"سی‌شصت" در کمین رانندگان خوشخواب !

اینها زمزمه‌های یک راننده خسته از راه در بیابان‌های کویری و نقاط نزدیک به شهر است، دارد با خود کلنجار می‌رود که هر جوری هست خودش را به شهر برساند و توقف نکند، به حرفهای سرنشینان خودرو هم گوش نمی دهد و اصرار دارد که برای استراحت وارد شهر شود و فعلا توقف نکند.

این راننده خسته حاضر نیست چند دقیقه‌ای را توقف کند و کمی به خود و سرنشینان خودرو مجال دهد و دوباره حرکت کند.... و نتیجه اصرار بر رفتن آن می شود که نباید بشود، فاجعه‌ای هولناک رقم می خورد، خودرو یا واژگون می شود و یا با خودرو رو در رو برخورد می کند، برخی کشته و برخی هم به شدت مصدوم می شوند؛ کارشناسان هم علت فاجعه را خستگی و خواب‌آلودگی راننده اعلام می کنند!

همین کارشناسان معتقدند ۶۰ درصد حوادث رانندگی و به خصوص واژگونی در فاصله ۳۰ کیلومتری ورودی شهرها اتفاق می‌افتد و این همان است که کارشناسان به آن "۶۰-۳۰" یا "سی‌شصت" میگویند.

رانندگانی که پس از طی مسافتی طولانی به خود اطمینان کاذب دارند و در عین خستگی و کوفتگی ناشی از طی کردن مسیر طولانی تصور می‌کنند که این چند کیلومتر دیگر تا شهر را هم می‌توانند بدون حادثه طی کنند؛ همین تصور غلط منجر به فاجعه‌ای بزرگ می شود، راننده و سرنشینان خودرو به کام مرگ می روند و یا به شدت مجروح می شوند و چندین خانواده را داغدار خود می کنند.

نکته قابل توجه اینکه اغلب این دسته از خودروها هم تصادف نمی کنند یعنی با خودرو دیگری برخورد نمی کنند بلکه بعلت خستگی و خواب آلودگی راننده از جاده منحرف و واژگون می شوند.

آن طور که کارشناسان گفته‌اند واژگونی‌ها بیشتر در مسیرهای اطراف شهرهای کویری که نه آبی هست و نه آبادانی رخ می دهد و استان یزد یکی از این مناطق است، استانی در مرکز جغرافیایی ایران در قلب کویر مرکزی که از همه طرف به کویر و بیابان ختم می شود و رانندگانی که از نقاط مختلف کشور به این استان نزدیک می شوند بعلت کویری بودن جاده ، حاضر به توقف و استراحتی کوتاه نیستند . 

شکل و شمایل حوادث رانندگی در جاده‌های برونشهری استان یزد به تازگی، رنگ عوض کرده و بیشتر از آنکه "تصادفی" رخ دهد، "واژگونی" اتفاق می افتد که همین امر موجب نگرانی مردم و مسوولان ذیربط در این استان شده و انگیزه و رویکرد این گزارش نیز همین موضوع بوده است.

اغلب آنهایی که در اینگونه حوادث در جاده های برون شهری یزد دچار حادثه می شوند یزدی نیستند، مسافرانی از نقاط مختلف کشور هستند که مسیر شمال تا جنوب و یا شرق تا غرب و بالعکس را طی می کنند و در این نقطه دچار حادثه می شوند.

آمار ارائه شده از سوی سازمان اورژانس یزد نشان از افزایش قابل توجه سانحه "واژگونی" در جاده های استان یزد است، اتفاق ناگواری که نیاز به واکاوی و بررسی دارد، باید دید چرا خودروها در این مسیرها بیشتر از آنکه تصادف کنند واژگون می شوند؟

واژگونی خودرو در جاده‌های استان یزد به تازگی رقمی بی‌سابقه و باور نکردنی را به خود اختصاص داده و آنطور که مسوولان پلیس راه می گویند بیش از ۵۰ درصد سوانح رانندگی در جاده های برون شهری این استان بعلت واژگونی ناشی از خستگی و خواب آلودگی راننده رخ می دهد.

واژگونی خودروها در این مسیرها به تازگی و در هفته های گذشته به حدی زیاد شده که نگرانی مردم و مسوولان را به دنبال داشته است.

جاده، راننده، خودرو، عوامل محیطی یا....؟ کدامیک در واژگونی خودروها مقصر هستند و آیا علت آن انسانی است یا فنی و مهندسی؟ 

به این خبرها که سازمان اورژانس یزد طی چند روز اخیر در اختیار رسانه ها قرار داده دقت کنید: 

"واژگونی پژو ۴۰۵ در ساعت ۰۸:۲۹  مورخه پنجم آبانماه ۱۳۹۹ در محور مهریز به انار با ۲ کشته و پنج مصدوم".

"واژگونی پراید در ساعت ۱۹:۱۷ مورخه دوم آبان ۱۳۹۹ در اردکان یزد با سه فوتی" .

"واژگونی سمند در ساعت  ۱۵:۰۹ دوم ابانماه ۱۳۹۹ در میبد یزد با پنج مجروح" .

"واژگونی پراید در ساعت ۱۲:۱۰ مورخه ۲۶ مهرماه ۱۳۹۹ در جاده خضر اباد یزد، با ۴ فوتی و مجروح". 

"واژگونی سمند در ساعت ۹:۵۰ مورخه ۲۶ مهرماه ۱۳۹۹ در میبد یزد با سه مصدوم" .

واژگونی پراید در ساعت ۰۶:۰۹ مورخه ۲۱ مهرماه ۱۳۹۹ در اردکان یزد  با ۵ فوتی و مصدوم".

این تعداد واژگونی فقط طی چند روز را نمی توان حادثه یا اتفاق ساده‌ای به حساب آورد ، باید بررسی شود که سهم و تقصیر راننده، جاده و خودرو ، هر یک در این حوادث ناگوار چقدر است!

تقریبا به همین تعداد هم تصادف یعنی برخورد رخ به رخ در جاده های برونشهری یزد اتفاق میفتد و منجر به از دست دادن یا مجروح شدن عده ای از هموطنان ما می شود که با جمع واژگونی‌ها رقم تاسف برانگیزی از آن حاصل می شود.

در زمینه علل و عوامل این گونه اتفاقات یعنی واژگونی خودرو اظهارنظرهای مختلفی میشود، از یک سو اغلب قریب به اتفاق کارشناسان و مردم، راننده را مقصر کرده و علت را خستگی یا خواب آلودگی او می دانند؛ از سوی دیگر هم برخی معتقدند همه تقصیرها متوجه راننده نیست و جاده و خودرو هم به سهم خود در وقوع این حوادث تلخ سهیم هستند.

نکته قابل تامل دیگر که از سوی مسوولان ذیربط اعلام شده اینکه اغلب خودروهایی که واژگون میشود "پراید" است؛ قصد پیشداوری نداریم اما توجه کارشناسان و متولیان را به این موضوع جلب می کنیم و می پرسیم چرا باید سهم یک خودرو در وقوع واژگونی ها تا این حد زیاد باشد؟ 

یک لحظه غفلت!

با هماهنگی اورژانس یزد به سراغ راننده یکی از همین خودروها از نوع پراید که در جاده های این استان واژگون شده و اکنون در بیمارستان بستری هست رفتیم تا علت را جویا شویم. 

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما گفت: به اتفاق همسفرانم از یکی از استانهای جنوب کشور حرکت کرده بودیم و مقصد ما شمال کشور بود که در یزد دچار سانحه شدیم.

وی اضافه کرد: چند ساعتی را بدون توقف آمده بودیم و حدود ۳۵ کیلومتر تا شهر یزد فاصله داشتیم و من هم خیلی خسته بودم اما ترجیح دادم مسافت باقی مانده را طی کنم و در شهر یزد استراحت نمایم که این اتفاق رخ داد.

وی افزود: نفهمیدم چه شد، سرعت بالایی داشتم و در یک لحظه حس کردم خودرو میان زمین و هوا در حرکت است و دیگر چیزی نفهمیدم !

خستگی و خواب آلودگی، علت ۵۰ درصد سوانح رانندگی در جاده‌ها

شاید هیچکس به اندازه رییس پلیس راه استان یزد در جریان اینگونه حوادث در جاده های این استان و علل عوامل آن نباشد لذا به سراغ سرهنگ "سید علی آسیایی" رفتیم که گفت: علت ۵۰ درصد سوانح رانندگی در جادهای برون شهری این استان خستگی و خواب آلودگی راننده‌ها است.

وی افزود: یزد در مرکز کشور واقع شده و محل تردد رانندگان و مسافرانی است که از جنوب به شمال و یا بالعکس در رفت آمد هستند و در حقیقت با طی مسافت طولانی با حالت خسته و خواب آلوده به یزد می رسند.

وی نصب حفاظ بر روی پل ها و اصلاح حاشیه برخی جاده های برون شهری را راهکار مهمی برای کاهش سوانح رانندگی و بویژه واژگونی خودروها اعلام کرد. 

سرعت بالا، علت واژگونی خودروها

کارشناس پلیس راهنمایی و رانندگی استان یزد هم با تایید افزایش سوانح ناشی از واژگونی خودروها در جاده های یزد گفت: علت اصلی واژگونی خودروها عدم توانایی راننده در کنترل وسایل نقلیه است که علت این عدم توانایی هم سرعت بالای خودروهاست.

سرهنگ مهدی زارع افزود: تخطی از سرعت مطمئنه بخصوص در معابر حاشیه شهر که بعلت سرعت بالا رخ می دهد موجب خارج شدن خودرو از مسیر و واژگونی آن می شود.

رییس پلیس راهور استان یزد در مورد نقش جاده ها در این نوع سانحه هم گفت: واژگونی‌ها فقط در یک نقطه نیست پس نمی توان فقط جاده را مقصر دانست، علت و عامل عموم این نوع سانحه، خود راننده هست هر چند برخی از جاده‌ها هم مشکلاتی دارد.

وی در مورد خودرو پراید که یک پای اصلی واژگونی ها و سوانح رانندگی هست هم اظهار داشت: پراید، وسیله نقلیه‌ای درونشهری است که باید با آن با سرعت مطمئنه حرکت کرد و ایمنی خاص خود را دارد، پراید یک وسیله مورد استفاده در شهر است و نباید آن را به خارج شهر برد.

افزایش حوادث رانندگی در هیاهوی کرونا

 رییس سازمان اورژانس و مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی یزد گفت: در هیاهوی کرونا که بحرانی جدی هست حوادثی چون سوانح رانندگی و مسمومیت‌ها به فراموشی سپرده شده است.

دکتر احمد دهقان افزود: در مهرماه حوادث ترافیکی شهری و جاده‌ای در این استان افزایش یافته که دلایل متعددی دارد؛ در حوادث ترافیکی اصولا چهار عامل جاده، خودرو، اقلیم و انسان تاثیرگذار است.

وی تاکید کرد: اختیار اقلیم دست ما نیست و نمی توان اقلیم یزد را تغییر داد و شرایط جاده ها هم هر چند استاندارد نیست اما خوب است، مسیرهای خارج شهر یزد ۲ بانده و قابل قبول می باشد.

وی اظهار داشت: در زمینه خودرو هم دسترسی به یک خودرو خوب برای مردم سخت شده و لذا همه به سمت خودروهای ارزان قیمت که ایمنی کمتری هم دارند رو می کنند مثل پراید که اگر آن را از چرخه ترافیک خارج کنیم سوانح ما تقریبا به صفر می رسد.

وی با بیان اینکه در سه عامل نخست نمی توان دخالتی کرد به عامل چهارم سوانح رانندگی یعنی انسان اشاره کرد و یادآور شد: توصیه ما این است که خودمان رعایت کنیم و در جاده ها با سرعت مطمئنه حرکت نماییم و یکی از راهکارهای آن آموزش است. 

به گفته وی در مهرماه در حوزه شهری استان یزد ۱۰۶۲ و در جاده های برون شهری ۲۶۱ تصادف رخ داد که در شهر ۱۱۹۴ مصدوم و در جاده ها ۳۴۹ مجروح بر جا گذاشت.

دکتر دهقان اضافه کرد: اگر هزینه هر مصدوم را فقط  ۱۰ میلیون تومان در نظر بگیریم عدد قابل توجهی به دست می اید که اگر آن را صرف ارتقای صنعت و جاده خوب کنیم بخش مهمی از مشکلات حل می شود.

وی سهم واژگونی را در تلفات و حوادث جاده ای این استان بالا دانست و گفت: پراید سوارها و پژو سوارها آسیب پذیر هستند و خودرو آنها با کوچکترین غفلتی واژگون می شود.

هیچ قصوری متوجه راهداری و جاده نیست

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان یزد هم از فعالیت های خوب این اداره کل در جاده های استان در چند سال اخیر خبر داد.

محمد رستگاری به ایرنا گفت: آنچه در وحله اول موجب تصادفات جاده ای یا واژگونی خودروها میشود سرعت بالای خودروهاست و جاده ها کمترین نقش را دارند و در مجموع، راهداری نقشی در بروز این تصادفات ندارد.

به گفته وی در زمینه "ملایم سازی شیب های شیروانی جاده های استان" طرحی آغاز شده که در راستای آن ۱۵۰ کیلومتر از جاده ها بهسازی شده است و ۲۰۰ کیلومتر دیگر هم امسال در دستور کار قرار دارد.

وی تاکید کرد: با اجرای ۱۰۰ کیلومتر دیگر ملایم سازی شیب شیروانی جاده ها ، این طرح در استان تکمیل می شود تا اگر راننده ای از جاده منحرف شد احتمال واژگونی آن کاهش یابد.

وی خستگی و خواب آلودگی ناشی از کویری بودن را دلیل اصلی واژگونی خودروها در مسیرهای منتهی به یزد اعلام کرد.

رستگاری یادآور شد: باید فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در دستور کار متولیان این حوزه باشد ضمن آنکه برای آن دسته از رانندگانی که بی محابا و با سرعت بالا در جاده حرکت می کند هم باید جریمه های سختی منظور نمود.

 به گفته وی حوزه راهداری به غیر از انجام طرح های ساماندهی و بهسازی جاده ها کار دیگری نمی تواند انجام دهد.

نشست فوری کمیسیون مدیریت ایمنی حمل و نقل استان برای بررسی موضوع

معاون عمرانی استاندار و رییس کمیسیون مدیریت ایمنی حمل و نقل استان یزد از افزایش واژگونی خودروها در جاده‌های مواصلاتی این استان و افزایش شمار فوتی‌های آن در هفته های اخیر ابراز نگرانی کرد.

محسن صادقیان در گفت و گو با ایرنا افزود: قبلا واژگونی‌ها موجب زخمی شدن چند نفر و در نهایت کشته شدن یک نفر میشد اما اخیرا یک واژگونی با چهار کشته به ثبت رسید.

وی اظهار داشت: طی هفته جاری نشست فوق‌العاده کمیسیون مدیریت ایمنی حمل و نقل استان برای بررسی همین موضوع تشکیل می شود.

وی با بیان اینکه عمده تصادفات برون شهری و تلفات آن در محورهای این استان از نوع واژگونی است اظهار داشت: فعالیت و اقدامات سالهای گذشته در دو بانده کردن جاده ها و و افزایش بزرگراه ها موجب شده تا تصادفات رخ به رخ کمتر شود اما حادثه واژگونی طی چند هفته اخیر افزایش یافته است.

وی در مورد دلایل افزایش واژگونی ها هم گفت: مبدا و مقصد سفرهای این دسته از خودروها یزد نیست؛ آنها از یک نقطه کشور به یک نقطه دیگر می روند و در حقیقت پس از طی مسافتی طولانی در شب یا صبح زود به یزد میرسند در حالی که خسته و کوفته هستند و همین خستگی موجب خواب آلودگی آنها شده و با خروج از جاده، حوادث ناگواری را رقم می زنند.

رییس کمیسیون مدیریت ایمنی حمل و نقل استان یزد به نقش تعطیلی ها در افزایش تصادفات علی رغم شیوع کرونا هم اشاره کرد و گفت: مسیر نایین تا مهریز در حوزه استحفاظی یزد بعلت طولانی بودن مسیر، شاهد بیشترین سوانح و واژگونی خودروهاست.

معاون عمرانی استاندار یزد به اصلاح شیب های شیروانی جاده‌ها هم اشاره کرد و افزود: اصلاح این بخش موجب می شود تا اگر خودروی از جاده ها خارج شد کمتر اسیب ببیند .

وی با قدردانی از حضور مستمر پلیس راه و راهداری در این مسیرها اظهار داشت: جاده ها تحت کنترل است اما این امکان وجود ندارد که برای هر جاده یک پلیس و یک راهدار منظور کنیم.

صادقیان با بیان اینکه یزد جزو هفت استان اول کشور با کمترین تصادفات و سوانح رانندگی است یادآور شد: فرهنگ سازی و آموزش می تواند در این زمینه راهگشا باشد و نقش صدا و سیما، رسانه ها و فضای مجازی هم باید پر رنگ‌تر شود.

"خستگی و خواب آلودگی" متهم ردیف اول واژگونی‌ها

با جمع بندی نقطه نظرات مسوولان ذیربط در حوزه ترافیک و راهداری استان یزد به این نتیجه می رسیم که علت اصلی سوانح رانندگی و بخصوص واژگونی خودروها که این روزها در کویر استان یزد یکه تازی می کند عامل انسانی یعنی "خستگی و خواب آلودگی" رانندگان است.

نکته قابل توجه اینکه عمده تلفات این حوادث ناگوار مربوط به رانندگان سایر نقاط کشور است که در کویر تشنه و خسته یزد رخ می دهد و از این رو لازم است آموزش و ارتقای فرهنگ رانندگی در دستور کار متولیان این بخش در سراسر کشور قرار گیرد.