مولف مهابادی: برخی قانون‌های چاپ و نشر ناعادلانه است

۱۱ شهریورماه با تلاش‌ اسدالله جامی (مدیر کل وقت دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) در سال ۱۳۸۲ به‌عنوان روز ملی صنعت چاپ در تقویم رسمی کشور نامگذاری شده است اما اکنون به خاطر مشکلات گران کاغذ و جایگزین نسخه‌های الکترونیکی به جای نسخه چاپی کتب و رسانه‌های مختلف، این صنعت نیز دچار تغییر و تحولات شده است.

در این میان کتاب نیز متاثر از این تغییر و تحولات صنعت چاپ شده و به عنوان کالایی فرهنگی با هزینه تمام شده بالا به بازار عرضه می‌شود که بخشی از این هزینه‌ها مولفان و بخش دیگری را خوانندگان و دوستداران کتاب باید متحمل ‌شوند. 

همین امر بهانه‌ای شد تا مصاحبه‌ای با یکی از مولفان مهابادی به نام "سعدون مازوجی"که کتاب ترجمه وی با عنوان "خه‌بات بو چیای کوردان" ( مبارزه در راه کوهستان کردها)  اثر "توماس شمیدنیگر" نویسنده آلمانی که به تازه‌گی چاپ و منتشر شده داشته باشیم.

"سعدون مازوجی" متولد سال ۱۳۵۰ در روستای سهولان مهاباد است، وی یکی از فعالان رسانه‌ای در این شهرستان است که با هفته‌نامه‌ها و مطبوعات کُردی همکاری دارد و علاوه بر زبان‌ آلمانی با زبان‌های انگلیسی، ترکی و فارسی نیز آشنایی دارد.

 این نویسنده و مترجم مهاباد علاوه بر ترجمه کتاب "خه‌بات بو چیای کوردان" ( مبارزه در راه کوهستان کردها) هم‌اکنون چندین کتاب در زمینه شعر و ادبیات کُردی، تاریخ مهاباد و فن مصاحبه آماده چاپ دارد.

ایرنا: کمی در مورد اثر چاپ شده تان برای مخاطبان ایرنا توضیح دهید

کتاب "خه‌بات بو چیای کوردان" ( مبارزه در راه کوهستان کردها) اثر "توماس شمیدنیگر" نویسنده آلمانی است که  به کُردی ترجمه شده و در آن نویسنده به بررسی تاریخی و وضعیت کنونی منطقه "عفرین" در شمال شرق سوریه و شرایط و وضعیت کُردهای ایزدی در این منطقه می‌پردازد.

این کتاب دارای سه مقدمه است که ۲ مقدمه آن توسط نویسنده اصلی کتاب شامل مقدمه اصلی کتاب، مقدمه‌ اجازه ترجمه به کُردی و یک مقدمه مترجم است که در ۱۰ فصل و در ۲۷۲ صفحه توسط انتشارات "ژیر" مهاباد در هزار نسخه به رشته تحریر درآمده است.

فصل نخست این کتاب "عفرین چیای کردان" است و در آن به سابقه تاریخی این منطقه که در زبان عربی به "جبل الاکراد" و در زبان ترکی به "کُردداغ" شهرت دارد، از زمان تسلط ترکان عثمانی به این منطقه تاکنون پرداخته است.

فصل دوم این کتاب به بررسی "جمعیت و زبان" این منطقه پرداخته و مشخص کرده که چه زبان‌هایی علاوه بر کُردان ایزدی از جمله ترکمن‌ها، "بودها" (لهجه‌ای بین ترکی، کردی و عربی) و چند لکه جمعیتی دیگر در این منطقه زندگی می‌کنند.

فصل سوم این کتاب به "ادیان منطقه عفرین" و این که در آن علاوه بر ایزدی‌ها پیروان ادیان دیگر از جمله اسلامی، مسیحی مارونی، ارمنی و پیرو ادیان دیگر ساکن این منظقه پرداخته است.

فصل چهارم کتاب تاریخ منطقه عفرین نیز تاریخ این منطقه را از عهد عتیق، باستان و دوران مسیحیت و دوران اسلامی تاکنون مورد بررسی قرار داده است که حاوی مطالب تاریخی بسیار مفیدی برای پژوهشگران این حوزه است.

فصل‌های پنجم و ششم این کتاب نیز به  کنفدراسیون دمکراتیک در "کانتون (استان‌ها) عفرین" و توسعه آن از سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ پرداخته است و در فصل هفتم نیز به مناطق جداشده (این‌کلاره) عفرین پرداخته است و مشخص کرده که از قدیم اقوام عرب، ترک و کُرد در این منطقه بدون تنش با هم زندگی می‌کردند.

فصل هشتم این کتاب نیز با عنوان "جنگ عفرین" و حمله ارتش ترکیه به این منطقه و زیان‌های که بر اثر این جنگ به این منطقه وارد شده پرداخته است و در فصل نهم نیز رشته مصاحبه‌هایی با شخصیت‌های سیاسی سرنوشت ساز عفرین و مخالفان آنان انجام داده است.

فصل آخر این کتاب نیز با عنوان "راه‌حل" به موضوع چگونگی پایان جنگ در این منطقه و انتقاد از ژست دمکراسی اروپایی‌ها در جنگ عفرین پرداخته است و خطاب به مردم اروپا گفته که زنان و کودکان ایزدی با استفاده از تسلیحاتی کشته می‌شوند که هزینه آن  از مالیات آنان تامین می‌شود.

ایرنا: پروسه اخذ مجوز تا چاپ چگونه است؟

برای انشتار یک اثر از زمان اخذ مجوز تا چاپ کتاب باید پروسه طولانی را طی کنید هر چند اکنون بیشتر کارها از اخذ مجوز تا ارسال اثر به صورت فایل برای چاپ به صورت الکترونیکی انجام می‌شود اما باز هم باید مسیر طولانی را پیمود تا یک کتاب را به چاپ رساند.

انتشاراتی‌ها در زمینه کتاب کمتر سرمایه‌گذاری می‌کنند و بیشتر نویسندگان هستند که هم محصول تولید کرده و هم باید هزینه‌های چاپ و انتشار کتاب را بر عهده داشته باشند

در زمینه انتشار کتاب به زمان کُردی با توجه به بررسی کتاب توسط کارشناسان ممیزی کتاب این پروسه طولانی‌تر هم می‌شود و نویسنده باید زمان بیشتری در انتظار چاپ شدن اثر باشد.

انتشاراتی‌ها در زمینه کتاب کمتر سرمایه‌گذاری می‌کنند و بیشتر نویسندگان هستند که هم محصول تولید می‌کنند و هم باید هزینه‌های چاپ و انتشار کتاب را بر عهده داشته باشند و این قوانین ناعادلانه به زیان نویسندگان است.

برای انتشار یک کتاب یا باید امتیاز چاپ را به انتشارات بدهید و یا خودتان هزینه‌های چاپ و انتشار را بر عهده داشته باشید که هر ۲ حالت به نفع انتشارات و به زیان نویسنده ختم می‌شود.

برخی منتشران نیز کتاب را برای نویسندگان چاپ می‌کنند و در عوض تعداد محدودی کتاب (حدود ۱۰۰ جلد) را به نویسنده می‌دهند و با این وضعیت هم تنها نویسندگان مشهور و صاحب نام موفق به چاپ کتاب می‌شوند.

ایرنا: روند توزیع و فروش کتاب چگونه است؟

هر انتشاراتی برای خود توزیع کنندگانی دارند و ۲۵ درصد هزینه کتاب به توزیع کننده و ۲۰ تا ۲۵ درصد هم به کتاب فروش تعلق می‌گیرد و پس از گذشته حدود هشت ماه مابقی پول حاصل از فروش کتاب به نویسنده برگشت داده می‌شود.

کتاب‌هایی که هم که به فرورش نرفته باشد به همراه وجه عودت داده می‌شود و نویسنده باید خودش در فکر بازار فروش باشد یا کتاب را به دیگران هدیه کند.

به همین خاطر است که اکنون بسیاری از نویسندگان تازه‌کار با تیراژ کمتر از ۵۰۰ جلد کتاب چاپ می‌کنند و در صورت استقبال خوب و فروش کتاب‌، دوباره آن را تجدید چاپ می‌کنند تا از زیان بیشتر جلوگیری کنند.

ایرنا: وضعیت کنونی تالیف کتاب چگونه است؟

برخی افراد تنها برای اینکه کتابی به اسم آنان چاپ شده باشد دست به تالیف کتاب می‌زنند به طوری که بسیاری از کتاب‌های تازه چاپ شده نه کاربردی هستند و نه محتوای جالبی برای مخاطبان دارند.

برخی افراد نیز چون نه زمان و نه سواد مناسبی برای کتاب نوشتن دارند، کتاب تالیف شده دیگران را قبل از چاپ می‌خرند و آن را به اسم خودشان چاپ می‌کنند و همین امر باعث شده که اکنون چهره کتاب مخدوش شده باشد.

این نویسنده و مولف مهابادی خواستار نظارت بیشتر دستگاه‌های اجرایی مرتبط با صنعت چاپ و نشر شد تا نویسندگان بتوانند با فراغ بال بیشتری به امر نوشتن و خلق آثار علمی و ادبی بپردازند.

این نویسنده برجسته مهاباد در پایان کتاب تازه چاپ شده خود را به کتابخانه خبرگزاری ایرنا دفتر مهاباد اهدا کرد.

مهاباد از لحاظ فرهنگی از گذشته‌های دور به دارالعلما و شهر ادبا و شعرا مشهور بوده‌است؛ این شهر مرکز پرورش نخبگانی چون عبدالرحمن شرفکندی مشهور به "هه‌ژار"، ماموستا "هیمن"، "احمد قاضی" و ده‌ها شاعر، نویسنده و ادیب دیگر بوده است.

 از ابتدای امسال تاکنون ۱۲ جلد کتاب شامل تالیف و ترجمه توسط نویسندگان مهابادی به زبان‌های کُردی و فارسی چاپ شده اما با توجه به شرایط شیوع بیماری کرونا، آیین رونمایی از این آثار تازه چاپ شده برگزار نشده است.

مهاباد با ۲۳۷ هزار نفر جمعیت در جنوب آذربایجان‌غربی واقع شده است.