گزارشگر ویژه ایران: شکنجه و اعدام ابزار مقابله با اعتراضات

جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران گزارش سالانه خود را روز ۲۶ اکتبر به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه داد. این گزارش در ماه ژوئیه سال جاری تهیه شده ۲۶ صفحه است و به دبیرکل سازمان ملل، آنتونی گوترش و همچنین مجمع عمومی این سازمان ارائه شده است.

در گزارش سالانه گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران از مقامات جمهوری اسلامی  ایران درخواست شده است در ارتباط با سرکوب خشن معترضان آبان، اقدام به تحقیق مستقل، بی‌طرف و شفاف بکنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در این گزارش همچنین آمده است که در جریان سرکوب خشن معترضان، نیروهای امنیتی ایران متوسل به زور شده و دست‌کم ۳۰۰ نفر از معترضان و از جمله زنان و کودکان در این اعتراضات به دست نیروهای انتظامی کشته شده‌اند.

جاوید رحمان به شکنجه جسمی و روانی بازداشت شدگان اشاره کرده و گفته است که مسئولان جمهوری اسلامی با استفاده  از شکنجه، زندانیان را وادار به اعتراف کرده‌اند.

نگرانی از افزایش احکام اعدام

در گزارش سالانه گزارشگر ویژه سازمان ملل همچنین درباره وضعیت حقوق بشر در ایران آمده است که جمهوری اسلامی علیه برخی از معترضان حتی مجازات اعدام در نظر گرفته است.

در این گزارش آمده است که دولت جمهوری اسلامی ایران و قوه قضاییه برای مانع شدن از اعتراضات مسالمت آمیز و همچنین برای مسدود کردن فضای مدنی، دست به اجرای مجازات‌های اعدام زده‌اند.

جاوید رحمان گفته است که «نمونه بارز اعدام خودسرانه اخیر نوید افکاری، به اتهام شرکت در اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ بوده است.»

در گزارش سالانه یاد شده از بدرفتاری مسئولان حکومتی با خانواده قربانیان نیز سخن رفته است. گفته شده است که برخی از خانواده‌ها تنها به علت درخواست اجرای دادرسی عادلانه در ارتباط با پرونده فرزندان خود، به زندان افتاده‌اند.

جاوید رحمان همچنین تاکید کرده است که بسیاری از مدافعان حقوق بشر، وکلا، خبرنگاران، کنشگران محیط زیست در ایران و همچنین شماری از شهروندان خارجی و دوتابعیتی همچنان در زندان به سر می‌برند.

در گزارش سالانه وضعیت حقوق بشر جمهوری اسلامی نسبت به خطر ابتلای این دسته از زندانیان به ویروس کرونا ابراز نگرانی شده است.

جاوید رحمان در عین حال با اشاره به وضعیت وخیم جسمانی نسرین ستوده، خواستار آزادی فوری او و سایر کسانی شده است که خودسرانه توسط قوه قضاییه ایران به زندان افتاده‌اند.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

در این گزارش همچنین نسبت به اجرای احکام اعدام در ایران و از جمله اجرای حکم اعدام علیه کودکان ابراز نگرانی شده و از مقامات جمهوری اسلامی ایران درخواست شده است به تبعیض جنسیتی و قومی، مذهبی و زبانی در ایران پایان دهد.

بخش دیگری از گزارش جاوید رحمان ناظر بر تاثیر تحریم‌های اقتصادی ایران بر توان حکومت ایران در امر مقابله با شیوع ویروس کرونا بوده است.

گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران با اشاره به سخنان گوترش، دبیرکل سازمان ملل، خواستار ارسال کالاهای نوع‌دوستانه و پزشکی به ایران شده است.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  گیتی پورفاضل، وکیل دادگستری، از امضاکنندگان بیانیه درخواست استعفای خامنه‌ای است که مرداد ۹۸ منتشر شد. خانم پورفاضل چند هفته پس از انتشار بیانیه بازداشت شد و تا اواخر آبان در زندان اوین ماند. دادگاه انقلاب او را به چهار سال و دو ماه حبس محکوم کرد که در مرحله تجدیدنظر به ۲۷ ماه تقلیل یافت. او روز یکشنبه ۱۶ شهریور ۹۹ برای اجرای این حکم به زندان اوین منتقل شد.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  محمد نجفی، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر بارها با اتهامات مختلف احضار و زندانی شده است. این وکیل، در پرونده‌های مختلف به مجموعا ۱۹ سال زندان محکوم شده؛ پرونده‌هایی که شامل اتهاماتی چون "توهین به رهبری"، "تبلیغ علیه نظام" یا "کمک به دول متخاصم در مصاحبه با رسانه‌های خارج از کشور" هستند. در بهمن سال ۹۸ و در تازه‌ترین محاکمه، او را به دلیل سخنرانی در خانه مادر ستار بهشتی به شش ماه حبس محکوم کردند.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  امیرسالار داودی وکالت بسیاری از متهمان سیاسی و عقیدتی از جمله زینب جلالیان و زندانیان بهایی را بر عهده داشته و در کانال تلگرامی "بدون روتوش" در باره مسائل صنفی حوزه وکالت می‌نوشت. او ۲۹ آبان ۹۷ و پس از تفتیش دفتر کار و خانه‌‌اش دستگیر شد. شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران او را به ۳۰ سال حبس تعزیزی، ۱۱۱ ضربه شلاق، ۶ میلیون تومان جریمه نقدی و دو سال محرومیت از کلیه حقوق اجتماعی محکوم کرد.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  پیام درفشان، وکیل مدافع تعدادی از زندانیان عقیدتی و سیاسی، در بهمن ۹۸ به اتهام "اهانت به مقام رهبری" از سوی دادگاه انقلاب اسلامی کرج به دوسال زندان و محرومیت از اشتغال به حرفه‌ وکالت محکوم شد. دادگاه انقلاب تهران نیز در تیر ۹۹ او را با اتهاماتی چون "فعالیت تبلیغی علیه نظام" و "نشر اکاذیب" مجرم شناخت. او در یک پرونده دیگر به یک سال حبس تعلیقی محکوم شده است.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  شهریور ۱۳۹۷، قاسم شعله سعدی (راست) و آرش کیخسروی (سمت چپ) حین تجمع در برابر مجلس و به اتهام "اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی" دستگیر و به زندان اوین منتقل شدند. علت تجمع، اعتراض به نظارت استصوابی و کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر بود. دستگیری وکلای دادگستری در برابر مجلس و انتقال دو تن از آنها با پابند و دستبند و لباس مخصوص به زندان فشافویه، با واکنش اعتراضی "تریبون آزاد وکلا" همراه شد.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  زینب طاهری، وکیل محمد ثلاث، یک روز پس از اعدام موکل‌اش بازداشت شد. او اعلام کرده بود اسنادی حاکی از بی‌گناهی ثلاث در اختیار دارد و آنها را افشا خواهد کرد. دستگاه قضایی جمهوری اسلامی علت بازداشت طاهری را "راه‌های غیرقانونی" برای دفاع از موکل‌اش و توسل به شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد. خانم طاهری تاکید داشت که بازسازی صحنه جرم بدون حضور متهم، وکیل و شهود، در محل اداره آگاهی شاهپور انجام شده است.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  هدی عمید، وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان (نفر اول سمت چپ) در شهریور ۹۷ در خانه‌اش دستگیر شد. او پس از دو ماه حبس در زندان اوین، با قرار وثیقه آزاد شد. هدی عمید و نجمه واحدی (سمت راست)، کارگاه‌های آموزشی در زمینه شروط ضمن عقد برای زنان برگزار می‌کردند. این دو هم‌زمان با رضوانه محمدی، فعال برابری جنسیتی (نفر وسط) بازداشت شدند.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  مصطفی دانشجو، وکیل دادگستری، از فعالان حقوق دراویش گنابادی، ۱۷ تیر ۹۷ با هجوم ماموران مسلح به خانه‌اش دستگیر شد. دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه، او را به اتهام "تبانی علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام" به ۸ سال زندان محکوم کرد. او به دلیل وضعیت جسمی نامناسب و از کار افتادگی نیمی از ریه، با قرار وثیقه آزاد شده اما پروانه وکالتش به دلیل دفاع از دراویش گنابادی لغو شده است.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  عبدالفتاح سلطانی، از پایه‌گذاران کانون مدافعان حقوق بشر و وکیل مدافع پرونده بسیاری از دانشجویان، روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی و از معترضان به نتیجه انتخابات ۸۸، هفت سال در زندان ماند. او اسفند ۱۳۹۰ به ۱۸ سال حبس در تبعید و ۲۰ سال محرومیت از وکالت محکوم شد که بعدا به ۱۰ سال تقلیل یافت. سلطانی به‌خاطر شجاعت و پایداری در دفاع از حقوق زندانیان، جوایز زیادی کسب کرده است.

• وکلایی که در جایگاه متهم می‌نشینند

  نسرین ستوده به ۳۳ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شده است. او را نیز به اتهامات آشنایی چون "تبانی علیه امنیت ملی، فعالیت تبلیغی علیه نظام" یا "ضدیت با مجازات اعدام" محاکمه کرده‌اند. انجمن قضات آلمان که جایزه حقوق بشر سال ۲۰۲۰ را به این وکیل دادگستری داده می‌گوید: «ستوده به واسطه تعهد شجاعانه و خستگی‌ناپذیر خود به حقوق بشر و حاكمیت قانون به یک سمبل مدافع حقوق مدنی ایران تبدیل شده است.»

  نویسنده: مهیندخت مصباح