حفظ صلح؛ ماموریت دشوار روسیه در قره‌باغ

به گزارش دوشنبه ایرنا، مقامات سیاسی و نظامی روسیه برای حفظ توافق آتش بس سه جانبه امضا شده بین مسکو ـ باکو ـ ایروان تلاش وسیعی را آغاز کرده اند تا علاوه بر ایفای وظیفه و آزمون سخت صلحبانی، نگذارند حیثیت میانجیگری آنها در حوزه نفوذ سنتی روسیه زیر سوال رود.

مسکو از این نگران است که دست هایی هم از سوی غرب و هم منتقدان منطقه ای و بین المللی می کوشد تا توافقنامه سه جانبه به شکست بیانجامد.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری فدراسیون روسیه این روزها بارها تاکید کرده است روسیه تنها نقش میانجی را دارد و افراد یا کشورهایی که چنین تلاش هایی را می کنند باید بدانند که هر راهی به جز توافق سه جانبه به جنگ منتهی می شود و اگر این واقعه رخ دهد،  آنها مسوول قربانی شدن افراد در جنگ خواهند بود.

مسکو نگران ناکامی و عدم اجرای توافق سه جانبه قره باغ است و از این رو در تلاش است تا اجرای کامل این توافقنامه محقق شود.

سرگئی نارشکین رییس سرویس اطلاعات خارجی روسیه، آمریکا و کشورهای اروپایی را به تلاش برای شکست توافق در قره باغ و ازسرگیری جنگ در این منطقه متهم کرد.

نارشکین هفته گذشته به رسانه ها گفت: برخی کشورهای غربی تلاش می کنند تا آتش مناقشه در قره باغ را دوباره برافروزند تا روسیه را از منطقه قفقاز جنوبی بیرون کنند.

وی افزود: بر اساس اطلاعات ما، برخی کشورهای غربی از طریق کانال های ملی گرایان ارمنی و آذربایجانی را تحریک می کنند تا توافق برای صلح و برقراری آتش بس بی اعتبار شود.

به گفته رییس سرویس اطلاعات خارجی روسیه، تلاش می شود تا مردم ارمنستان را متقاعد کنند که صلح در قره باغ شکست ایروان است. به نوبه خود به مردم جمهوری آذربایجان می گویند که کرملین پیروزی را از آنها دزدید.

نارشکین معتقد است که کشورهای عضو ناتو ناراحت هستند که اقدامات نظامی در قره باغ با میانجی گری روسیه متوقف شده است. در واقع این اقدام، تلاش های چندساله آنها برای خارج کردن روسیه از قفقاز جنوبی را بر باد داد.

مقامات روس این روزها در تماس های تلفنی یا حضوری با مقامات ایروان و باکو؛ آنها را به حفظ آرامش و رعایت اتش بس توصیه می کنند و در تلاش هستند تا وظیفه صلحبانی را به خوبی در قره باع به انحام برسانند و ارامش و امنیت را در منطقه برقرار کنند.

پس از اینکه «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان از دستیبابی به توافق برای آتش بس در قره باغ خبر داد، صدها نفر در ایروان در مخالفت با این توافق اعتراض کردند و این اعتراضات کماکان در این کشور ادامه دارد.

هیات بلند پایه روسی در ایروان و باکو

تقریباً دو هفته پس از امضای آتش بس، در ۲۱ نوامبر (۱ آذر) هیاتی از روسیه شامل سرگئی شویگو وزیر دفاع، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه، میخائیل موراشکو وزیر بهداشت، الکسی اورچوک معاون نخست وزیر و چند مقام دیگر وارد ایروان و سپس بخشی از آنها وارد باکو شدند.



سرگئی شویگو در سفر کاری خود در ایروان با نخست وزیر ارمنستان نیکول پاشینیان و رئیس اداره دفاع جمهوری واگارشاک هاروتیونیان دیدار کرد.

وزیر دفاع فدراسیون روسیه آنها را در مورد عملیات حفظ صلح در منطقه درگیری قره باغ، استقرار یگان های احتمالی روسیه و پست های رصد در زمین، سازمان نظارت بر توقف جنگ و حل وظایف بشردوستانه در منطقه به آنها اطلاع داد.

وی گفت: "ما برای فعالیت های مشخص شده وارد قره باغ شدیم. شما می دانید که پس از بیانیه سه جانبه امضا شده، یک گروه صلحبان نیز به منطقه منتقل شد. در این روزها، ما عملاً در سرتاسر خاک قره باغ استقرار یافتیم  و در همین راستا ۲۳ پست صلح بانی ایجاد شد.

وی خاطرنشان کرد که نیروهای حافظ صلح از روسیه جاده استپاناکرت را کنترل کرده و بازگشت پناهندگان را تضمین می کنند.

به گفته رئیس اداره دفاع روسیه، امروز زندگی مسالمت آمیزی در منطقه ایجاد شده است. و از طرف ما، وظیفه اصلی جلوگیری از خونریزی است. این وظیفه ای است که پوتین به عنوان فرمانده  کل قوا پیش روی ما قرار داده است.  

نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان نیز از روسیه به خاطر برقراری صلح در قره باغ کوهستانی تشکر کرد. وی گفت "در طول جنگ، ما همیشه حمایت فدراسیون روسیه را احساس کرده ایم.

وی یاداور شد درگیرهای قره باغ اوقات دشواری بود، اما در حال حاضر اوضاع نظامی - سیاسی تغییر کرده است.

پس از سفر به ایروان، هیات روسی وارد باکو شد.

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت، وزیردفاع در آنجا با الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان گفت وگو کرد علی اف از تلاش های مسکو برای ایجاد ثبات در منطقه قدردانی کرد. وی همچنین خاطر نشان کرد که مفاد بیانیه سه جانبه درباره قره باغ کوهستانی با موفقیت در حال اجرا است.

رئیس دولت آذربایجان تأکید کرد این فعالیتها پس از توافق آمادگی طرف های آذربایجانی و ارمنی را برای پایان دادن به درگیری طولانی مدت و رسیدن به یک توافق سیاسی نشان می دهد. "

 چرا روسیه وارد درگیری  قره باغ نشد؟

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه با توجه به برخی انتقادات که می گویند مسکو باید در چارچوب تعهدات سازمان پیمان امنیت جمعی طرف ارمنستان را می گرفت می گوید: روسیه تنها در صورت تجاوز به یک کشور عضو این پیمان می تواند کمک کند. از آنجا که قره باغ کوهستانی به عنوان قلمرو ارمنستان شناخته نشده بود، مسکو دلیلی برای مداخله در درگیری مسلحانه در آنجا نداشت.

 پوتین یادآور شد حتی خود ارمنستان  استقلال و حاکمیت قره باغ را به رسمیت نمی شناسد.


 پوتین شبکه تلویزیونی روسیه ۱ گفت که شرایط عضویت در سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) روسیه را ملزم به شرکت در درگیری نمی کند.

"پیمان CSTO کمک متقابل را در صورت تجاوز به قلمرو کشور عضو این معاهده فراهم می کند. پوتین توضیح داد: "هیچ کس به خاک جمهوری ارمنستان تعدی نکرده و این به ما حق مشارکت مستقیم در درگیری ها را نمی دهد. "

در عین خال وی توجه خود را به این واقعیت جلب کرد که مسکو در چارچوب همکاری نظامی - فنی با ایروان به طور کامل به تعهدات خود عمل می کرد.

او گفت: من به شما اطمینان می دهم که  ارمنستان احساس فراموش شدن از سوی روسیه را احساس نکرد و روسیه همه کارها را برای جلوگیری از این اتفاق انجام داد.

رئیس جمهوری روسیه همچنین خاطرنشان کرد که روسیه تنها یک واسطه در انعقاد توافق نامه در مورد قره باغ بود. "روسیه فقط نقش یک میانجی را انجام داد و تحقق مفاد مندرج در این سند را متعهد شد.  این همان کاری است که ما اکنون انجام می دهیم. "

به گفته پوتین، روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان نویسندگان این توافق نامه بودند.

سند مورد بحث توسط ولادیمیر پوتین، الهام علی اف همتای آذربایجانی وی و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در ۹ نوامبر امضا کردند. با این توافق، درگیری ها در قره باغ کوهستانی به طور کامل متوقف شد. باکو و ایروان در مواضع اشغال شده خود متوقف شدند؛ صلحبانان روسی به منطقه آورده شدند. بر اساس این توافق ها، گروه صلحبانان روسیه باید متشکل از ۱۹۶۰ نظامی با تجهیرات کم، ۹۰  زره پوش، ۳۸۰ واحد خودرو و سایر تجهیزات باشد.

نیروهای حافظ صلح از فدراسیون روسیه به مدت پنج سال در خاک قره باغ اقامت خواهند داشت. با پایان این مدت، حضور آنها در آنجا می تواند به طور خودکار برای مدت مشابه تمدید شود. در این صورت، اگر یکی از طرفین شش ماه قبل از انقضا مدت، عدم تمایل خود را ابراز کند، توافق لغو می شود.