انقلاب زنان بلاروس؛ سه زنی که پرچمدار جنبش اعتراضی شدند

اعتراضات بلاروس پس از انتخابات ریاست جمهوری آن کشور در روز نهم ماه اوت آغاز شد؛ زمانی که مقامات انتخاباتی کشور اعلام کردند الكساندر لوكاشنكو، رئیس جمهوری بلاروس، با کسب هشتاد درصد آرا پیروز شده و دوران ریاست جمهوری ۲۶ ساله‌اش، برای یک دوره دیگر تمدید شده است.

سوتلانا تیخانوفسکایا نامزد شکست‌خورده انتخابات و رهبر مخالفان است. خانم تیخانوفسکایا نتیجه انتخابات را نپذیرفت، دولت را به تقلب گسترده متهم کرد، و ناچار شد کشور را ترک کند.

الکساندر لوکاشنکو در سه دهه‌ای که در قدرت بوده افراد مخالف را سرکوب و زندانی كرده است. لوكاشنكو می‌گوید قصد کناره‌گیری ندارد و اتهام تقلب در انتخابات را رد کرده است.

در عین حال، مقامات دولت بلاروس تلاش کردند تا با قطع اینترنت و مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی مانع هماهنگی اعتراضات و آگاهی‌رسانی در این رابطه شوند. آنها همچنین مجوز فعالیت خبرنگاران شبکه های عمده خارجی را باطل کردند.

سه زن، که برای شکست لوکاشنکو قدم به عرصه انتخابات گذاشتند، پرچمدار اعتراضات بلاروس هستند.

 

سوتلانا تیخانوفسکایا؛ مادری خانه‌دار که مبارزات همسر زندانی‌اش را ادامه داد

 

سوتلانا تیخانوفسکایا

سوتلانا تیخانوفسکایا ، کاندیدای اصلی مخالف لوکاشنکو در انتخابات مناقشه برانگیز ریاست جمهوری، چند روز پس از انتخابات کشور تحت فشار مقامات دولت، بلاروس را ترک کرد.

او پس از زندانی شدن همسر بلاگرش که نامزد انتخابات بود وارد میدان شد. سوتلانا تیخانوفسکایا در دوران انتخابات به هوادارانش قول داد در صورت پیروزی زندانیان سیاسی را عفو، و طی شش ماه یک انتخابات جدید برگزار کند.

تیخانوفسکایا در اوایل دهه نود میلادی و هنگامی که دوازده ساله بود از بلاروس به ایرلند کوچ کرد.

خانم تیخانوفسکایا تجربه‌ای در عرصه سیاست نداشت. او آموزگاری بود که برای مراقبت از فرزندانش شغل معلمی را رها کرده بود و خانه‌دار بود. اما پس از زندانی شدن سرگئی تیخانوفسکی، همسر وبلا‌گ‌نویسش که برای ریاست جمهوری نامزد شده بود، وارد میدان انتخابات شد تا مبارزات شوهرش را ادامه دهد.

او که پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز ناچار شد کشور را ترک کند، حالا با فرزندانش در لیتوانی زندگی می‌کند.

تیخانوسکایا در جلسه مجازی مجمع پارلمانی شورای اروپا در روز هشتم ماه سپتامبر شرایط کشورش را «غیر قابل قبول» توصیف کرد و خواستار فشارهای بین‌المللی، از جمله تحریم لوکاشنکو و دولت او، شد.

خانم تیخانوسکایا همچنین خواستار ایجاد یک چارچوب قانونی برای برگزاری انتخاباتی جدید شده است. او در پیامی ویدئویی گفت: «من نمی خواستم سیاستمدار شوم. اما سرنوشت من را در خط مقدم مبارزه با حکومتی استبدادی قرار داد و من آماده‌ام تا در این دوره مسئولیت رهبری ملی را بر عهده داشته باشم.»

سوتلانا آلکسیویچ، نویسنده بلاروسی برنده جایزه نوبل ادبیات، در گفت‌و‌گو با «رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد» خانم تیخانوفسایا را «نمادی از تغییر» توصیف کرد که «آن چه در توانش بود انجام داد.» اما خانم آلکسیویچ معتقد است حالا زمان آن فرا رسیده که  چهره‌های باتجربه‌تر قدم به میدان بگذارند.

 

ماریا كولسنیكوا، موزیسینی که وارد عرصه سیاست شد

ماریا کولسنیکووا

ماریا كولسنیكوا ۳۸  ساله و فلوت‌نواز سابق ارکستر فیلارمونیک است.

او مدتی مشغول پروژه‌های فرهنگی میان آلمان و بلاروس بود و در سال ۲۰۱۷، یک مجموعه فرهنگی-هنری را در مینسک تأسیس کرد.

کولسنیکوا در انتخابات امسال بلاروس، به کارزار ویکتور باباریکو پیوست که رد صلاحیت و به اتهام «فعالیت‌های مالی غیرقانونی» زندانی شد.

کولسنیکوا نیز در انتخابات از سوتلانا تیخانوفسکایا حمایت کرد و گفت ما با یک هدف مشترک – پیروزی در انتخابات – به میدان آمده‌ایم.

خانم کولسنیکوا سپس به عضویت شورای هماهنگی مخالفان بلاروس، که پس از اعتراضات گسترده به نتیجه انتخابات ماه اوت توسط سوتلانا تیخانوفسکایا تشکیل شد، درآمد تا زمینه انتقال قدرت از دولت فعلی را فراهم کند.

ماریا کولسنیکوا، آخرین رهبر مخالف بازمانده در کشور بود که هفته گذشته خبر ناپدید شدنش سر و صدا کرد. رسانه‌های محلی گزارش دادند که مردان نقابدار خانم کولسنیکووا را به زور داخل یک خودرو کشاندند. گزارش‌های بعدی حاکی از آن بود که او در مرز اوکراین، پاسپورت خود را پاره کرده و از اتوموبیل بیرون پریده است تا از تبعید اجتناب کند.

آنتون گراشنکو، معاون وزیر کشور اوکراین، نیز در فیس‌بوک خود نوشت: «نتوانستند ماریا کولسنیکوا را از بلاروس بیرون بیاندازند؛ چون این زن شجاع نگذاشت او را از مرز رد کنند.» به این ترتیب خانم کولسنیکوا در خاک بلاروس ماند.

خانم کولسنیکوا بعدا در شکایتی رسمی که وکیلش تنظیم کرده است گفت که مأموران کمیته امنیتی دولت بلاروس کیسه‌ای بر سرش کشیدند و او را به مرز اوکراین بردند. خانم کولسنیکوا می‌گوید آنها او را تهدید به مرگ کردند و گفتند که «اگر داوطلبانه از کشور خارج نشوم مرا – چه زنده و چه قطعه قطعه – از کشور بیرون خواهند برد.»

تجمع در حمایت از ماریا كولسنیكوا که در حال حاضر زندانی است

او حالا به اتهام « دست کم گرفتن امنیت ملی» در مینسک زندانی است.

 

ورونیکا تسپکالو؛ زنی که به نمایندگی از همسرش قدم به میدان گذاشت 

ورونیکا تسپكالو

ورونیکا تسپکالو در رشته روابط بین‌الملل و مدیریت بازرگانی تحصیل کرده است.

شوهرش، والری تسپکالو، سفیر پیشین بلاروس در آمریکا، اجازه ثبت نام به عنوان نامزد انتخاباتی را پیدا نکرد و پس از تهدید به بازداشت، با فرزندان خود به روسیه رفت.

ورونیکا تسپکالو در کنار شوهرش، والری تسپکالو، سفیر پیشین بلاروس در آمریکا

ورونیکا نیز دست در دست دو زن دیگر، پرچمدار مخالفان دولت کنونی بلاروس شد و به عنوان نماینده شوهرش در گردهم‌آیی‌های انتخاباتی تیخانوفسکایا شرکت می‌کرد. او می‌گفت: «ما به میدان آمده‌ایم که بگوییم جنس دوم نیستیم، با مردان برابر هستیم، و می‌توانیم پیروز شویم.»

 او در این دوران، از اطلاعاتی که مقامات دولتی از مدرسه کودکانش به دست آورده‌اند تا احضار خواهرش برای شهادت علیه شوهرش والری تسپکالو تحت فشار بوده است.

ورونیکا سپس به شوهر و دو فرزندش در روسیه پیوست و برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که در حال حاضر ساکن لهستان شده‌ است. 

آمریکا می‌گوید کرملین با خطر از دست دادن دوستی مردم بلاروس روبرو است معاون وزیر خارجه آمریکا، استیفن بیگن، می گوید ادامه حمایت کرملین از حاکمیت استبدادی الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهوری بلاروس، ممکن است به از دست دادن دوستی مردم بلاروس با مسکو منجر شود.