سوریه، سیاست و برنامه‌ای متفاوت از عربستان را سعودی را پیش می‌برد. 

در یمن، امارات از شورای انتقالی جنوب یمن حمایت می‌کند، در حالی که عربستان مدافع دولت دست‌نشانده‌اش به‌ریاست‌‌جمهوری عبد ربه منصور هادی است. 

امارات:‌ از فضا تا اتم

جاه‌طلبی های ژئوپولتیک امارات به لیبی و یمن ختم نمی‌شود و ارتفاعی تا بلندای مریخ دارد.

۲۰ ژوئیه، اماراتی‌ها کاوشگری فضایی را به نام «امید»(امل) به سمت فضا پرتاب کردند تا نخستین کشور فضایی عرب باشند. قرار است این کاوشگر در فوریه ۲۰۲۱ در مدار مریخ قرار بگیرد؛ درست همزمان با ۵۰ سالگی اتحاد هفت امیرنشین و تشکیل کشور امارات متحده عرب.

در همین زمینه: خاورمیانه به فضا می‌رود

همزمان با ماجراجویی فضایی، امارات در زمینه‌ هسته‌ای نیز فعال است.

امارات شنبه ۱ اوت/۱۱مرداد رسماً از عملیاتی شدن واحد یک نیروگاه هسته‌ای «براکه» در «ابوظبی» خبر داد. با راه‌اندازی این نیروگاه، امارات تبدیل به اولین کشور عربی با امکان تولید انرژی هسته‌ای بدل شده است.

در سال ۲۰۰۸، امارات از آغاز برنامه هسته‌ای خود خبر داد.  ساخت نیروگاه براکه نزدیک به یک دهه به طول انجامید. و اکنون ۹۴ درصد ساخت نیروگاه به پایان رسیده است.

در صورت بهره برداری کامل ، چهار راکتور این نیروگاه توانایی تولید ۵۶۰۰ مگاوات برق را دارند که حدود ۲۵ درصد از نیاز امارات متحده عربی، این کشور نفتی ثروتمند را تأمین می‌کند.

بیشتر بخوانید:

امارات و لقمه بزرگ‌تر از دهان