کرونا و کم تحرکی مضاعف دانش آموزان

بررسی های میدانی نشان داد که دانش آموزان قبل از شیوع ویروس کرونا جز اقشار کم تحرک جامعه  بوده  که در شرایط جدید بر میزان کم تحرکی آنان افزوده شد.

ویروس کرونا و مجازی شدن  فعالیت های آموزشی و خدماتی امروزه  زندگی افراد مختلف جامعه  را تحت تاثیر خود قرار داده ضمن آنکه جنب و جوش بدنی را از کودکان و نوجوانان سلب کرده است.

دانش آموزان به دلیل وضعیت خاص زندگی شهری قبل ازشیوع ویروس کرونا درگروه سنی کم تحرک های بدنی و در معرض آسیب های  جسمی و روانی بودند که با آمدن این ویروس روزهای سختی پیش روی آنان قرار گرفته است.

تا قبل از شیوع کرونا، در خانه و مدرسه همواره به دانش آموزان توصیه می شد که از فضای مجازی  یا بازی های رایانه ای برای جلوگیری از کم تحرکی و سایرآسیب ها فاصله بگیرند اما اکنون آموزش آنان سوار بر موج فضای مجازی و الکترونیکی است و این قشر پای ثابت کلاس ها و بازی های مجازی هستند.

از دیگر سو ، فضای مجازی نه تنها آسیب های جسمی و روانی در پی دارد بلکه روی دیگر سکه افتادن در دام آسیب های اجتماعی و اخلاقی است که کودکان و نوجوانان در صورت عدم نظارت والدین به انحطاط خواهند رفت.

امروز یکی از دغدغه های مهم والدین البرزی تاثیر منفی آسیب های ناشی از شیوع ویروس کرونا بر سلامت جسم و روان فرزندانشان است که نیاز به ارائه راهکارهای مناسب از سوی کارشناسان فعال دراین حوزه دارد.

کم تحرکی

معاون تربیت بدنی وسلامت اداره کل آموزش و پرورش البرز می گوید: آموزش مجازی با تمام مزایای آن از جمله صرفه جویی در وقت و هزینه و مصون نگه داشتن دانش آموزان و کادر آموزشی از ابتلا به بیماری کرونا، بر دامنه کم تحرکی دانش آموزان می افزاید.

فرشید علیزاده با اشاره به اینکه آموزش مجازی با خود شرایطی به همراه دارد، اظهار داشت: دانش آموزان باید ساعت ها پشت میز رایانه، تبلت و یا گوشی همراه بنشیند و تحرکی نداشته باشد.

 وی خاطرنشان کرد: دانش آموزان درنشستن در کلاس درس مجازی کمترین میزان توجه را نسبت به وضعیت اسکلت بدنی خود دارند درحالی که سنین رشد را سپری می کنند.

وی تصریح کرد: دانش آموزان در دوران قبل از کرونا با اندک تحرک و حرکت بدنی همانند مسیر خانه تا مدرسه و یا گذاشتن کیف برروی کتف های خود، حداقل قسمت های بالا تنه بدن خود را حرکت می دادند.

وی با بیان اینکه اکنون این حداقل تحرک نیز در دانش آموزان وجود ندارد، اضافه کرد: به خاطر همین مساله بی حرکتی برخی عضلات باعث می شود تا بالانس و تعادل قدرت بدنی متعادل نباشد و برخی عضلات ضعیف ترمی شود.

علیزاده ادامه داد: در این وضعیت کرونایی برخی عضلات از جمله با سن و پشت ران ها به خاطر نشستن طولانی مدت دچار ناهنجاری ها اسکلتی خواهد شد.

وی به والدین توصیه کرد که با توجه به محدود بودن کودکان به فضای خانه و حضور کمترشان درکوچه به آنها این اجازه را بدهند که درفضای خانه شیطنت های بچه گانه اشان را داشته باشند تا هم انرژی انباشته اشان تخلیه شود و هم با همین اندک تحرک، از ایجاد بخشی از آسیب های اسکلتی جلوگیری شود.

وی یادآورشد: همین حرکت های کودکانه بهترین تحرک بدنی برای آنان می باشد و تا حدودی کم تحرکی دوران کرونایی آنها جبران خواهد شد.

معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش البرزگفت: در این شرایط کرونایی والدین باید تا جایی که برایشان امکان دارد وسایل و امکاناتی را که مناسب درس خواندن درفضای مجازی برای فرزندانشان می باشد را فراهم کنند تا آسیب زایی آموزش مجازی کاهش یابد.

علیزاده افزود: لازم است والدین ضمن نظارت بر فعالیت آموزش دانش آموزان درزمان استراحت های کوتاه بین کلاس ها ، تمرینات حرکتی را که درشبکه شاد بارگذاری شده ، فرزندانشان انجام دهند.

وی عنوان کرد: همین کم تحرکی ها دردوران کودکی و نوجوانی باعث می شود که ما فرزندان چاقی داشته باشیم و به جمعیت بیماران دیابتی و فشار خون درآینده اضافه شود.

وی تاکید کرد: والدین می‌توانند ضمن همراهی فرزند خود از فضای خانه برای ورزش کردن استفاده کنند، چرا که در شرایطی که اجبار به بیرون نرفتن از خانه داریم، خانه بهترین محل برای ورزش کردن است.

سلامت اجتماعی

روانشناس البرزی با اشاره به اینکه سلامت روانی زیربنای سلامت جسمی و زیربنای توسعه فردی واجتماعی است، گفت: اگر افراد جامعه از سلامت روانی مناسبی برخوردارنباشند، جامعه نمی‌تواند درمسیر توسعه گام بردارد.

مصطفی سوری اظهارداشت: ماموریت آموزش و پرورش درحوزه مشاوره و آسیب‌ها به شدت سنگین است.

وی با بیان اینکه بحران کرونا باعث شده تا اولویت‌ها درآموزش و پرورش تغییر کند،افزود: از این رو استراتژی ها و برنامه‌های حوزه آموزش و پرورش متفاوت تراز گذشته شده است.

وی ضمن اشاره به تحت تاثیر قرارگرفتن سلامت روان دانش آموزان درپی شیوع ویروس کرونا، یادآورشد: ارتباط و تعامل با سایرهمسالان و محیط اطراف یکی از مهمترین فاکتورهای رشد سلامت اجتماعی دردانش آموزان است.

 سوری افزود: بی تردید یکی ازاثرات اپیدمی‌ها تاثیر مستقیم وجدی به سلامت اجتماعی کودکان و بزرگسالان است.

وی بیان داشت: سلامت اجتماعی به چهار بعد سلامت جسمی، اجتماعی، روانی و معنوی تقسیم می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: تعامل موثر و سازنده والدین با دانش آموزان به میزان قابل‌توجهی می‌تواند به سلامت اجتماعی و روان کمک کند که در این روزهای سخت کرونایی مهمترین منبع تامین سلامت اجتماعی ارتباط والدین با فرزندان است.

وی تصریح کرد: بیشترین اثرمخربی که کرونا می تواند بر روی سلامت روانی دانش آموزان داشته باشد همان حضوربدون  نظارت آنها درفضای مجازی است لذا پدر و مادر باید راهکارها و مهارت‌هایی را تحت عنوان مدیریت رسانه ای و استرس در زمان کرونا کسب کنند.

این روانشناس ادامه داد: آموزش مجازی، راهکار موثر برای کاهش شیوع بیماری کروناست که باید آموزش‌ها درسطح کشور به صورت یکسان و با رعایت عدالت اجتماعی انجام شود تا تبعات مشکلات ناشی از کرونا به حداقل برسد.

سوری گفت: برای ارتقاء بهداشت روان دانش آموزان درآموزش و پرورش اقدامات خوبی درحال انجام و قدم‌های خوبی برداشته شده است.

وی افزود: سلامت روان بخشی از سلامت عمومی و نیازی مهم از افراد محسوب می‌شود که تقریبا تمامی نهادهای جامعه برای ارتقا سلامت روان جامعه هزینه‌های بسیاری را متقبل می‌شوند چراکه این موضوع می‌تواند آثار اجتماعی و اقتصادی بسیاری را با خود به همراه داشته باشد.

وی تاکید کرد: آموزش و پرورش به منظور داشتن جامعه‌ای سالم، به همان اندازه که برای کسب علم و دانش تلاش می‌کند، سلامت جسم و روان دانش آموزان را نیز مد نظر دارد و خدماتی در این زمینه را به آنها ارایه می‌دهد که دراین راه به خصوص دراین شرایط سخت کرونایی نیاز به همراهی والدین دانش آموزان دارد.

تغذیه و سبک زندگی

پزشک متخصص البرزی گفت: بیش از یک سوم ایرانی ها اضافه وزن دارند که بالارفتن قند خون، ابتلا به بیماری دیابت، بالارفتن فشار خون، چربی خون ، دیسک کمر، آرتروز زانو، دردهای مچ پا و پاشنه پا و بسیاری از سرطان ها عوارض چاقی هستند.

دکتر محمد رضا اسپرورین تغییر سبک زندگی و فرهنگ غذایی را از مهمترین علل چاقی در میان افراد جامعه به خصوص دانش آموزان عنوان کرد.

وی با اشاره به اینکه در گذشته زندگی پرتحرک تر بود و خانواده ها از غذاهای ساده مانند آبگوشت، پلو مرغ و خورشت ها و در میان وعده ها از نخود و کشمش و آجیل، مغز استفاده می کردند، خاطرنشان کرد: اما امروزه سبک زندگی تغییر کرده، زندگی کم تحرک تر شده و غذاها چرب تر، نامناسب تر و به فست فودهایی که ارزش غذایی مناسبی ندارند، تبدیل شده است.

وی عدم تحرک و ورزش نکردن را از دیگر علل چاقی و اضافه وزن دانش آموزان برشمرد و اضافه کرد: درگذشته سرویس مدرسه رایج نبود و دانش آموزان راه مدرسه را پیاده طی می کردند و سرگرمی ها و بازی آنان هم، بازی با همسالان خود در حد محلات بود اما امروزه دانش آموزان از سرویس مدرسه استفاده می کنند و در خانه هم معمولا مشغول درس خواندن، خوردن تنقلات، و یا سرگرم شدن با بازی های رایانه ای هستند.

پزشک متخصص تغذیه البرزی ضمن هشدار نسبت به افزایش وزن دانش آموزان دردوران کرونا، گفت: کم تحرکی، تماشای تلویزیون، بازی با رایانه و گوشی همراه، فعالیت‌های نشسته والگوی غذایی نامناسب، باعث شده تا وزن دانش آموزان نسبت به دوران قبل از شیوع ویروس کونا بالا برود.

دکتراسپرورین یادآورشد: اگر کودکان به بهانه کرونا از ورزش و فعالیت‌های جسمانی باز بمانند دلیل اصلی آن کوتاهی پدر و مادرو بزرگترها است.

وی اضافه کرد: انجام فعالیت‌های ورزشی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، سلامتی و تسکین استرس می‌شود و می‌تواند مشکلات رفتاری را در کودکان کاهش داده و به آن‌ها کمک کند تا بهتر روی فعالیت های خود تمرکز کنند.

وی گفت: ساعات خواب، بیداری ، تغذیه، درس خواندن و نرمش کردن دانش‌آموزان همانند دوران قبل ازکرونا باید نظم وجود داشته باشد و این نظم باید توسط والدین ایجاد شود.

وی رژیم غذایی مناسب را ازدیگر راهکارهای موثر و کمک کننده درپیشگیری از افزایش وزن دانش آموزان ذکر کرد.

این پزشک البرزی ادامه داد: پرهیز از مصرف غذاهای چرب، سرخ کردنی و فست فودها نیز راه‌حل مناسبی برای کنترل وزن کودکان می باشد که بهتر است در کنار استفاده از پروتئین‌ها و کربوهیدارت‌ها بیشتراز سبزیجات و میوه‌ها استفاده شود.

وی اضافه کرد: تنظیم زمان خواب کودکان موضوع مهمی است که باید مورد توجه باشد؛ چرا که هورمون رشد در ساعات‌های مشخصی ترشح می‌شود و کودکانی که دیرتر می‌خوابند از دریافت کافی هورمون رشد محرومند.

دکتراسپرورین عنوان کرد: والدین باید به این موضوع مهم توجه کنند،بچه‌هایی که دیرترمی‌خوابند، چاق‌تر ستند وافت هورمون بیشتری دارند و احتمال کوتاهی قد این بچه ها نیز وجود دارد.

وی تصریح کرد: اگر کودکان به بهانه کرونا از ورزش،فعالیت‌های جسمانی و تغذیه مناسب باز بمانند دلیل اصلی آن به کوتاهی پدرو مادرو بزرگترها برمی گردد زیرا انجام فعالیت‌های ورزشی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، سلامتی و تسکین استرس می‌شود و می‌تواند مشکلات رفتاری را در کودکان کاهش داده و به آن‌ها کمک کند تا بهتر روی فعالیتهای خود تمرکز کنند.

طرح کوچ

مدیرکل آموزش و پرورش البرزهم با اشاره به اینکه ازهفته تربیت بدنی و ورزش، طرح کنترل وزن و چاقی دانش‌آموزان دراین استان آغاز شده است، افزود: ورزش دانش آموزی زمینه ساز رشد، بالندگی و ارتقاء سلامت فکر، اندیشه، جسم و روان دانش آموزان می شود.

سالار قاسمی خاطر نشان کرد: ما در عرصه تعلیم و تربیت، مکلفیم در هر شرایطی از جمله وضعیت فعلی شیوع ویروس کرونادر جامعه از سلامت جسم و جان دانش آموزان حفاظت کنیم.

وی بیان داشت: برای تحقق سند تحول بنیادین و دستیابی به تعلیم و تربیت تمام ساحتی باید در سایه آموزه‌های آن، با اجرای طرح هایی چون کنترل وزن و چاقی دانش آموزان با نام " کوچ " در ایام کرونایی به سلامت جسم دانش آموزان توجه داشته باشیم.

قاسمی  به نقش مهم تربیت‌بدنی در تکوین شخصیت وارتقای سطح توانمندی، سلامت و شادابی دانش آموزان پرداخت و اضافه کرد: امروزه شیوع ویروس کرونا، رواج زندگی ماشینی، آپارتمان‌نشینی و گسترش بهره‌برداری از فناوری‌های نوین، کودکان و نوجوانان را به یکجانشینی و بهره‌ برداری از فعالیت‌های فراغتی توام با سکون سوق داده است.

وی تصریح کرد: آموزش ‌و پرورش البرزبا بهره گیری از توان مربیان و معلمان مجرب و توانمند درس تربیت بدنی در تلاش است تا با نوآوری و توجه به ویژگی‌های سنی دانش آموزان، مجموعه‌ای از طرح‌های ورزشی را در کنار طرح های ملی در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به مرحله اجرا درآورد.

وی یادآورشد: در این وضعیت کرونایی در حوزه ورزش دانش آموزی از روش های نوین در فضای مجازی برای ترغیب دانش آموزان به ورزش در خانه ، تقویت روحیه نشاط و سلامت آنان استفاده کنیم تا کاهش دغدغه های اولیا را دراین زمینه در  پی داشته باشد.

مدیرکل آموزش و پرورش البرز در ادامه به خدمات خلاقانه و مبتکرانه معلمان و مربیان تربیت‌بدنی این استان از زمان تعطیلی مدارس به دلیل شیوع ویروس کرونا در اسفند ماه سال گذشته تا کنون اشاره کرد و افزود: از دانش آموزان و والدین در دوره های مختلف تحصیلی می‌خواهیم که با انجام روزانه نرمش و فعالیت های ورزشی مناسب در فضای خانه و همچنین طرح کوچ زمینه سلامت، شادابی، توانمندی و مهارت‌های خویش را ارتقا بخشند.

وی گفت: دراین شرایط خاص کرونایی از والدین انتظار می رود همانند گذشته، با دغدغهی داشتن فرزندانی با اخلاق، سالم، بانشاط، ماهر، جمع‌گرا،  مسوولیت‌پذیر، وظیفه‌شناس و خودباور، حمایت لازم را از شرکت فرزندان خویش در برنامه‌ها ی سلامت بخش و نشاط‌آفرین تربیت‌بدنی از جمله طرح کنترل وزن و چاقی دانش آموزان را به عمل‌آورند.

قاسمی بیان داشت : درقالب طرح ملی کوچ وضعیت جسمی دانش‌آموز مورد سنجش قرارمی گیرد و بعد از آن مرحله مشاوره و آموزش به خانواده‌ها و مدارس آغاز می‌شود.

وی بیان داشت: طرح کوچ با هدف نجات دادن نسل آینده از اضافه وزن اجرایی شده است.

مدیرکل آموزش و پرورش البرز نقش خانواده را  برای اجرای این طرح بسیار مهم دانست و تغییر سبک زندگی به لحاظ تغدیه، پرداختن به ورزش، بهره مندی از رژیم غذایی  سالم، ایجاد زیرساخت مناسب برای بازی های کودکانه را در خانه موردتاکید قرارداد.

استان البرز ۵۰۰ هزار دانش آموز دارد.