ترکیه به قدرتی در صنعت پهپادهای نظامی تبدیل شده؟
بی بی سی فارسی
- اوزگه اوزدمیر
- بخش ترکی بیبیسی
منبع تصویر، Getty Images
تصاویری که توسط ارتش جمهوری آذربایجان از حمله‌های پهپادها به منطقه قره‌باغ منتشر شد توجه خیلی‌ها را به این تجهیزات نظامی ساخت ترکیه جلب کرد.
گمان می‌رود که استفاده از این پهپادها کفه ترازو را به نفع نیروهای جمهوری آذربایجان سنگین کرده باشد. حتی پیش از شروع درگیری‌ها در قره‌باغ، کارشناسان نظامی بر این عقیده بودند که ترکیه به یکی از سازندگان اصلی پهپادهای فوق‌پیشرفته در جهان تبدیل شده است.
بعضی از نمونه‌های ساخت ترکیه در مقایسه با نمونه‌های رقیب اندازه کوچکتری دارند، از فناوری پیشرفته‌تری استفاده می‌کنند و هزینه کمتری نیز دارند.
دنیل گتینگر، کارشناس پهپادهای نظامی، می‌گوید نقش ترکیه در بازار جهانی این تجهیزات رو به افزایش است.
گونتای شیمشک، کارشناس هوانوردی، می‌گوید "ترکیه دارد سال‌هایی را که در صنعت هوانوردی از دست داده بود تلافی می‌کند."
از طرف دیگر اما انتقاداتی به ترکیه بابت استفاده از این پهپادها در داخل مرزهای خودش مطرح شده است و گفته می‌شود که عملیات ترکیه با تلفات غیرنظامی همراه بوده است.
- دلیل قدرت‌نمایی ترکیه در خارج از مرزهایش چیست؟
- آیا ترکیه به طور مستقیم وارد درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان می‌شود؟
- چرا ترکیه از جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند؟
- خوشحالی رسانه‌های حامی دولت ترکیه از 'طنین اذان' در قره‌باغ
آمریکا و اسرائیل - پیشگامان این صنعت
به گفته دنیل گتینگر، عضو موسسه مطالعات هوافضای میچل در آمریکا، ایالات متحده و اسرائیل پشگامان تولید پهپادهای نظامی محسوب می‌شوند.
در سال‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، ابتدا اسرائیل و سپس آمریکا به تولید این پهپادها رو آوردند. او اضافه می‌کند که ترکیه یکی از تولیدکنندگان پهپادهای نسل بعدی است.
چین و فرانسه نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
نتیجه پژوهش‌های او درباره توانایی کشورهای مختلف در حوزه پهپادهای نظامی که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد نشان می‌دهد که حداقل ۹۵ کشور برنامه پهپاد نظامی دارند، و حداقل ۲۶۷ واحد در تقریبا ۶۰ کشور برای استفاده از این پهپادها فعال شده‌اند.
چین - بزرگترین صادرکننده
سازمان مردم‌نهاد درون وارز، مستقر در بریتانیا، می‌گوید که ترکیه، چین، ایران و پاکستان تولیدکنندگان و استفاده‌کنندگان نسل دوم پهپادهای نظامی محسوب می‌شوند.
بنا به گزارش پارسال موسسه پژوهشی صلح بین‌المللی در استکهلم، فروش پهپادها نظامی ساخت چین رشدی ۱۴۳۰ درصدی داشته است و این کشور حالا بزرگترین صادرکننده این تجهیزات است.
گروه تیل، شرکت تحلیلگر بازار صنایع هوافضا و دفاعی، تخمین می‌زند که حجم سالانه تولید جهانی این پهپادها از ۷.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ به ۱۰.۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۹ افزایش پیدا خواهد کرد و در مجموع ده سال آینده به ۹۸.۹ میلیارد دلار خواهد رسید.
منبع تصویر، Getty Images
افزایش تولید پس از بحران با آمریکا و اسرائیل
دلیل رو آوردن ترکیه به تولید پهپاد استفاده از این تجهیزات علیه نیروهای حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) بود.
ترکیه نخستین بار و به منظور احقاق استراتژی "مبارزه با تروریسم" خود در سال ۱۹۹۵ پهپادهایی از آمریکا خرید.
در پی مستهلک شدن این پهپادها، ترکیه سراغ تجهیزات اسرائیلی رفت. اما این تجهیزات چندان قابل اتکا نبودند؛ دو فروند از آن‌ها نمی‌توانستند پرواز کنند و چند تا هم سقوط کردند. به همین خاطر ترکیه تعدادی از آن‌ها را به اسرائیل پس داد.
اما اختلاف با اسرائیل بر سر کاروان کمک‌رسانی به غزه در سال ۲۰۱۰ و ممنوعیت فروش پهپادهای پرداتور و ریپر به ترکیه توسط کنگره آمریکا باعث شد تا این کشور پهپادهای خود را تولید کند.
شرکت صنایع هوایی ترکیه (تی‌آی‌ای) تولید آنکا، پهپادی با برد متوسط، را در سال ۲۰۰۴ آغاز کرده بود و این پهپاد برای نخستین بار در سال ۲۰۱۰ به پرواز درآمد.
انهدام یک میلیارد دلار تجهیزات نظامی
با این که چند شرکت تولیدکننده پهپاد مختلف در ترکیه فعالیت می‌کنند، تی‌آی‌ای و بیکار بازیگران اصلی به شمار می‌روند.
سلجوق بیرقدار، مدیر فنی بیکار، معمار برنامه تولید پهپاد توسط این شرکت است. او در عین حال داماد رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، نیز است.
یکی از پهپادهای مسلح ساخت این شرکت به نام بیرقدار تی‌بی۲ توجه خیلی‌ها را در این صنعت به خود جلب کرده است، چرا که با وجود اندازه کوچکش می‌تواند سلاح حمل کند.
کارشناسان می‌گویند که بیشتر تصاویری که توسط جمهوری آذربایجان از حمله به قره‌باغ منتشر شده است توسط پهپادهای تی‌بی۲ ضبط شده است. البته استفاده جمهوری آذربایجان از این پهپادها هرگز به طور رسمی اعلام نشده است.
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری این کشور، روز ۱۴ اکتبر به خبرنگار فرانسه ۲۴ گفت "ما با استفاده از پهپادهایی که از ترکیه خریده بودیم یک میلیارد دلار تجهیزات نظامی ارمنستان را نابود کردیم."
اوکراین، صربستان، قطر، تونس و لیبی نیز یا دارند از ترکیه پهپاد می‌خرند یا قصد خرید دارند.
گونتای شیمشک، کارشناس هوانوردی، به شبکه خبرترک گفت "موفقیت پهپاد تی‌بی۲ در عملیات قره‌باغ باعث تحسین جهانیان شده است و بازارش دارد بزرگ‌تر می‌شود." ترکیه از این پهپاد در دو مقطع استفاده کرده است: عملیات سپر بهار فوریه ۲۰۲۰ در سوریه و پیش از آن در لیبی علیه نیروهای ژنرال حفتر.
همکاری با دیگر کشورها
صادرات دفاعی و هوانوردی ترکیه در سال ۲۰۱۹ با ۳۴.۶ درصد افزایش نسبت به سال پیش از آن به ۲.۷۴ میلیارد دلار رسید.
به گفته موسسه پژوهشی صلح بین‌المللی در استکهلم، واردات نظامی این کشور نیز بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ در مقایسه با دوره پنج ساله پیش از آن به نصف کاهش پیدا کرد. دلیل این اتفاق پیشرفت صنایع دفاعی داخلی و تاخیر در تحویل برخی از تجهیزات عمده نظامی ساخت آمریکا بود.
دنیل گتینگر می‌گوید "ترکیه دنبال صادر کردن پهپادهایش است، اما در عین حال می‌خواهد با کشورهای دیگر رابطه نیز ایجاد کند. ما می‌بینیم که ترکیه دارد تلاش می‌کند تا فناوری خود را هم به کشورهایی که می‌خواهند پهپاد تولید کنند صادر کند، یا با این کشورها در تولید داخلی همکاری کند."
او اضافه می‌کند که "ترکیه در تبلیغ پهپاد تی‌بی۲ تکاپوی زیادی از خود نشان می‌دهد. من اطلاعی از قیمت این پهپاد ندارم، اما حدس می‌زنم که در مقایسه با رقبا به مراتب ارزان‍‌تر است و برای کشورهای کوچک‌تر گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری محسوب می‌شود."
منبع تصویر، Getty Images
آیا ترکیه فناوری‌های پهپادی را وارد می‌کند؟
شرکت بیکار می‌گوید که بیرقدار تی‌بی۲ به صورت کامل با استفاده از توانایی‌های بومی تولید می‌شود. اما گزارش‌هایی هست که این گفته را رد می‌کنند.
روزنامه گاردین بریتانیا در سال ۲۰۱۹ گزارش داد که سامانه موشکی پهپاد تی‌بی۲ توسط شرکت ای‌دی‌او ام‌بی‌ام تکنولوژی در شهر برایتون این کشور طراحی و تامین می‌شود. در پی انتشار این گزارش، سلجوق بیرقدار در توییتر گفت که شرکت بیکار از این سامانه استفاده نمی‌کند و "سامانه بسیار پیشرفته‌تر و ارزانتری" برای خودش طراحی کرده است.
علاوه بر این، کانادا اعلام کرده است که تا مشخص شدن نتیجه تحقیقات درباره استفاده جمهوری آذربایجان از فناوری پهپادی در جنگ قره‌باغ صادرات نظامی به ترکیه را متوقف خواهد کرد. گفته می‌شود که در پهپادهای ترکیه‌ای از حسگرها و فناوری هدف‌گیری ساخت کانادا استفاده می‌شود.
گونتای شیمشک می‌گوید "با این ادعاها می‌خواهند روند رشد فناوری پهپادی ترکیه را کند کنند؛ بیشتر شرکت‌های ترکیه می‌توانند فناوری پهپادی مورد نیاز را در داخل بسازند."
منبع تصویر، Getty Images
استفاده مرتب در داخل مرزها
ساموئل برانزورد، تحلیلگر صنایع نظامی، در مقاله‌ای در وبسایت درون وارز می‌گوید که "با اضافه شدن پهپاد آکینجی که توسط شرکت بیکار در دست تولید است، ترکیه بیش از پیش جایگاه خود را به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین سازندگان جدید پهپادهای مسلح تحکیم خواهد بخشید و در عین حال برنامه صادرات خود را نیز گسترده‌تر خواهد کرد."
اما آقای برانزورد در عین حال به این مساله اشاره می‌کند که "ترکیه تنها کشوری است که مرتبا از پهپاد در داخل مرزهای خود استفاده می‌کند و شهروندان خود را هدف می‌گیرد."
پاکستان، عراق و نیجریه نیز در داخل مرزهای خود از پهپادهای مسلح استفاده کرده‌اند؛ اما به گفته او هدف آن‌ها عمدتا تبلیغاتی بوده است. ترکیه از پهپادهای نظامی در داخل مرزهای خود برای حمله به نیروهای پ‌ک‌ک استفاده می‌کند.
فعالان حقوق بشر و نمایندگان مخالف در مجلس می‌گویند که این عملیات‌ها در داخل ترکیه و همچین شمال سوریه به مرگ غیرنظامیان منجر شده است.
- خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بیبیسی فارسی دنبال کنید
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: ترکیه به قدرتی در صنعت پهپادهای نظامی تبدیل شده؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
