روایت تجاوز در مصر: از بازداشت متجاوز تا بازداشت افشاگر

مصر، همچون ایران، در هفته‌های اخیر با جنبشی از روایت‌گری زنان درباره تجاوز و آزارهای جنسی روبه‌رو بوده است. این معضل در مصر معضلی جدی است. هرچند «می تو» مصر با بازداشت چندین مرد جوان از خانواده‌های ثروتمند به اتهام تجاوز همراه شد، آخرین واکنش حکومت اقتدارگرایانه عبدالفتاح السیسی به آن بازداشت شماری از افشاگران زن و تبلیغات علیه آنها به بهانه «فساد و فحشا» و «همجنس‌گرایی» است.

تظاهرات در قاهره علیه آزار جنسی، ۱۲ فوریه ۲۰۱۳ ــ عکس: KHALED DESOUKI / AFP

داستان روایت‌های تجاوز در مصر با افشاگری یک اکانت اینستاگرامی با نام «پلیس آزار جنسی» آغاز شد.

زنان مصر پس از بازداشت احمد زکی، یک دانشجوی متهم به تجاوز و آزارجنسی ده‌ها زن که ۴ ژوئیه دستگیر شد، روایت‌های متعددی از این مشکل ریشه‌دار منتشر کردند.

پس آن نیز محمد هاشم، یک نویسنده سرشناس به اتهام آزار جنسی بازداشت شد. او اتهام‌ها را در دادگاه رد کرده است.

اما یک افشاگری داستانی طولانی پیدا کرد. ماجرا به تجاوز گروهی شش مرد جوان از خانواده‌های برجسته مصر در هتل فیرمونت نیل سیتی در ۲۰۱۴ بازمی‌گشت.

این شش مرد به دختری ۱۸ ساله دارو خوراندند، به او تجاوز کردند و از صحنه تجاوز فیلم گرفتند.

پس از آن موجی از روایت‌های آزار و اذیت و تجاوز جنسی منتشر شد.

مقام‌های قضایی مصر ۲۵ اوت، یک ماه پس از انتشار روایت تجاوز این شش مرد، دستور بازداشت آنها و ممنوعیت خروج‌شان از کشور را صادر کردند. چهار متهم با همکاری اینترپل ۲۸ اوت در لبنان دستگیر شدند و دو تن دیگر هم کمی پیش از آن، در خود مصر. امیر زاید، متهم ردیف اول ۲۶ اوت در حال خروج از مصر در فرودگاه بازداشت شد.

خبر دستگیری‌ها دو واکنش به همراه داشت: عده‌ای آن را یک پیروزی شمردند و عده‌ای از تعلل دستگاه قضایی مصر انتقاد کردند که به متهمان فرصت فرار از کشور را داده بود.

با وجود این، ماجرا به همین جا ختم نشد. در روزهای اخیر سه تن از شاهدان زن تجاوز هتل فیرمونت دستگیر شده اند و با اتهام سوء مصرف مواد مخدر، ترویج فحشا و سازماندهی و شرکت در سکس‌ دسته‌جمعی روبه رو هستند.

فعالان مصری بیانیه‌ای در شبکه‌های اجتماعی دراین‌باره صادر کرده اند که دست به دست می‌شود و ماجرای بازداشت‌ها را شرح داده اند:

«چند روز پیش (پنج‌شنبه ۲۷ اوت / جمعه ۲۸ اوت) گروهی از دختران به بهانه پرسش از آنها به عنوان شاهدان پرونده هتل فرمونت دستگیر شدند. سریع مشخص شد که ماجرا فقط این نیست و با این دختران به عنوان شاهد برخورد نمی‌کنند و آنها را شب بدون دسترسی به وکیل یا خانواده و دوستان نگه داشتند. سپس چند وب‌سایت خبری داستان‌های جعلی و کاملاً بی‌معنایی منتشر و ادعا کردند که اصلاً تجاوزی رخ ندده بوده، و این‌ها همگی سکس‌پارتی‌های ازپیش‌برنامه‌ریزی‌شده بوده و حتی یک سری کلیدواژه مثل “هم‌جنس‌گرایی” و “فسق و فجور” را هم آن وسط قاطی کردند تا عامه مصر را تحریک کنند… دادستانی کل بالاخره شب گذشته (سه‌شنبه ۲ سپتامبر) اعلام کرد که سه تن از زنان آزاد شده اند و سه تن دیگر دستگیر شده اند و از آنها تست مواد مخدر گرفته شده و گوشی‌های موبایل‌شان جست‌وجو شده و همه اطلاعات آن بیرون کشیده شده است. همزمان عکس‌ها و ویدئوهای خصوصی یکی از دختران دستگیرشده روی توئیتر به اشتراک گذاشته شد.»

فعالان مصری ماجرا را چنین خلاصه می‌کنند:

«مصر یک پرونده تجاوز آشکار را با مستنداتی شامل عکس و ویدئو گرفت و آن را به پرونده‌ای درباره همجنس‌گرایی و سکس گروهی و سرزنش‌کردن قربانی بدل کرد.»

علاوه بر پرونده‌سازی برای افشاگران در مصر، مشکلات دیگری همچون خلاء قانونی و تابوهای اجتماعی بر سر راه تحقق دادخواهی زنان قرار دارند.

یک نمونه دیگر موارد مطرح‌شده آزار و تجاوز علیه یک روزنامه‌نگار تحقیقی معروف مصر، هشام علام است. درحالی‌که او به آزارهای سریالی متهم شده، هنوز به دلیل عدم وجود شکایت مشخص بازداشت نشده است.

هرچند سندیکای روزنامه‌نگاران و شورای ملی زنان از قربانیان علام خواسته‌اند دست به شکایت رسمی بزنند، کسی این کار را نکرده است. صفا عبدالحمید، بنیانگذار اتحادیه زنان مصر در این باره به المانیتور می‌گوید:

«بیشتر قربانیان زنان جوان و آسیب‌پذیر از خانواده‌هایی روستایی و محافظه‌کار هستند و از بدنام‌شدن و بی‌آبرویی می‌ترسند.»

با وجود تمام مشکلات، فعالان زن مصری گفته‌اند که به این جنبش برای دادخواهی در برابر مردان متجاوز ادامه خواهند داد. آنها بیانیه‌شان را با این جمله پایان داده‌اند: «این نمی‌تواند پایان داستان باشد.»

در همین زمینه: اجتماعی‌کردن امنیت و سازمان‌دهی نیروی کار: جنبش روایت تجاوز و امکانات نهفته آن استبداد اسلامی، بستر تجاوز و تعرض جنسی