لبنان و اسرائیل مذاکرات فنی برای تعیین مرزهای دریایی خود را شروع کردند: تلاش برای پرهیز از سیاست

تبلیغ بازرگانی

لبنان و اسرائیل که هنوز معاهدۀ صلحی امضا نکرده‌اند و در نتیجه از نظر حقوقی همچنان دشمن یکدیگر محسوب می‌شوند، روز چهارشنبه ۱۴ اکتبر/۲۳ مهر، نخستین نشست خود را در شهر ناقوره – واقع در مرز دو کشور – شروع کردند.

مایک پمپئو وزیر خارجۀ آمریکا که این مذاکرات را رویدادی مهم و تاریخی دانسته، از مدت‌ها قبل برای برگزاری آن تلاش می‌کرد.

طی چند هفتۀ اخیر، با دوندگی‌ها و پیگیری‌های پمپئو، اسرائیل با امارات متحد عرب و سپس بحرین روابط سیاسی برقرار کرد و حالا با لبنان بر سر میز مذاکره آمده تا اختلافاتی قدیمی را حل کند.

همۀ این تحولات که در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روی می‌دهد، هنوز از سوی کارشناسان و ناظران با تردید نگریسته می‌شود. آنان منتظرند که دستاوردهای عملی این تصمیم‌های دیپلماتیک را ببینند.

مذاکره در مورد ذخائر انرژی مدیترانه

صبح چهارشنبه، منابع نزدیک به سازمان ملل گفتند که سه هلی‌کوپتر حامل هیئت لبنانی ساعت ده و نیم صبح به وقت محلی به ناقوره رسیدند و در یک پایگاه متعلق به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل فرود آمدند.

دور اول مذاکرات در حالی آغاز شد که گذشته از اختلافات لبنان و اسرائیل، آبهای مدیترانۀ شرقی شاهد تنش میان ترکیه و یونان و قبرس نیز هست.

مسئولیت ادارۀ نخستین جلسۀ گفتگوها به عهدۀ دیوید شنکر، معاون وزارت خارجۀ آمریکا در امور خاورمیانه بود. با اینکه اسرائیلی‌ها از مذاکرات "مستقیم" سخن گفته‌اند، اما مسئولان لبنانی اطمینان داده‌اند که هیچ نوع گفتگوی بی‌واسطه‌ای میان دو طرف صورت نمی‌گیرد.

ژنرال بسّام یاسین، رئیس هیئت لبنانی، جلسۀ امروز را "آغاز مذاکرات فنی غیرمستقیم" توصیف کرد و گفت: "امیدواریم که این پرونده را در یک زمان منطقی بررسی کنیم و ببندیم".

هیئت لبنانی علاوه بر دو مقام ارتشی، دو غیرنظامی را نیز در بر می‌گیرد که یکی نمایندۀ شرکت نفت لبنان، و دیگری متخصص حقوق دریایی است.

هیئت اسرائیلی شامل شش نفر است و از جمله مدیرکل وزارت انرژی، مشاور دیپلماتیک نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو و رئیس دایرۀ امور استراتژیک ارتش را در بر می‌گیرد.

لبنانی‌ها بر جنبه‌های فنی پرونده تأکید دارند و ترجیح می‌دهند که از مسائل سیاسی پرهیز کنند. اما حزب‌الله و حزب امل که هر دو شیعه هستند، از حضور افراد غیرنظامی در هیئت لبنانی به شدت انتقاد کردند. ظاهراً این دو حزب شیعی معتقدند که نظامیان بهتر از کارشناسان و حقوقدانان قادر به دفاع از منافع ملی در برابر اسرائیلی‌ها هستند.

این مذاکرات، با توجه به اقتصاد ورشکستۀ لبنان، برای این کشور اهمیت زیادی دارد: بهره‌برداری از منابع نفت و گاز دریای مدیترانه می‌تواند کمک مهمی در این شرایط دشوار باشد.

لبنان در سال ۲٠۱٨ نخستین قرارداد را برای استخراج نفت با یک کنسورسیوم بین‌المللی امضا کرد. اما مشکل اینجاست که بخشی از آبهایی که باید محل بهره‌برداری باشد، موضوع اختلاف با اسرائیل است. در این آب‌ها، هیچ نشانه‌گذاری برای مشخص کردن مرز دو کشور وجود ندارد و هر دو طرف مدعی قسمت‌هایی هستند که دارای ذخایر انرژی قابل توجهی است.

با اینحال برخی مسئولان وزارت انرژی اسرائیل گفته‌اند که اگر از سوی لبنانی‌ها مشکلی پیش نیاید، روند تعیین مرز دریایی را می‌توان "چند ماهه" سر و سامان داد.

مسئلۀ مرز زمینی

اسرائیل و لبنان برای آخرین بار در تابستان سال ۲٠٠۶ با یکدیگر جنگیدند. در این جنگ ۱۲٠٠ لبنانی کشته شدند که اکثراً غیرنظامی بودند. اسرائیل ۱۶٠ کشته داد که اکثرشان نظامی بودند.

از آن زمان به بعد، گهگاه مذاکراتی میان دو طرف، با وساطت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل انجام می‌گیرد که معمولاً به اختلافات بر سر مرز زمینی مربوط می‌شود اما فعلاً از نظر طرفین، حل مشکل مرز دریایی در الویت قرار دارد.

سازمان ملل گفته است که پروندۀ مرز زمینی لبنان و اسرائیل، در فرصتی دیگر و به طور جداگانه، همچنان زیر نظر نیروهای حافظ صلح بررسی خواهد شد.

طبعاً بررسی وضعیت مرزهای زمینی جنوب لبنان از مسئلۀ حضور نیروهای مسلح حزب‌الله در این منطقه جداشدنی نیست. با توجه به اینکه حزب‌الله تنها حزب سیاسی لبنان است که نیروهای مسلح و تسلیحات خود را حفظ کرده و مطلقاً حاضر به خلع سلاح نیست، می‌توان حدس زد که مذاکرۀ لبنان و اسرائیل در بارۀ مرزهای زمینی - اگر صورت گیرد - ابعاد سیاسی گوناگون و پیچیده‌ای خواهد یافت که حساسیت و کنجکاوی دولت‌های دیگری را نیز برخواهد انگیخت.

 

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید