کشور نیازمند تدوین طرح آمایش سرزمینی اشتغال است

محمدمهدی تندگویان روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: جامعه ایران پس از انقلاب اسلامی براساس برخی از دیدگاه‌های شرعی و اسلامی بر مبحث افزایش جمعیت متمرکز شد.

وی ادامه داد: تمرکز بر این افزایش و فرهنگ‌سازی در خصوص رشد جمعیت تا دهه ۱۳۶۰ ادامه یافت و این امر به سبب افزایش خانواده‌های پرجمعیت موجب رشد جمعیت، کاهش مصرف‌گرایی فرزندان و اهتمام برای رفع نیازها شد.

تندگویان تصریح کرد: مطابق با این سیاست (افزایش جمعیت) جامعه ایران در دهه ۶۰ با تقویت فرزندآوری، اوج رشد جمعیتی را تجربه و سیاست کاهش جمعیت با شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر را اتخاذ کرد.

وی افزود: با تداوم این طرح (اشتباه) کاهش جمعیت در کشور در یک بازه زمانی کوتاه مدت (۳۰ ساله) اتفاق افتاد و رشد ۳.۵ درصدی جمعیت به زیر ۲ درصد کاهش یافت.

به گفته معاون ساماندهی امور جوانان وزیر ورزش و جوانان، این کاهش جمعیت در کشورهای اروپایی در یک بازه زمانی بلندمدت (نزدیک به ۳۰۰ سال) اتفاق افتاد و رشد ۳.۵ تا ۴ درصدی جمعیت به ۱.۵ درصد رسید.

تندگویان تاکید کرد: در زمان حاضر با شیوع ویروس کرونا در کشور، افزایش مرگ ومیر و کاهش فرزندآوری به طور حتم این کاهش جمعیت تشدید و احتمالا (در سال آتی) کشور رشد جمعیت منفی را تجربه کند.

کاهش فرزندآوری و مصرف‌گرایی جوان امروز

 وی افزود: یکی از علل اصلی کاهش جمعیت تشدید تک فرزندی و ۲ فرزندی در خانواده‌ها بود که مسئولیت‌پذیری جوانان را کاهش داد و با تقویت مصرف‌گرایی فرزندان، فراگیری مهارت و تخصص از خواهر و برادر را نیز سلب کرد.

تندگویان با اشاره به تحول در سبک طراحی شهری یادآور شد: مهاجرت بی‌رویه از روستا به شهر و تغییر در معماری کشور نیز برخی از پایگاه‌های مهارتی خانوادگی و اجتماعی را متحول ساخت و سبب کاهش فراگیری تخصص و بالتبع تعهدپذیری جوانان شد.

تندگویان ادامه داد: یکی از سیاست‌های اشتباه در این عرصه به همراه سیاست کاهش جمعیت، تمرکز صرف بر مشوق‌های ازدواج است؛ این مشوق‌ها (همچون کاهش مالیات و افزایش حقوق و...) به صورت دائمی باید بر فرزندآوری نیز تعلق گیرد.

وی گفت: برخی از کشورهای توسعه یافته نظیر بلژیک به ازای هر فرزند علاوه بر افزایش حقوق، ۲۵ درصد از مالیات هم معاف می‌شوند و این طرح‌ها به طور حتم سبب افزایش فرزندآوری و رشد جمعیت است.

کاهش جمعیت مانع از توسعه‌یافتگی یک کشور است

وی تاکید کرد: تداوم این روند (کاهش فرزندآوری) در سال‌های آتی جمعیت جوان فعال را کاهش و سبب فشار بر نیروی کار به منظور تامین نیازهای جمعیت خردسال و سالمند می‌شود.

به گفته تندگویان این کاهش جمعیت فعال همچنین زیرساخت‌های اقتصادی کشور را در درازمدت تخریب و مانع از ازدواج، کارآفرینی و اشتغال و توسعه می‌شود.

وی همچنین با اشاره به افزایش طلاق در کشور گفت: افزایش طلاق نیز در کشور با تضییع منابع اقتصادی دولت (نظیر پرداخت وام ازدواج و...) مانع از تشکیل زندگی مشترک برای فرزندآوری و رشد جمعیت است و در صورت تولد فرزند نیز گاها جوانان طلاق را با آسیب‌های اجتماعی و ترس از ازدواج به جهت تجارب تلخ دوران کودکی و... روبه رو می‌کند.

ضرورت تدوین طرح آمایش آموزش عالی در کشور

وی در ادامه تمرکز بر مدرک‌گرایی، نداشتن طرح آمایش تحصیلات تکمیلی و آموزش عالی و طرح آمایش سرزمینی اشتغال را از دیگر مشکلات اقتصادی و جمعیتی کشور عنوان کرد و گفت:‌ شهر تهران براساس یک زیرساخت مشخص شهری ساخت شده است؛ در حال حاضر جمعیت این شهر به ۸ میلیون نفر ساکن و ۱۵ میلیون نفر در طول روز افزایش یافته و بنابراین ظرفیت اشتغال نیز اشباع شده است.

این مسئول ادامه داد: به عبارت دیگر ظرفیت یک منطقه از منظر زیرساختی برای اشتغال مشخص است و امروزه ظرفیت سرانه‌های خدماتی و اقتصادی و... در شهر تهران تکمیل شده است و براین اساس باید اشتغال‌زایی در مناطق روستایی و نظایر آن مورد توجه قرار گیرد.

به عقیده وی، اشتغال‌زایی در یک منطقه موجب رونق و توسعه و مهاجرت معکوس (از شهر به روستا) می‌شود.