هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۴۸ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده اند. بر اساس این گزارش در یک هفته اخیر بیش از ۹۰ شکارچی و صیاد غیرمجاز بازداشت شدند، ۶ قاچاقچی چوب به مراجع قضائی معرفی شدند و متخلفین شکار غیر مجاز در سلسله به تحمل حبس محکوم شدند. در همین ایام در سایه فقدان تجهیزات اطفای حریق و بی توجهی مسئولان بیش از ۲۵ هکتار از مراتع و جنگل‌ها استان‌های خوزستان، فارس و کهگیلویه، هرمزگان و بویراحمد طعمه حریق شد. همچنین فرمانده یگان حفاظت اداره کل محیط زیست استان زنجان از بازداشت ۳۱ شکارچی غیر مجاز در این استان در شهریور ماه خبر داد و فرمانده یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان‌شرقی نیز از بازداشت ۱۹۸ متخلف زیست محیطی در حوزه شکار غیر مجاز در ۶ ماه نخست سال جاری در این استان خبر داد. طی هفته ای که گذشت هوای استان های هرمزگان و البرز و شهرهای مشهد و تهران برای گروه‌های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) ناسالم اعلام شد. همچنین بنا بر اعلام معاون فنی حفاظت از محیط زیست استان قزوین، در ۶ ماه نخست سال ۹۸ هشت مورد آتش سوزی به وسعت ۲۲۳ هکتار در این استان رخ داد. در زمینه آلاینده های محیط زیستی هم یک واحد آلاینده در شهرستان کاشان پلمب و یک دستگاه تریلی در هویزه به دلیل تخلیه پسماند‌های ویژه در محل دفع پسماند عادی توقیف شد. در خبری دیگر شورای شهرستان تفت در نامه‌ای به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعطای مجوز بهره‌برداری به معدن مس روستای دره زرشک این شهرستان را باعث ایجاد آثار سوء بر محیط زیست استان اعلام کرد. در تهران نیز شهردار این شهر به دلیل مشکلات زیست محیطی در احداث خط ۱۰ متری تهران تذکر محیط زیستی دریافت کرد و به گفته یک فعال محیط زیستی “پساب هایی که در شهر تهران جاری است بدون فیلتر وارد رودخانه ها می شود. رودخانه ها در شهرری و ورامین پای بوته های گوجه فرنگی، سبزی خوردن، صیفی جات می رود که خوراک مردم تهران را تشکیل می دهند”.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید حجم آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۹۰ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۲۶ گزارش منابع رسمی است، در استان های خوزستان، آذربایجان غربی، گیلان، مازندران، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویر احمد، اصفهان، لرستان، کرمانشاه، اردبیل، زنجان ، خراسان جنوبی، آذربایجان شرقی، هرمزگان و البرز بازداشت و به مراجع قضایی ارجاع داده شدند.

در خبری دیگر علیرضا رحیمیئیس اداره حفاظت از محیط زیست سلسله از صدور رأی محکومیت شکارچیان یک رأس بز کوهی در منطقه شکار و صید ممنوع «گرین» به میزان سه سال حبس تعزیری خبر داد.

همچنین فرمانده یگان حفاظت اداره کل محیط زیست استان زنجان گفت: “در شهریور ماه امسال ۳۱ شکارچی غیر مجاز در این استان دستگیر شدند”.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست آذربایجان‌شرقی نیز از بازداشت ۱۹۸ متخلف زیست محیطی در حوزه شکار غیر مجاز در ۶ ماه نخست سال جاری در این استان خبر داد.

بر اساس گزارشات منابع رسمی در هفته ای که سپری شد،۶ متهم به قاچاق چوب جنگلی در استان های زنجان، کهگیلویه و بویراحمد ، گیلان، گلستان، کردستان با تشکیل پرونده به مراجع قضائی معرفی شدند.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت هوای استان های هرمزگان و البرز و شهرهای مشهد و تهران برای گروه‌های حساس (بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان) ناسالم اعلام شد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو می‌بایست مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در هفته ای که گذشت منابع رسمی اعلام کردند که نزدیک به ۲۵ هکتار از جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور در استان های خوزستان، فارس و کهگیلویه، هرمزگان و بویراحمد طعمه آتش شد. آتشی که در فقدان تجهیزات اطفای حریق حتی به مناطق حفاظت ‌شده نیز گسترش پیدا کرده و فعالان زیست‌محیطی بارها از بی‌توجهی مقام‌های دولتی انتقاد کرده‌اند.

همچنین عبدالحسین مظفری معاون فنی حفاظت از محیط زیست استان قزوین اظهار داشت: “در ۶ ماه نخست سال ۹۸، هشت مورد آتش سوزی به وسعت ۲۲۳ هکتار به ثبت رسیده بود که امسال این رقم به دلیل وسعت بالای آتش سوزی در الموت غربی با رشد سه برابری رو به رو بوده است”.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

از گزارشاتی که در این راستا طی یک هفته گذشته منتشر شده می‌توان به پلمب یک واحد آلاینده در شهرستان کاشان و تو قیف یک دستگاه تریلی در هویزه به دلیل تخلیه پسماند‌های ویژه در محل دفع پسماند عادی اشاره کرد.

همچنین معاون فرماندار سمیرم گفت: “مکان‌های دفن زباله شهرستان به خصوص شهر سمیرم غیر قابل استاندارد می‌باشد و مشکلات زیست محیطی و آلودگی برای محیط زیست ایجاد کرده است”.

در خبری دیگر شورای شهرستان تفت در نامه‌ای به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعطای مجوز بهره‌برداری به معدن مس روستای دره زرشک این شهرستان را باعث ایجاد آثار سوء بر محیط زیست استان اعلام کرد.

اسماعیل کهرم، فعال محیط زیست نیز اظهار داشت: “پساب هایی که در شهر تهران جاری است بدون فیلتر وارد رودخانه ها می شود. رودخانه ها در شهرری و ورامین پای بوته های گوجه فرنگی، سبزی خوردن، صیفی جات می رود که خوراک مردم تهران را تشکیل می دهند.”

آرش حسینی‌میلانی، عضو شورای شهر تهران از ابلاغ تذکر به شهردار این شهر به دلیل مشکلات زیست محیطی در احداث خط ۱۰ متری تهران خبر داد و افزود: “جریان آب ناشی از بارش‌های کوهستانی و ذوب برف برای تغذیه آب‌خوان دشت تهران به ناچار باید از سازند آبرفتی شمیرانات و کن عبور کند که این سازند آبرفتی از ضخامت کمی برخوردار است و ساخت‌ و سازهایی در مسیر خط ۱۰ مترو می‌تواند موجب اختلال در این موضوع شود”.